Golgota – Miejsce Czaszki

Golgota to nie jakaś góra, lecz niewielkie wzniesienie. Skała wystaje na 5 metrów ponad posadzkę obecnej bazyliki. Samo sanktuarium Kalwarii zbudowane jest na planie prostokąta o wymiarach 11.45 m na 9.45 m. Całość to właściwie dwie kaplice, podzielone niskim, prostokątnym murkiem ozdobionym mozaiką. Naprzeciw tego murku znajduje się niewielkich rozmiarów gablota Matki Bożej Bolesnej. Maryja na wizerunku za szkłem, ma ręce skrzyżowane na piersiach, a w Jej sercu tkwi miecz. W gablocie obok znajdują się liczne wota, m.in. ryngrafy gen. Sikorskiego i polskich żołnierzy.

Po lewej stronie od wejścia znajduje się Kaplica Ukrzyżowania. Należy do łacinników (dokładnie do franciszkanów). Nad ołtarzem, na ścianie frontowej, widnieje przepiękna mozaika stanowiąca duży obraz, przedstawiająca scenę przybicie Jezusa do krzyża. Widać wyraźnie, jak z leżącego na belce krzyża Jezusa obficie wylewa się krew. Obok stoi Maryja a pod krzyżem klęczy niewiasta, ocierająca swymi włosami sączącą się krew.

U wezgłowia Jezusa klęczy niedbale, na jedno kolano, żołnierz trzymający w podniesionej ręce młotek. Boczne ściany kaplicy zdobią inne, także bardzo mocne w swej wymowie, mozaiki. Treść pierwszej stanowi ofiara Izaaka. Widać na niej leżącego na stosie młodzieńca, nad którym stoi starzec z nożem w podniesionej ręce a obok anioła, który powstrzymuje ten posłuszny gest Abrahama. W oddali widać zaplątane w cienistych krzakach jagnię. Druga mozaika przedstawiam św. Jana i niewiasty stojące w bólu pod krzyżem Jezusa.

Prawą stronę Kalwarii stanowi obecnie kaplica (należąca do grekokatolików) poświęcona męce i śmierci Jezusa na krzyżu. Między kolumnami ołtarza widnieje okrągła, srebrna mensa z otworem w środku, wskazującym miejsce umieszczenia krzyża. Każdy ma tu możliwość uklęknięcia i dotknięcia fragmentu tej świętej skały. Tuż obok, po stronie prawej i lewej ołtarza znajdują się okrągłe płytki z czarnego marmuru oznaczające domniemane miejsca, w które zatknięte były krzyże złoczyńców. Sklepienia kaplicy pokryte są mozaiką w kolorze niebieskim. Ilustrują niebo, na którym widać wiele złotych gwiazd i aniołów. Ze sklepienia zwisają szeregowo, w kilku rzędach, srebrne lampiony. Płoną w nich nieustanne światła, symbolizując żywą obecność w tym miejscu Jezusa. Zaskoczeniem dla wielu bywa odległość od Golgoty do Grobu Pańskiego. W linii prostej to zaledwie kilkadziesiąt metrów (ok. 50 metrów).