Polski katolicyzm wobec epidemii

13 marca Minister Zdrowia ogłosił w swoim rozporządzeniu stan zagrożenia epidemicznego oraz wprowadził ograniczenie “sprawowania kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym w budynkach i innych obiektach kultu religijnego” (par. 5. Pkt. 4) do 50 osób. Tego samego dnia przewodniczący Episkopatu w specjalnym komunikacie poprosił biskupów diecezjalnych, aby ograniczyli liczbę osób na Mszach św. również do 50 osób oraz zachęcił do codziennej modlitwy różańcowej w intencji ustania epidemii o godz. 20.30. W związku z tym, że za organizację życia religijnego na terenie diecezji odpowiada biskup diecezjalny, jeszcze tego samego dnia, w piątek 13 marca, wszyscy biskupi diecezjalni wydali dekrety nakazujące ograniczenie uczestnictwa we Mszach św. już w najbliższą niedzielę.

Przeprowadzona przeze mnie analiza tych dekretów wykazała, że różnice występowały jedynie na poziomie praktycznych rozwiązań dotyczących sposób metody praktycznego ograniczenia liczby osób na Mszy św. Niektóre diecezje wprowadziły konkretne zalecenia, inne ograniczyły się tylko do wprowadzenia dyspensy, niejako przenosząc na proboszczów obowiązek zadośćuczynienia zakazowi większych zebrań zgromadzeń. Kolejne restrykcje dotyczące liturgii wynikały z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 marca, w którym ograniczono liczbę osób uczestniczących w wydarzeniach o charakterze religijnym do 5 osób, nie licząc osób sprawujących liturgię, w ślad za którymi biskupi diecezjalni również nakazali w swoich diecezjach ograniczenie liczby uczestników liturgii do 5.

W związku ze zbliżającymi się Świętami Wielkanocnymi w dniu 19 marca Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów opublikowała wytyczne dotyczące liturgii wielkanocnej, które zostało zaktualizowane 25 marca. Określały one, że czas świętowania Wielkanocy nie może być zmieniony, liturgia Wielkanocy powinna być sprawowana bez udziału wiernych, ci zaś powinni mieć możliwość uczestniczenia w liturgii poprzez transmisje. W Wielki Czwartek powinien zostać pominięty gest umycia nóg, w Wielką Sobotę liturgia nie powinna zawierać rozpalenia ogniska ani procesji.

W ślad za tym dokumentem Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wydało “Wskazania dla biskupów odnośnie do sprawowania czynności liturgicznych w najbliższych tygodniach”, załączając w nim tekst “Modlitwy błogosławieństwa stołu przed uroczystym posiłkiem w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego”. Przewodniczący Episkopatu poprosił również wszystkie parafie w Polsce, aby 25 marca w Uroczystość Zwiastowania Pańskiego włączyły się w modlitwę z papieżem Franciszkiem w intencji ustania epidemii, za chorych, za służby medyczne oraz za zmarłych oraz zaproponował tekst modlitwy do odmówienia tego dnia. 26 marca Rada KEP ds. Społecznych wydała oświadczenie, w którym zachęciła do solidarności oraz do ograniczenia sporu politycznego.