Sanktuarium Przemienienia Pańskiego

Nowe Sanktuarium

W latach 1805 – 1822 parafia Cmolas przejściowo znalazła się w diecezji przemyskiej, a później należała do diecezji tarnowskiej. W roku 1817 biskup przemyski Antoni Dąb-Gołaszewski wydał dekret, w którym uznał obraz Przemienienia Pańskiego za cudowny i ofiarował dla niego srebrne sukienki.
W latach 1831 – 1863 cmolaskie sanktuarium nawiedzali uczestnicy powstań narodowych z Józefem Zaliwskim na czele. Po upadku powstania styczniowego wielu parafian udało się na emigrację, zwłaszcza za ocean do USA i Kanady. Zmuszała ich do tego sytuacja materialna oraz represje zaborców. Przed wyjazdem ludzie przychodzili do sanktuarium Przemienienia Pańskiego, gdzie prosili Pana Jezusa o błogosławieństwo oraz pomoc w znalezieniu pracy. Na czas rozłąki z rodziną i Ojczyzną zabierali z sobą reprodukcje cudownego obrazu.

Początek XX wieku był okresem ożywienia kultu cudownego wizerunku. Dzięki staraniom nowego proboszcza ks. Melchiora Zapały przeprowadzono renowację kościółka. Wydrukowano też broszurkę pt.” Nabożeństwo do Przemienienia Pańskiego w kościółku w Cmolasie”.

W czasie II wojny światowej w okolicy Cmolasu wyznaczono plac ćwiczeń dla wojsk niemieckich. W związku z tym wysiedlone zostały sąsiednie wioski, ale Cmolasu nie wysiedlono. Jego mieszkańcy zamawiali w sanktuarium Przemienienia Pańskiego nabożeństwa błagalne o zachowanie od wysiedlenia.

W 1944 r. powstał zamysł budowy nowego kościoła parafialnego, który równocześnie byłby nowym sanktuarium Przemienienia Pańskiego. Plan został zrealizowany w latach 1957 – 1961 dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Stanisława Jagły i przy współpracy parafian oraz rodaków z USA. Nową świątynię parafialną i sanktuaryjną wzniesiono nieopodal starego kościółka szpitalnego. Jest ona budowlą murowaną, trójnawową, z nawą poprzeczną i wieżą.

6 sierpnia 1972 r. w czasie uroczystości odpustowej Przemienienia Pańskiego, cudowny obraz został umieszczony w głównym ołtarzu nowego kościoła. Wcześniej wizerunek był poddawany zabiegom konserwatorskim w Krakowie, które przeprowadzili Irena i Andrzej Chojkowscy. Równocześnie wykonano wierną kopię cudownego obrazu i przeznaczono ją dla starego kościółka.

Inwestycje, transfery, remonty

W następnych latach w Cmolasie dokonano wielu ważnych inwestycji, które przyczyniają się do jeszcze większej chwały Chrystusa Przemienionego. Do najważniejszych należą: powiększenie placu sanktuaryjnego, wybudowanie monumentalnego ołtarza polowego oraz Drogi Krzyżowej. Wzniesiono też budynek w którym pielgrzymi mogą zaopatrywać się w nowe książki religijne, dewocjonalia, modlitewniki, kasety magnetofonowe z pieśniami miejscowego chóru, a w szczególności w reprodukcje cudownego wizerunku i pocztówki przedstawiające Pana Jezusa Przemienionego oraz Jego sanktuarium.

W 1993 r. ważnym wydarzeniem było przeniesienie / transfer / starego kościółka szpitalnego na oddalone o 200 m miejsce, gdzie wcześniej była stara świątynia parafialna. Nastąpiło to za zgodą ordynariusza diecezji rzeszowskiej ks. Biskupa Kazimierza Górnego oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie. Wyremontowana i powiększona zabytkowa świątynia nadal będzie spełniała funkcje sanktuaryjne oraz kaplicy mieszkańców „Domu dla Ubogich”. Kilka lat temu oddano do użytku taki dom w wyremontowanej starej plebani. Stary kościół parafialny jeszcze w roku 1979 został przeniesiony do pobliskich Poręb Dymarskich.