Opactwo otwarte dla turystów

Poświęcenia zabytkowego obiektu, którym opiekują się ojcowie pijarzy, dokonał bp kielecki Kazimierz Ryczan. Biskup przewodniczył w kościele Wniebowzięcia NMP w Hebdowie uroczystej Mszy św. z okazji zakończenia kilkuletnich prac. Eucharystię koncelebrował m.in. o. Józef Matras SP, prowincjał Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów.

W homilii bp Ryczan nawiązał do historii opactwa w Hebdowie i roli klasztoru dla regionu. Wyraził radość, że to dziedzictwo duchowe i kulturowe będzie nadal pomnażane w powstającym dziele. Przypomniał, że we współczesnym świecie toczy się nieustannie walka między dobrem i złem, między sacrum i profanum. Nawiązując do czytań dnia przypomniał, że szatan zawsze walczy o człowieka i na wszelkie dobro „reaguje szałem”. Podkreślił, że odpowiedzią na „szał diabelski" są miejsca modlitwy, gdzie Jezus zwycięża w ludzkich sercach. – Takim miejscem staje się nowo otwarte „Centrum Wiara i Kultura” – stwierdził bp Ryczan, dodając, że ostatecznie zawsze pozostanie Jezus, wiara i prawdziwa kultura.

Po Mszy nastąpiło oficjalne otwarcie wyremontowanego opactwa wraz z nowo powstałym „Centrum Wiara i Kultura” oraz wernisaż wystawy „Dziedzictwo kulturalne w zbiorach pijarów”. Koordynator projektu, o. Józef Tarnawski SP, obecnie ekonom, a przez 8 lat prowincjał Zakonu, przypomniał historię obiektu, założenia jego odbudowy i modernizacji.

W latach 2009-2011 klasztor poddany został gruntownym pracom remontowo-konserwatorskim, których efektem było odsłonięcie szeregu interesujących polichromii i rozwiązań architektonicznych, wcześniej nieznanych. Do miejsc szczególnie atrakcyjnych zaliczane są m.in. kolebkowe ceglane piwnice (przeznaczone obecnie na cele wystawiennicze) wraz z karcerem, czyli dawnym więzieniem dla nieposłusznych zakonników z zachowanymi oryginalnymi inskrypcjami, po części z XVI w. Odrestaurowany skarbiec służy współcześnie jako sala klubowa. Do ciekawszych wątków godnych zwiedzania należą także wyeksponowane mury gotyckie i polichromie przedstawiające postacie norbertanów – oglądać je obecnie można pod przeszkloną posadzką na pierwszym piętrze klasztoru.

Hebdów jest drugim najstarszym – po opactwie tynieckim – zespołem klasztornym w Małopolsce. Klasztor nad Wisłą został ufundowany w 1160 r. przez norbertanów przybyłych tutaj ze Strahowa pod Pragą. Hebdów był siedzibą wielu opatów komendatoryjnych, wśród których byli także sekretarze królewscy (w pobliskich Niepołomicach mieścił się zamek królów polskich).

Norbertanie przez wieki rozwijali kulturę agrarną wśród włościan. W średniowieczu opactwu hebdowskiemu podlegało 7 klasztorów w Polsce. W 1819 r. decyzją władz carskich opactwo zniesiono, a norbertanie musieli opuścić klasztor, który popadł w ruinę ulegając m.in. serii groźnych pożarów. Od 1832 r. kościół w Hebdowie pełnił funkcję kościoła parafialnego. Od 1948 r. właścicielami założenia kościelno-klasztornego i gospodarzami parafii – stali się pijarzy.
Niesłabnącym kultem w Hebdowie cieszy się rzeźba Maryi z Dzieciątkiem, zwana Hebdowską lub Nadwiślańską z ok. 1400 roku w ołtarzu głównym.

Prace remontowe rozpoczęto w 2007 r. z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2009 r. przy zaangażowaniu środków unijnych rozpoczęto kompleksowe prace remontowo-konserwatorskie w całym obiekcie.

Poza renowacją powstało także „Centrum Wiara i Kultura. Ośrodek duchowości chrześcijańskiej, edukacji i kultury”.

Dyrektor placówki o. Eugeniusz Grzywacz, historyk sztuki, zgromadził w niej bogate zbiory malarstwa polskiego i europejskiego z kolegiów pijarskich w Krakowie, Łowiczu i Jeleniej Górze. Na wystawie znajdują się też rzeźby, szaty liturgiczne, kielichy i starodruki. Miejscem ekspozycji są krużganki opactwa, w tym odtworzony zupełnie krużganek północny.

„Centrum Wiara i Kultura” zaprasza także na rekolekcje dla osób świeckich, księży, zakonnic, katechetów. Już wkrótce rozpoczynają się katechezy dla zakochanych i narzeczonych. Organizowane są warsztaty dla psychologów i pedagogów szkolnych. Kalendarz wydarzeń jest dostępny na portalu www.wiaraikultura.pl