Potęga słabości

Na początku pojawiła się niepełnosprawna Helena wraz ze swoją siostrą Wandą oraz z Bożeną. Wanda i Bożena żyły w zgromadzeniu Małych Sióstr od Jezusa. Któregoś dnia postanowiły stworzyć dom, do którego mogłyby jeszcze kogoś przyjąć. Jakie miałoby to być miejsce? Odpowiedź przyszła w 1980 roku, gdy dotarł do Polski Jean Vanier. Tak właśnie wygląda korzeń genealogicznego drzewa pierwszej polskiej Arki – domu dla osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich asystentów, czyli przyjaciół, którzy dostrzegli wartość tego, co kruche i słabe.

Podejrzane siostry
Jean Vanier, mający wtedy szesnastoletnie doświadczenie życia we wspólnocie z niepełnosprawnymi, przyjechał, żeby poprowadzić rekolekcje. Po tym spotkaniu grupka osób zaczęła zastanawiać się nad powstaniem Arki w warunkach polskich. Dwie małe siostry od Jezusa pomyślały o lokum dla nowego pomysłu. O radę poprosiły kard. Franciszka Macharskiego, który od razu zaangażował się w przedsięwzięcie. Gdy pojawiła się informacja o gospodarstwie do sprzedania w Śledziejowicach, nie było wątpliwości, że to właściwe miejsce.

Trzy miesiące przed ogłoszeniem stanu wojennego, w niewielkiej miejscowości koło Wieliczki, w zrujnowanym budynku zamieszkała czteroosobowa grupa, która wzbudzała podejrzenia zarówno ówczesnej władzy, jak i okolicznej ludności.

Zbawienne okazało się to, że dom formalnie stanowił własność Kościoła. – Kiedy ktoś zjawiał się nagle, pytając, co tu się dzieje, mówiono: proszę iść do księdza kardynała, to jego dom. I sąsiedzi byli spokojniejsi, gdy dowiadywali się, że za wszystkim stoi kuria – opowiada Wojciech Janiszewski, który w Śledziejowicach zamieszkał w 1985 roku i zna dobrze historię z tamtego okresu.

– To były heroiczne lata – wspomina – dom wymagał remontu, a mieszkanki przenosiły się z pokoju, w którym dach był zdjęty do innego, tam i z powrotem, odmawiając cały Różaniec trzy razy dziennie.

Pobudka do życia
Od samego początku śledziejowicka wspólnota mogła liczyć na pomoc i wsparcie Międzynarodowej Federacji Wspólnot L’Arche. Przyjeżdżali koordynatorzy z zagranicy, ale również Polacy poznawali na zachodzie Europy smak prostego życia, pracując i świętując najczęściej z francuskimi lub brytyjskimi mieszkańcami Arki.

Powiększało się grono osób zainteresowanych wspólnotą, która w pewnym momencie uzyskała osobowość prawną, stając się fundacją. W 1992 roku w Śledziejowicach ziściło się marzenie stworzenia drugiego domu, dzięki czemu pięć kolejnych osób wraz z asystentami mogło znaleźć schronienie w Wieliczce. Kolejne wspólnoty powstały w Poznaniu w 1994 roku i we Wrocławiu w 2003 r.