Religia i wartości w Traktacie UE

Żadna z tych instytucji nie posiada jednak oficjalnego mandatu do reprezentowania wszystkich katolików-obywateli UE. Niewątpliwie najdłuższą praktykę i największe doświadczenie w tej dziedzinie posiada COMECE. Być może więc Stolica Apostolska zdecyduje się właśnie tę instytucję wyposażyć w stosowny mandat, oznaczałby on jednak nie tylko prawo do przedstawiania instytucjom UE oczekiwań katolików, ale być może także prawo do zawierania w ich imieniu zobowiązań, które wiązałyby wszystkie Episkopaty Państw Członkowskich UE. Być może zaś pojawi się w Kościele zupełnie nowa instytucja, na przykład, Kardynał do spraw Europy.

Aksjologia Traktatu

W ostatnich latach często, zwłaszcza w Polsce, formułowany był postulat, aby UE stała się wspólnotą nie tylko gospodarczą czy polityczną, ale również wspólnotą wartości.

W sposób jak najbardziej dosłowny postulat ten został zrealizowany w tekście Traktatu Konstytucyjnego. W art. I-1 ust. 2 czytamy: "Unia jest otwarta dla wszystkich państw europejskich, które szanują jej wartości i zobowiązują się je wspólnie wspierać". Oznacza to, że aby stać się członkiem UE nie wystarczy być państwem posiadającym swoje terytorium w Europie, ale trzeba jeszcze respektować wartości uznane w TK za europejskie (art. I-58 ust. 1). Fakt ten dodatkowo wzmocniony jest poprzez art. I-59, w którym uznaje się możliwość zawieszenia niektórych praw wynikających z członkostwa w Unii, włącznie z prawem głosowania, właśnie z uwagi na poważne i trwałe naruszanie przez Państwo Członkowskie wartości unijnych.

Powstaje zatem pytanie, jakie są te podstawowe wartości unijne? Z formalnego punktu widzenia największe znaczenie ma art. I-2 Traktatu. Czytamy w nim: "Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn".

Wskazane zostały także zasady, na których mają być oparte społeczeństwa Państw Członkowskich, a zatem takie, które muszą być szanowane w budowie i działaniu systemów rządów tych państw. Nowy katalog nie wprowadza jednak żadnej radykalnej zmiany, zaś wymienione w nim wartości Unii nie wydają się być szczególnie kontrowersyjne. Jak zauważa Anne-Laure Chavrier, istotne było, aby wartości te rzeczywiście były podstawowe a zarazem bezsporne. "Redaktorzy nie mogli więc zaliczyć do wartości podstawowych tych wartości, które z punktu widzenia prawnego są kontrowersyjne. Z tego powodu lista ta nie mogła zawierać wartości, które zalicza się raczej do celów niż do obowiązków prawnych zaakceptowanych i ustanowionych. Tłumaczy to dlaczego terminy takie jak «pluralizm, tolerancja, sprawiedliwość» itp., zostały dodane, aby opisać model społeczeństwa europejskiego, ale nie zostały wprost zaliczone do «wartości»".

Dążenie do tego, aby zapisy dotyczące kwestii aksjologicznych były możliwie niekontrowersyjne widać szczególnie w Wyjaśnieniach dotyczących KPP zawartych wśród dołączonych do tekstu TK deklaracjach.

Klonowanie

Autorzy tłumacząc się dlaczego Karta Praw Podstawowych zakazuje jedynie reprodukcyjnego klonowania istot ludzkich stwierdzają, że ich celem nie było wprowadzanie odstępstwa od postanowień zawartych w Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie Rady Europy. Stąd zapis Karty należy rozumieć w ten sposób, że: "Nie uprawnia (ona), ani nie zakazuje innych form klonowania. W żaden sposób nie uniemożliwia ustawodawcy wprowadzenia zakazu innych form klonowania" [art. 3 (II-63) wyjaśnienie 2].