Kościół jest tajemnicą

Wszystko, co pomaga nam lepiej uświadomić sobie tak prostą, ale jednocześnie tak fundamentalną prawdę, jest cenne dla duszy wierzącego. Dlatego też wielu dawnych autorów w swych kazaniach i komentarzach usiłuje podkreślić ten szczegół słownikowy w odniesieniu do Kościoła. I tak - poza Augustynem, Faustusem i Paschazym - Rufin z Akwilei twierdził: „We wszystkich tych przypadkach, gdzie nie mamy do czynienia z boskością, ale ze stworzeniem lub z tajemnicami, omija się przyimek in... Poprzez zgłoski tego przyimka oddziela się Stwórcę od stworzeń, rzeczy boskie od rzeczy ludzkich”. Tak samo wypowiadał się święty Maksymin z Turynu, święty Ildefons z Toledo, Wenancjusz Fortunat i wielu innych. Nie jest ważne, iż okazji do podobnych stwierdzeń dostarczały autorom przede wszystkim jakieś wprowadzające w zakłopotanie błędy w transkrypcji, czy pragnienie odrzucenia błędu macedonian poprzez wyraźne przeciwstawienie bóstwa Ducha Świętego ludzkiemu charakterowi Kościoła. Nie umniejsza to w niczym prawdy czy znaczenia ich doktrynalnego wywodu.

* * *

Kościół, jak tłumaczą nam wspomniani autorzy, nie jest Bogiem, ale jest „Kościołem Boga”. Jest Jego nierozłączną Oblubienicą, która Mu służy w wierze i sprawiedliwości. Jest Domem Bożym, w którym jesteśmy przyjmowani dla odpuszczenia grzechów. To w tym Kościele, „kolumnie i firmamencie prawdy” właściwie wierzymy w Niego, w nim oddajemy Mu cześć. Takie właśnie prawdopodobnie jest pierwsze znaczenie wzmianki o Kościele w Credo, gdzie, jak się wydaje, nie wystąpił on przede wszystkim jako jeden artykuł wiary dodany do innych, ale jako rodzaj podsumowania. Wymieniono go na zakończenie, po złożeniu wyznania wiary katolickiej w Trójcę Świętą. Później, kiedy podobnie jak dzisiaj, następowały już po nim inne artykuły, nadal można było mówić, że kończy cały Symbol, ponieważ to w nim ostatecznie Symbol znajduje swój autorytet: santa Ecclesia, in quo. omnis hujus sacramenti terminatur auctoritas. „Każdy z nas - mówił Teodor z Mopsuestii cytując słowa tekstu liturgicznego przed jego skomentowaniem - wyznaje: „Wierzę i jestem ochrzczony w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego, w jednym Kościele katolickim i świętym”. Kościół jest Miejscem wybranym przez Pana, by w nim wzywano Jego Imienia. Jest Świątynią, w której uwielbia się Trójcę i, jak wyrazi się Pius IX, „niewzruszonym sanktuarium, poza którym, z wyjątkiem usprawiedliwionej niepokonalnej niewiedzy, nie można oczekiwać zbawienia”. Tertulian, pragnąc objaśnić uwagi czynione przy chrzcie, posunął się aż do stwierdzenia, że Kościół jest „ciałem trzech” Osób. Kościół jest także Mieszkaniem przygotowanym na szczycie gór, Mieszkaniem zapowiadanym przez Proroków, do którego pewnego dnia muszą napłynąć wszystkie narody, by w nim żyć zjednoczone pod Prawem jedynego Pana. Jest skarbcem; w nim Apostołowie złożyli Prawdę, którą jest Chrystus. Jest jedyną Komnatą, gdzie Ojciec rodziny świętuje gody swego Syna. To przez posługę Kościoła otrzymujemy przebaczenie, to za jego pośrednictwem uzyskujemy dostęp do Życia i wszystkich darów Ducha. Nie możemy wierzyć w niego jako w Dawcę naszego zbawienia, ale wierzymy, że jest on Matką, która przynosi nam odrodzenie.