Żyć dla Boga

Kandydat do życia monastycznego na przykład w zakonie benedyktynów przyjeżdża do klasztoru jako gość, w celu zapoznania się z życiem konkretnej wspólnoty. Po wstępnych rozmowach i około dwutygodniowym pobycie w klasztorze, w rozmowie z opatem i mistrzem nowicjatu zostaje ustalony indywidualny dla każdego termin wstąpienia. Wstępując do klasztoru, kandydat rozpoczyna półroczny postulat. Następnie otrzymuje habit i rozpoczyna roczny nowicjat. Jeśli sprawdza się jego powołanie, wówczas po upływie pół roku składa śluby czasowe na rok, które w następnych latach odnawia dwukrotnie. Po pięciu latach od chwili rozpoczęcia postulatu, jeśli okaże się dostatecznie przygotowany, może złożyć śluby wieczyste. Ślubuje wówczas Bogu stałość miejsca zamieszkania, obyczaje monastyczne i posłuszeństwo. Aby być przyjętym do postulatu, trzeba mieć nie mniej niż 18 lat.

Filozof, teolog, kapłan
Kapłani zakonni przyjmujący święcenia przechodzą formację intelektualną, która jest zgodna z przepisami wydanymi przez Stolicę Apostolską. Obowiązkowe są studia filozoficzne i teologiczne. Studenci zakonni rozpoczynają studia po zakończeniu nowicjatu i złożeniu pierwszych ślubów.

U jezuitów formacja duchowa i intelektualna kandydatów do kapłaństwa złożona jest z kilku etapów i trwa kilkanaście lat. Nowicjat trwa dwa lata i jest pierwszym etapem życia zakonnego. Młodzi jezuici poświęcają czas przede wszystkim modlitwie i rozwijaniu życia wewnętrznego, poznawaniu zakonu i siebie samego. W nowicjacie podejmuje się także pewne zadania apostolskie (próba katechetyczna, próba w szpitalu). Okres ten kończy się złożeniem pierwszych ślubów zakonnych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, przez które kandydat definitywnie wyraża wolę zostania jezuitą. Zaczyna się etap formacji intelektualnej, który polega na odbyciu trzyletnich studiów filozoficznych, zakończonych uzyskaniem tytułu licencjata. W tym czasie scholastycy (tak się nazywa kleryków jezuickich) podejmują także apostolstwo w różnych miejscach: w domach dziecka, wśród Romów, w duszpasterstwach akademickich.

Kolejnym etapem jezuickiej formacji jest tzw. magisterka, czyli praktyka apostolska, trwająca zazwyczaj dwa lata. Jest to czas, kiedy scholastyk zostaje włączony do apostolskiej pracy Towarzystwa Jezusowego: katechizuje, pomaga w prowadzeniu rekolekcji, w duszpasterstwie parafialnym. Po magisterce jezuita zaczyna studiowanie teologii. Po trzech latach uzyskuje tytuł magistra teologii i otrzymuje święcenia diakonatu. Dalsza formacja intelektualna to specjalizacja, która jest ukierunkowana na przyszłe zadania duszpasterskie. Święcenia kapłańskie jezuita otrzymuje w rok po diakonacie.

Po święceniach i kilkuletnim okresie pracy jezuita przeżywa trzecią probację - czas ten jest jakby powtórnym rocznym nowicjatem, przygotowującym do złożenia ostatniej (uroczystej) profesji. Są to śluby uroczyste i publiczne - składane w sposób odświętny po uprzednim ogłoszeniu publicznym tego faktu. Do profesji uroczystej dopuszcza ojciec generał. Każdy jezuita składający te śluby, oprócz trzech tradycyjnych, ślubuje szczególne posłuszeństwo Ojcu Świętemu. Jest to specyfika Towarzystwa Jezusowego.

Formacja jezuickich braci zakonnych jest krótsza. Po wspólnym nowicjacie składają oni śluby i zazwyczaj zaczynają pracę lub formację zawodową. Kilka lat po nowicjacie, podobnie jak kapłani jezuiccy, przeżywają trzecią probację.