Na 40 postulatów zawartych w relacjach małych grup (ciruli minores) po dyskusji na temat II części Instrumentum laboris zwrócił uwagę redaktor naczelny jezuickiego dwutygodnika "Civiltà Cattolica" ks. Antonio Spadaro SJ.
Zaznaczył, że nie stanowią one wyczerpującego podsumowania ani nie zastępują integralnej lektury tekstów. Niemniej jednak stanowią prezentację ważnych kwestii podejmowanych w więcej niż jednej grupie. Można je traktować jako wskazówki do odczytania lub jako podsumowanie dyskusji w małych grupach.
1. Zmiany, aby poprawić wyrazistość, używając terminologii bardziej pozytywnej i zrozumiałej. Na przykład: czasami nierozerwalność jest niestety przedstawiana jako jarzmo, trudno zrozumiałe są terminy natura, czy naturalne. Należy również szerzej czerpać z inspiracji biblijnej, zwłaszcza z ksiąg poetyckich i mądrościowych.
2. „Nie istnieje jeden jedyny sposób bycia rodziną”. Istnieją również rodziny uczniów, życie zakonne...
3. Znaczenie misji duszpasterstwa w przekazywaniu nauki Kościoła.
4. Wspólnota chrześcijańska powinna być „rodziną rodzin” i kształtować swoje duszpasterstwo w stylu rodzinnym.
5. Trzeba uwzględniać rodzinę na wszystkich jej etapach, także w czasie, gdy dzieci wychodzą z domu, a rodzice są w podeszłym wieku.
6. Trzeba zharmonizować uwagi o sakramentalnym charakterze małżeństwa i skierowanie orędzia ewangelicznego do wszystkich, nawet do niewierzących: Pan złożył w sercu każdego człowieka pragnienie rodziny.
7. Analogia mąż-żona / Kościół - Chrystus jest niedoskonała, ale trzeba pojąć jej duchowy sens.
8. Katechezy Papieża Franciszka pomagają w harmonizowaniu sakramentalności i kreatywności.
9. Kościół musi zawsze być nauczycielką, ale również matką, która niesie przesłanie nadziei.
10. Należy przypominać o bezpośrednim i istotnym powiązaniu Synodu o rodzinie z Jubileuszem Miłosierdzia.
11. Pewność przebaczenia pozwala na szczerość spowiedzi. Postrzeganie grzechu rodzi się w obliczu bezinteresownej miłości Boga. Miłosierdzie Boga jest bezwarunkowe.
12. Znaczenie duchowego przewodnictwa, towarzyszącego małżonkom.
13. Niektórym trochę niejasne wydaje się wyrażenie "Ewangelia rodziny". Należy wyjaśnić, co ono znaczy.
14. Znaczenie modlitwy, pobożności i religijności ludowej w duchowości rodziny.
15. Nie można zapominać o przemocy w rodzinie, występującej głównie wobec kobiet.
16. Trzeba zrozumieć, co oznacza „powołanie” do życia rodzinnego w relacji do powołania do życia konsekrowanego.
17. Dokument końcowy mimo wszystko będzie miał swoje ograniczenia. Potrzebna będzie adhortacja apostolska Ojca Świętego.
18. W Instrumentum laboris są wyrażenia, w których wydaje się, że mamy do czynienia z absolutyzacją małżeństwa i rodziny, podczas gdy Jezus odnosi je Królestwa Bożego.
19. Jezus zawsze otwiera drzwi a nie rzuca kamieniami.
20. Wierność i nierozerwalność są tajemnicą, która obejmuje także ludzką kruchość.
21. Nasza teologia małżeństwa zwraca uwagę najczęściej na kwestie moralne.
22. Zgodnie z tezą o „ziarnach Słowa” jest oczywiste, że istnieje wiele pozytywnych wartości w innych typach rodziny.
23. Zamknęliśmy małżeństwo w zbyt wielu formalnościach, które ludzie młodzi odrzucają utożsamiając je z obłudą.
24. Jezus większość swego życia spędził w normalnym życiu rodzinnym.
25. Nie mówmy zbyt natarczywie o nierozerwalności, aby nie stwarzać wrażenia, że jest to nasz jedyny problem. Unikajmy mówienia o tym tylko w kategoriach obowiązku, ale także wskazujmy na nią jako na dar.
26. Nauka Kościoła jest znana, ale trzeba także uwzględnić wymagania rzeczywistości i nowe akcenty refleksji teologicznej, aby Synod dał naprawdę znaczący wkład.
27. Zachęcanie małżeństw, aby żyły małżeństwem prawdziwie chrześcijańskim.
28. Potrzebny jest język bardziej symboliczny, empiryczny, zrozumiały, jasny, zapraszający, otwarty, pełny radości i nadziei, optymistyczny.
29. Mówiąc o rodzinie trzeba również mówić o poświęceniu, jakie oznacza życie rodzinne.
30. Trzeba lepiej zrozumieć motywacje tych, którzy wolą się nie pobierać. Musimy ich lepiej zrozumieć.
31. Miłosierdzie i prawda nigdy nie są sprzeczne. Boża sprawiedliwość jest miłosierdziem, poprzez które Bóg czyni nas sprawiedliwymi. Nie należy stawiać ludzkich granic Bożemu miłosierdziu.
32. Myślimy w sposób zbyt statyczny, a nie historyczny. Doktryna rozwijała się w dziejach. Proces ten ma również miejsce w życiu ludzi.
33. Historyczny rozwój doktryny uświadamia nam, że także duszpasterstwo powinno być procesem stopniowym. Jasność doktryny i stopniowość w duszpasterstwie nie są wobec siebie sprzeczne, ale wyrażają konkretność towarzyszenia.
34. Znaczenie sumienia i odpowiedzialności. Istnieje prawo, które Bóg wpisuje w ludzkim sercu, gdzie człowiek może usłyszeć Jego głos. Trzeba ten głos respektować.
35. Magisterium Kościoła powinno odzwierciedlać Boską pedagogikę, która dzisiaj trwa.
36. Synod powinien wspierać szkoły katolickie, aby pogłębić edukację religijną, która rozpoczyna się w rodzinie.
37. Nie pozwólmy opanować się przez fałszywe opozycje, które pogłębiają zamęt.
38. Jezus nierozerwalnie zjednoczył Trójcę Świętą i rodzinę, poprzez swoje wcielenie w rodzinie z Nazaretu.
39. Niech Synod zainauguruje czas żmudnych poszukiwań teologów i duszpasterzy, które mogłoby wytyczyć duszpasterstwo rodzinne w horyzoncie komunii. Nie jest konieczne uniwersalne uporządkowanie dyscyplinarne.
40. Jak doprowadzić ludzi, a zwłaszcza młodych, by zrozumieli sens chrześcijańskiego małżeństwa, także dzięki temu, że rodzina stanie się podmiotem a nie tylko przedmiotem duszpasterstwa (krąg Gallicus B).
Watykan uznał cud potrzebny do kanonizacji Pier Giorgio Frassatiego.
Pielgrzymi będą mogli zbierać pieczątki do specjalnego paszportu w wydaniu papierowym oraz cyfrowym.
„Nie chcę powiedzieć, że przywykliśmy do katastrof, ale wiara nas nie opuszcza”.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).