Głowa pęka

Dzieli ich wiele: pochodzenie, artystyczne środki wyrazu. Briana Welcha – amerykańskiego gitarzystę odpowiedzialnego za ostre brzmienie KoRna i rapującego chasyda Matisyahu łączy jedno: różnymi muzycznymi językami śpiewają: Bóg kocha. Doświadczyłem tego na własnej skórze. To nieprawdopodobne historie, w których główne role gra Bóg łamiący swą miłością dwóch indywidualistów. Historie, o których nie usłyszysz w RMF-ie i w MTV. Gdy Brian Welch zagrał 20 czerwca koncert w Warszawie, potężny muzyczny set zmiótł niemal publiczność spod sceny. Ktoś, kto wsłuchał się w ścianę dźwięków, mógł wyłowić z niej jeden powtarzający się, wykrzyczany refren: Bóg jest miłością. Matisyahu – gwiazda tegorocznej odsłony Open’er Festiwal, przygotowując nową płytę, dłuuuugo modlił się w Jerozolimie. Czy wielotysięczna publika gdyńskiej imprezy, słysząc wyrapowane z prędkością karabinu maszynowego słowa: „Jeruzalem, jeśli zapomnę o tobie, niech uschnie moja prawica”, zastanawiała się, dlaczego ten facet śpiewa psalmy?

Wycieczka-ucieczka
„Świat trwa jedynie dzięki oddechowi dzieci studiujących Torę” – mały Matthew Miller musiał znać tę chasydzką dewizę. Ale nie przejmował się nią zbytnio. Urodził się w Pensylwanii w 1979 r. w ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej, ale gdy jego rówieśnicy pilnie ślęczeli nad wersetami Tory, a później zaczytywali się w komentarzach cadyków, chłopak zwiewał. Ze szkoły i od religii. Rodzice wprawdzie wysyłali go do szkoły żydowskiej, ale nauczyciele nie potrafili sobie poradzić z niesfornym uczniem. Do 14. roku życia Matthew wiódł wyluzowany tryb życia hipisowskich nastolatków. Należał do grupy Dead-Head, zapuścił dredy, a gry na bębnie, ku przerażeniu kadry pedagogicznej, uczył się, wybijając rytm… w ostatnich ławkach klasy. Żył beztrosko. Do czasu. Nie przypuszczał, że jedna niewinna wycieczka przewartościuje jego życie. Chłopak ruszył w wysokie góry Kolorado. – Z dala od miejskiego hałasu miałem możliwość spojrzenia w siebie i zastanowienia się nad dotychczasowym życiem – opowiada. – We wzbudzających lęk i zarazem podziw górach przyszło niespodziewane światło. Usłyszałem wyraźnie: Bóg istnieje! Zbuntowany nastolatek zaczął za Nim tęsknić. Rozpaczliwie szukał korzeni. Wyjechał do Izraela. Odkrył na nowo modlitwę i chasydzki taniec. „Moja uśpiona żydowska tożsamość przeradzała się w pełną świadomości wiarę” – opowiada.

Raper w jarmułce
Wrócił z Ziemi Świętej i na uczelni w Oregonie zaczął uczyć się wyrażania emocji i tęsknot przez dźwięki. Rapował, śpiewał reggae, uprawiał beat box (to sztuka tworzenia dźwięków np. perkusji czy linii basu za pomocą narządów mowy). Ta mieszanka okazała się strzałem w dziesiątkę, a rapowane opowieści artysty w jarmułce przyciągały coraz większe tłumy. Gdy jako dziewiętnastolatek trafił na uczelnię New School w Nowym Jorku, porwał go teatr. Napisał sztukę pt. „Echad” (Jedyny). Spektakl opowiadał historię chłopaków, którzy na Washington Square Park spotkali sędziwego chasydzkiego rabina i dzięki niemu odzyskali wiarę. To, co stało się po wystawieniu spektaklu, jest wprost niewiarygodne. Życie autora zaczęło przypominać jego sztukę. Ktoś dopisał nowy, niezwykły scenariusz. Spacerując po parku, Matthew spotkał (oczywiście „przypadkowo”) rabbiego Lubavitcha. Zaczęli rozmawiać.

To spotkanie przemieniło muzyka. Zmienił imię, zmienił tożsamość. Biblijny Jakub po walce z aniołem stał się Izraelem, zbuntowany Matthew stał się hebrajskim Matisyahu. Jego imię oznacza dosłownie „dar od Boga”. Muzyk przejął styl życia chasydów. Zaczął rapować o Bożej miłości. Dziś hiphopowy chasyd podbija świat. Jego kalendarz koncertowy jest szczelnie wypełniony. Należy do chasydów bracławskich. – Radość to wielkie lekarstwo – powtarza za cadykiem Nachmanem. – Wszystkie choroby, które spadają na człowieka, biorą się z niedoceniania roli radości.Ktoś, kto widział żywiołowe, pełne ognia koncerty chasyda, wie, o czym mowa. W 2008 roku Matisyahu przerwał na rok trasę koncertową i zaszył się w rozpalonych słońcem zaułkach Jerozolimy. Tam wraz z nauczycielem przekuwał lata ślęczenia nad Torą w kilkanaście utworów. Na jego najnowszym krążku „Light” (wrzesień 2009) znajdziemy zakorzenione w słowie Bożym teksty, pulsujące reggae, hiphopowe psalmy i dużo, dużo światła. Najlepszy na płycie utwór „One Day” był hymnem tegorocznych Igrzysk Olimpijskich w Vancouver.