To nie jest pałac Buckingham

Kilka lat temu stanąłem wobec tłumu uczestników niedzielnej Eucharystii. Nie mogłem się pozbyć wrażenia, że coś w tym kościele jest jakby inaczej niż we wszystkich innych znanych mi kościołach. Nagle mnie olśniło: tu przecież większość stanowią młodzi! Zupełnie inaczej niż u nas! Bo to nie było „u nas”.

Historia ta miała miejsce w Londynie – mieście, które stało się symbolem nowej fali emigracji Polaków. Nie pierwsza to emigracja, bo początki wyjazdów Polaków na Wyspy sięgają rozbiorów i polskich ruchów narodowo-wyzwoleńczych. Po zakończeniu II wojny światowej wielu żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych zdecydowało się tu pozostać. A kiedy Polska wstąpiła do Unii Europejskiej, w poszukiwaniu lepszego życia przyjechała rzesza nowej, „młodej” emigracji.

Od początku emigrantom z Polski towarzyszyli duszpasterze. Co więcej, to właśnie katolickie duszpasterstwo odegrało pierwszoplanową rolę w kształtowaniu życia polonijnego. To wokół Kościoła gromadzili się Polacy, kroniki zaś wspominają przyjezdnych kapłanów, którzy przebywali tu czasowo. W 1894 r. ta duszpasterska opieka nad Polakami została ostatecznie sformalizowana. Kardynał Herbert Vaughne, (ówczesny arcybiskup Westminsteru), zatroskany o los i potrzeby religijne Polaków, zaprosił matkę Franciszkę Siedliską, fundatorkę Zgromadzenia Sióstr Nazaretanek, i ich ojca duchownego ks. Lecherta, aby założyli stałą misję polską i zaopiekowali się Polakami.

Duszpasterz na walizkach

Wracam do Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii po latach od chwili, kiedy to pierwszy raz zaszokowały mnie kościelne ławki i nawy pełne młodych ludzi. Było to jeszcze w okresie, gdy żył legendarny duszpasterz emigracji abp Szczepan Wesoły zwany „biskupem na walizkach”. Całe życie poświęcił Polakom przebywającym na emigracji. Trudno się zatem dziwić, że 27 października, w dzień obchodów 125-lecia istnienia Polskiej Misji Katolickiej, abp Stanisław Gądecki w najstarszym polskim kościele w Londynie święci tablicę poświęconą abp. Szczepanowi. Zapisano na niej słowa: „Oddany przyjaciel Polaków w Anglii i Walii”.

Królowa Polski w Anglii

Temu najstarszemu polskiemu kościołowi patronuje Matka Boża Częstochowska. Pałac Buckingham to nie jest, ale mieszka tu Królowa. W każdą niedzielę spotykają się tu tłumy Polaków, którzy przychodzą na Eucharystię. – Niedziela jest dla nas dniem bardzo intensywnym – opowiada proboszcz ks. Bogdan Kołodziej, który posługuje w niej od pięciu lat. – Spowiadamy po parę godzin – dodaje. Faktycznie, trudno przecisnąć się przez tłum, żeby przejść do zakrystii. Jest to nie tylko kościół parafialny, lecz również główny ośrodek Polskiej Misji. Jej rektor ks. prałat Stefan Wylężek opowiada: – W listopadzie 2009 r. otrzymałem propozycję, by objąć stanowisko rektora Polskiej Misji Katolickiej. Miałem pewne zastrzeżenia, bo nigdy nie pracowałem w Anglii. Zgodziłem się jednak i zostałem wikariuszem delegatem do spraw duszpasterstwa Polaków. – Czy zauważył ksiądz jakieś różnice międzypokoleniowe, napięcia pomiędzy starą i nową emigracją? – pytam. – Owszem, zauważyłem to na początku. Niekiedy starsi mówili: „Myśmy wybudowali domy polskie, kluby, kościoły, a nowi przychodzą do gotowego”. Moja odpowiedź jest zawsze taka: „A dla kogo wyście to wszystko budowali?”. Czy nie chodzi nam o to, żeby była kontynuacja?

Między pokoleniami

Faktycznie, pośród wielu ludzi, których spotykam, są i tacy, którzy w Polsce nigdy nie byli, jak i tacy, którzy pobyt na Wyspach traktują jedynie w kategoriach wyjazdu do pracy. „Za chlebem” – jak się to kiedyś mówiło. W polskiej parafii w Slough biorę udział w spotkaniu seniorów, w trakcie którego rozmawiam z… młodym posterunkowym. Krzysztof Krawczyk ma 39 lat i pochodzi z Piotrkowa. – Normalnie mówi się, że przyjechało się gdzieś „za chlebem”. A ja tutaj, do Slough, przyszedłem za tym chlebem, którego naprawdę potrzeba – czyli do kościoła. Jestem tu co niedziela. W Anglii sytuacja Kościoła jest inna niż w Polsce, mniej ludzi praktykuje. W Polskiej Misji Katolickiej spotyka się bardzo różnorodnych ludzi, z różnych pokoleń. I wyraźnie tu widać, jak te pokolenia ulegają zmianom – dodaje Krzysztof.