Rok religijny w hinduizmie

Święta cyklu rocznego. Pudża: podstawowa forma hinduskich obrzędów religijnych
Każde nabożeństwo i cześć religijna odnosi się w hinduizmie do duszy świata lub ducha świata, czyli brahmana, chociaż mogą je określać także bóstwa lokalne, regionalne albo związane z jakąś kastą. Jakkolwiek w świecie hinduskim jest tak wiele świątyń, to jednak nawet w najskromniejszym domu rodzinnym znajduje się szczególne miejsce, gdzie odprawia się regularnie, na ogół codziennie, nabożeństwa. Odbywają się one według religijnego obrządku pudży, a więc obrządku, który właściwie obowiązuje także podczas każdego nabożeństwa świątynnego.
Punktem centralnym wspomnianego domowego miejsca sprawowania nabożeństwa jest ołtarz z minimalnym wyposażeniem w postaci wizerunku bóstwa, lampki oliwnej (diwa), podstawki do spalania kadzidełek, a także miejsca do składania darów ofiarnych, np. kwiatów, świeżego lub gotowanego jadła, naczynia z czystą wodą lub innym płynem, kunsztownie ułożonego wzoru z rozmaitych materiałów. Jeśli rodzina dysponuje odpowiednimi możliwościami, na potrzeby codziennego nabożeństwa przeznacza się większą część jakiegoś pomieszczenia albo oddzielny pokój. Jeden z członków rodziny - może nim być np. jedna z córek - przejmuje rolę kapłana i prowadzi nabożeństwo. Ktoś inny gra na instrumencie muzycznym, np. na instrumencie strunowym, flecie czy małym harmonium. Gdzie tylko to jest możliwe, muzyka, która w Indiach ma bogatą i regionalnie zróżnicowaną tradycję, zawsze towarzyszy sprawowaniu pudży. Każda forma pudży - od zupełnie prostej, do bardzo rozbudowanej - jest możliwa. Zapalenie i spalanie kadzidełka czy złożenie kwiatu już można uznać za pudżę. Każda forma pudży kończy się medytacją. Bogata skarbnica modlitw i mantr przyczynia się do bogatszego rozwinięcia obrzędu pudży. Na ołtarzu mogą stać - z racji tradycji lub doświadczeń życiowych - liczne podobizny bóstw, przy czym pierwszeństwo ma bóstwo domowe.
W modlitwach znajdują wyraz podziękowania za to, czego się doznało, pamięć o innych ludziach i prośby na przyszłość. Charakterystyczny tekst modlitwy brzmi: "O Panie, prowadź mnie z ciemności ku światłu, ze śmierci ku nieśmiertelności! Niechaj zaiste panuje tam pokój, pokój, pokój!"
Oprócz modlitwy i śpiewu, częścią składową domowej pudży mogą być klęczenie i przekazane tradycją inne gesty modlitewne. Zwracaniu się do bóstwa, np. do Siwy, postawie modlitewnej wyrażającej np. słowa: "Daj mi!", treści modlitwy, np. łaska i miłość, odpowiadają stosowne gesty, z których można komponować modlitwy.
Adresatami obrzędów religijnych i modlitw mogą być - nawet wówczas, gdy ostatecznie ma się na myśli brahmana - wszystkie bóstwa, a także guru, czyli nauczyciel religijny. Dotyczy to zarówno pudży domowej, jak i świątynnej.