Dochodzenie trwa

Nie ulegało żadnej wątpliwości wtedy, a dzisiaj wątpliwości w tej sprawie jest jeszcze więcej, że proces toruński nie był obiektywny i bezstronny. Śledztwo i proces prowadzone były tylko przeciwko bezpośrednim wykonawcom politycznego mordu, funkcjonariuszom SB – Grzegorzowi Piotrowskiemu, Waldemarowi Chmielewskiemu i Leszkowi Pękali oraz ich przełożonemu Adamowi Pietruszce. 7 lutego 1985 r. Sąd Wojewódzki w Toruniu skazał ich na kary od 14 do 25 lat więzienia. Po 1989 r. spróbowano sięgnąć wyżej, po generałów SB. Bezskutecznie. W 2002 r. na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie uniewinniony został Władysław Ciastoń, a postępowanie przeciwko Zenonowi Płatkowi, ze względu na stan jego zdrowia oraz zgon, nie zakończyło się prawomocnym orzeczeniem.

Jeden z wątków śledztwa S 17/06/ZK
Śledztwo w tej sprawie prowadzi także pion prokuratorski IPN, obecnie Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie. Śledztwo to ma sygnaturę S 17/06/ZK i nie dotyczy wyłącznie badania okoliczności zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki. Jest jednym z wątków dotyczących funkcjonowania w okresie od 28 listopada 1956 r. do 31 grudnia 1989 r. w strukturach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych związku kierowanego przez osoby zajmujące najwyższe stanowiska państwowe, który miał na celu dokonywanie przestępstw, w tym zabójstw działaczy opozycji politycznej i duchowieństwa. Materiałem uzasadniającym wszczęcie tego postępowania były m.in. ustalenia Sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności MSW, działającej w okresie 1989–1991. Efektem jej prac był przedstawiony Sejmowi we wrześniu 1991 tzw. raport Rokity, w którym członkowie komisji uznali, że spośród 122 niewyjaśnionych przypadków zgonów działaczy opozycji aż 88 miało bezpośredni związek z działalnością funkcjonariuszy MSW.

Prowadzone przez IPN śledztwo jest więc kontynuacją tamtych działań. Obejmuje 46 wątków, które dotyczą między innymi: zabójstw ks. Stefana Niedzielaka i Stanisława Suchowolca, śmierci ks. Sylwestra Zycha, narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu albo utraty życia Anny Walentynowicz, represji wobec pielgrzymów na Jasną Górę. Częścią tego śledztwa jest wątek dotyczący represji skierowanych wobec ks. Jerzego Popiełuszki. Obejmuje on m.in. następujące sprawy: kierowania zabójstwem ks. Jerzego Popiełuszki przez osoby, które zajmowały wyższe stanowiska w hierarchii partyjno-państwowej – od generałów Władysława Ciastonia, wiceministra spraw wewnętrznych, i Zenona Płatka, dyrektora Departamentu IV MSW, a także kierowania stworzeniem fałszywych dowodów przeciwko ks. Jerzemu Popiełuszce poprzez włamanie się w grudniu 1983 r. funkcjonariuszy SB do mieszkania księdza w Warszawie, przy ul. Chłodnej 15, i pozostawienie w nim amunicji, materiałów wybuchowych oraz ulotek i wydawnictw ukazujących się poza cenzurą.

Nowi oskarżeni
W części dotyczącej represji stosowanych wobec ks. Jerzego Popiełuszki zostały przedstawione zarzuty trzem funkcjonariuszom SB: b. naczelnikowi Wydziału Śledczego Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych podpułkownikowi Adamowi A., jego zastępcy, kapitanowi Józefowi F. oraz porucznikowi Mieczysławowi Ch., kierownikowi sekcji Wydziału Śledczego Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych. Wszyscy są oskarżeni, że brali udział w sporządzaniu i wykonywaniu planu czynności operacyjno-śledczych mających na celu „nękanie księdza Jerzego Popiełuszki i innych księży znanych z antysocjalistycznych zachowań” oraz eliminację, przy współdziałaniu jednostek operacyjnych, adwokatów, w czynnościach procesowych w postaci przesłuchania w charakterze podejrzanego ks. Jerzego Popiełuszki. Według śledczych z IPN, czyny te stanowią zbrodnię komunistyczną w formie stosowania represji oraz w formie naruszania podstawowych praw człowieka, jakimi są prawo do uczciwego procesu, a w szczególności prawo do obrony w postępowaniu karnym oraz prawo do wolności słowa i wyznania.

Być może zarzuty usłyszą także inne osoby. Prowadzący ten wątek śledztwa prokurator Mariusz Rębacz podkreśla: „Ciągle w tej sprawie jest gromadzony nowy materiał dowodowy. Czasem udaje się odnaleźć bardzo ważne dokumenty. Udało się niedawno odnaleźć na przykład dokumentację sprawy Operacyjnego Rozpracowania »Popie«, czyli dokumentację inwigilacji ks. Popiełuszki. Liczy ona ponad 200 stron i stanowi ważny zbiór dokumentów dotyczący działań podejmowanych przez SB, co – jak sądzę – umożliwi w niedługim czasie postawienie nowych zarzutów”. Powstaje przy tym pytanie, czy prowadzone przez IPN śledztwo potwierdza opinię o męczeństwie ks. Jerzego. Kierujący pionem śledczym IPN dyr. Dariusz Gabrel nie ma co do tego żadnych wątpliwości: „Nie są znane żadne fakty ani dokumenty, które mogłyby podważać heroizm i męczeństwo ks. Jerzego” – podkreśla.