Są już niemal we wszystkich krajach, na wszystkich kontynentach. Owoce Drogi Neokatechumenalnej to m.in. tysiące uratowanych od rozbicia małżeństw, bardzo liczne powołania kapłańskie i zakonne, rodziny wielodzietne i zaangażowanie w misje, często w bardzo trudnych warunkach.
Na drodze – katechumenat pochrzcielny
Droga ma pomagać ludziom w odkrywaniu istoty chrztu i przeżywaniu wtajemniczenia chrześcijańskiego, którego w zlaicyzowanym świecie chrześcijanie często nie mają okazji doświadczyć. Wychodzi naprzeciw konieczności istnienia chrześcijańskiej formacji dorosłych w społeczeństwie coraz bardziej zdechrystianizowanym. Już Sobór Watykański II wyraził życzenie, by przywrócić wielostopniowy katechumenat dorosłych. W „Obrzędach Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych” przewidziano również możliwość dostosowania katechumenatu dla osób już ochrzczonych, ale niedostatecznie formowanych. Odpowiedzią na to jest neokatechumenat – katechumenat pochrzcielny, przeżywany w małych wspólnotach, w których stopniowo dokonuje się odkrywanie na nowo bogactw własnego chrztu.
Droga zaczyna się katechezami kerygmatycznymi, głoszonymi w parafii przez ekipę katechistów zaproszonych przez proboszcza. Jest to cykl 15 wieczornych spotkań, zakończonych trzydniowym wyjazdem dla wszystkich chętnych – konwiwencją. W ostatnim dniu konwiwencji jej uczestnicy – ludzie w różnym wieku i z najróżniejszych środowisk – podejmują decyzję o rozpoczęciu drogi nawrócenia. Tak powstaje wspólnota neokatechumenalna, licząca zwykle 30 – 40 osób.
Od tego momentu członkowie wspólnoty spotykają się dwa razy w tygodniu – na celebracji Słowa Bożego oraz na niedzielnej Eucharystii, odprawianej w sobotni wieczór, po pierwszych nieszporach niedzieli. Regularnie uczestniczą też w sakramencie pokuty. Uczą się żyć we wspólnocie, otwierać się na innych i akceptować siebie nawzajem. Inicjacji chrześcijańskiej towarzyszy stopniowe wtajemniczenie w Biblię: wychodząc od prostych tematów biblijnych aż do modlitwy kontemplacyjnej z Pismem Świętym. Katechiści, którzy założyli wspólnotę, powracają zwykle raz w roku, by się z nią spotkać i prowadzić kolejne etapy katechumenatu pochrzcielnego.
Pierwszą fazą neokatechumenatu jest prekatechumenat – to czas oczyszczenia, odkrywania w postawie pokory prawdy o sobie, własnej grzeszności i potrzeby odkupienia. Trwa około 4 lat. Często, już po upływie tego czasu, wspólnota wybiera spośród swego grona osoby, które mogą pełnić funkcje katechistów, ewangelizować i prowadzić nowe wspólnoty. Osoby te są wybrane spośród tych, które „dają gwarancję życia wiary i moralności, uczestniczą w Drodze i w życiu Kościoła oraz są w stanie dawać świadectwo, wdzięczni za dobra otrzymane poprzez Drogę Neokatechumenalną”.
Druga faza, określana, jako ponowne odkrycie katechumenatu, to czas duchowej walki o wewnętrzną prostotę nowego człowieka, który kocha Boga całym sercem, całą duszą i ze wszystkich sił. W tym czasie neokatechumeni zmagają się z pokusami poszukiwania zabezpieczeń, zgorszenia krzyżem i uwodzenia przez idole świata. Pomocą w tej walce jest Słowo Boże, Eucharystia i modlitwa.
Członkowie wspólnoty wprowadzani są w Liturgię Godzin, praktykę lectio divina i cichą osobistą modlitwę serca. Odkrywają też ponownie Credo (etap Traditio Symboli). Posyłani są po dwóch, by przepowiadać Dobrą Nowinę w domach na terenie parafii. Następnie wyznają swoją wiarę, proklamując Credo podczas specjalnej celebracji w okresie Wielkiego Postu (etap Redditio Symboli). Punktem kulminacyjnym wychowania do modlitwy są katechezy o „Ojcze Nasz” i uroczyste wręczenie Modlitwy Pańskiej.
Przedtem neokatechumeni odbywają pielgrzymkę do sanktuarium maryjnego w Loreto, by powierzyć się Maryi, jako Matce oraz wyznają wiarę na grobie św. Piotra i wyrażają wierność Ojcu Świętemu. Celebracjom wszystkich etapów Drogi przewodniczy zwykle biskup.
Już przed etapem Redditio neokatechumeni uczestniczą, biorąc pod uwagę swoją dojrzałość w wierze, w duszpasterstwie parafialnym i diecezjalnym. Po Redditio, jako owoc odkrycia misji chrześcijańskiej, wszyscy biorą udział w różnych posługach kościelnych, według powołania właściwego dla każdego.
Trzecia faza neokatechumenatu to odkrycie wybrania. Członkowie wspólnoty uczą się żyć w świetle wiary, jak nowy człowiek opisany w Kazaniu na Górze – nie opierając się złu i kochając nieprzyjaciela. Gdy ukażą poprzez czyny, że mimo słabości, ta ewangeliczna rzeczywistość realizuje się w ich życiu – uroczyście odnawiają swoje przyrzeczenia chrzcielne podczas Wigilii Paschalnej, której przewodniczy biskup. Podczas tej liturgii ubrani są w białe szaty. Potem podczas 50 dni paschalnych codziennie uroczyście sprawują Eucharystię. Odbywają też pielgrzymkę do Ziemi Świętej.