Panny twórcze i milczące

Klauzurowy Zakon Sióstr Bernardynek jest najstarszym polskim zakonem żeńskim. Należy on do wielkiej rodziny zakonów o duchowości franciszkańskiej. Jego ojcem jest św. Franciszek, a przykładem życia w świętości – św. Klara, pierwsza duchowa córka świętego. Żyjące w ukryciu mniszki czczą także swoją patronkę św. Elżbietę Węgierską. Pociągnięte przykładem tych świętych, siostry pragną zachowywać Ewangelię, żyjąc w posłuszeństwie, ubóstwie i czystości.

Łowicka wspólnota zakonna bernardynek powstała w XVI w. z członkiń Trzeciego Zakonu św. Franciszka, istniejącego przy kościele bernardynów. Z odpisu notarialnego w języku łacińskim dowiadujemy się, że w roku 1563 mieszkały one na terenie, który zakonnicy otrzymali w darowiźnie od młynarza Mikołaja w roku 1470, a który to teren arcybiskup Jakub Uchański pozwolił bernardynom przekazać na rzecz mniszek. Później klasztor dla 24 sióstr i 24 dziewcząt ufundowali podkomorzy gostyński Marcin Sadowski i jego żona Eufrozyna. Uroczyste wprowadzenie mniszek nastąpiło w 1650 roku. Na przełomie wieków wspólnota zmieniała się i przechodziła przeróżne próby. Niemałym wyzwaniem było uczynienie ze zgromadzenia wspólnoty kontemplacyjnej. Niesubordynacja sióstr doprowadziła nawet do odebrania im klasztoru i przekazania go ojcom pijarom. Niegodzące się z taką decyzją siostry w przebraniu rycerzy z pomocą krewnych opanowały klasztor i zatarasowały drzwi i furtę. Po tym zajściu abp gnieźnieński Andrzej Olszowski przywrócił siostrom ich fundację.

Po śmierci niezreformowanych sióstr w 1678 r. do Łowicza przybyły klauzurowe bernardynki z Wielunia. Od tego czasu zakon miał już charakter kontemplacyjny. W długiej historii zakonu nie brakuje lat, w których siostry poddawane były różnego rodzaju represjom. Z powodu braku powołań na chwilę nastąpiła nawet kasacja wspólnoty.

Obecnie w klasztorze przebywa 30 sióstr. Od października 1962 r. w tutejszym kościele trwa codzienna adoracja Najświętszego Sakramentu. – Naszym głównym zadaniem jest modlitwa wstawiennicza za braci i siostry w świecie – mówi s. Daniela. – W regule św. Franciszek zapisał, że nasze życie ukryte, życie modlitwy jest odwzorowaniem modlitwy Jezusa na górze. Jest ikoną Jego życia modlitwą.

Siostry prowadzą również bursę dla dziewcząt uczących się w Łowiczu oraz kilka klasztornych pracowni. – Święty Franciszek zwykł mówić, że brat, który nie pracuje, jest muchą, czyli takim pasożytem. Praca jest dla nas przedłużeniem modlitwy. Idąc do niej, zabieramy nasze skupienie. Poza tym jest ona dla nas też sposobem utrzymania. Od lat w naszym klasztorze istnieje pracownia ręcznego haftu liturgicznego. Mamy ponadto opłatkarnię, małą introligatornię, a nawet pracownię pisania ikon. Siostry zajmują się kościołem, uprawiają ogród i wykonują okolicznościowe kartki, zaproszenia, świeczniki czy różańce. Nasze prace mają zawsze dodatkowy atut: powstawały przy modlitwie i rozmowie z naszym Oblubieńcem. Są więc darami miłości – mówi s. Daniela.

Słowa św. Franciszka z Asyżu

„Wszyscy, którzy miłują Pana całym sercem, całą duszą i umysłem, całą mocą, i miłują bliźnich swoich jak siebie samych, a mają w nienawiści swoje ciało z jego wadami i grzechami, i przyjmują Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, i przynoszą owoce godne pokuty – o, jakże szczęśliwi i błogosławieni są oni i one, gdy takie rzeczy czynią i w nich trwają, bo spocznie na nich Duch Pański i uczyni u nich mieszkanie i będzie w nim przebywał. (...) Oblubieńcami jesteśmy, kiedy dusza wierna łączy się w Duchu Świętym z Panem naszym Jezusem Chrystusem. Jesteśmy dla Niego braćmi, kiedy pełnimy wolę Ojca, który jest w niebie. Jesteśmy matkami, gdy nosimy Go w sercu i w ciele naszym przez miłość Bożą oraz czyste i szczere sumienie; rodzimy Go przez święte uczynki, które powinny przyświecać innym jako wzór”.