Kraków. Żarliwy artysta

W galerii Krypta U Pijarów otwarto nową wystawę. Ekspozycja ma tytuł „Krzyże. Malarstwo.” Autorem pokazywanych w barokowej piwnicy obrazów jest zmarły w 2013 roku krakowski artysta Witold Urbanowicz.

Urbanowicz to nazwisko w polskiej sztuce dwudziestego wieku istotne. Urodzony w Oszmianie na Wileńszczyźnie w 1931 roku był tzw. dzieckiem wojny. Człowiekiem, którego dzieciństwo nieodwracalnie naznaczyła II wojna światowa.

Kuratorka obecnej wystawy Anna Baranowa pisze o nim w katalogu: "Witold Urbanowicz był skromnym, dobrym człowiekiem i żarliwym artystą. Minął dziesiąty rok od jego śmierci i bardzo go brakuje." Na szczęście był artystą płodnym i jego spuścizna jest bogata. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Był uczniem profesorów Zygmunta Radnickiego, Zbigniewa Pronaszki, Czesława Rzepińskiego i Jonasza Sterna. Po studiach był członkiem tak zwanej Grupy Pięciu, później nazwanej Grupą Nowohucką wraz z żoną Danutą Urbanowicz, Julianem Jończykiem, Januszem Tarabułą i Jerzym Wrońskim. Dzięki rekomendacji Jonasza Sterna, popartej przez Marię Jaremiankę młodzi artyści zostali przyjęci do ekskluzywnej II Grupy Krakowskiej, w której byli twórcy kanonu polskiej sztuki XX wieku.

Cykl "Krzyże", z którego pochodzą obrazy na wystawie, powstał głównie w roku 1985. Stan wojenny był już zniesiony, ale sztuka straciła swą dynamikę. Urbanowicz malował niewiele, niespecjalnie angażował się w działania związane z Kościołem na forum ogólnopolskim, czyli głównie warszawskim. Kiedy ukończył cykl, pokazał dzieła na wystawie w kościele w Mistrzejowicach pod opiekuńczymi skrzydłami księdza Kazimierza Jancarza.

Krzyż i tematyka religijna nie były niczym niezwykłym w sztuce okresu około stanu wojennego. Jednak to, jak Urbanowicz potraktował temat, było niezwykłe. Jaskrawe kolory, rozedrgane uderzenia pędzla, nierzadko bez mała trójwymiarowa faktura obrazów kojarzą się raczej ze stylem Nowych Dzikich a nie ugrzecznioną na ogół głównonurtową sztuką religijną. "Witold Urbanowicz stworzył cykl unikatowy. Jego krzyże nie są martyrologiczne lecz wielobarwne i pełne nadziei" - pisze w katalogu kuratorka wystawy.

Warto zajrzeć do galerii w krypcie przy ul. Pijarskiej 2, aby się o tym przekonać.