Święci bracia z Salonik

Nazywano ich apostołami Słowian. To dwaj bracia, bizantyńscy duchowni, Grecy z Salonik: Metody i Konstantyn, który po wstąpieniu do klasztoru przybrał imię Cyryl.

W 863 roku książę Rościsław, władca Państwa Wielkomorawskiego, wystosował do cesarza bizantyńskiego Michała prośbę, by przysłał mu misjonarzy, którzy potrafiliby szerzyć chrześcijaństwo w języku zrozumiałym dla mieszkańców jego ziem. Słynący jako kaznodzieje Konstantyn i Metody znakomicie nadawali się do pełnienia tej misji. W Salonikach (słowiańska nazwa: Sołuń), z których pochodzili, mieszkało wówczas bardzo wielu Słowian. Obaj bracia doskonale znali ich język (jeszcze wówczas nie wykształciły się w pełni poszczególne języki słowiańskie).

Konstantyn, w związku z brakiem znaków oddających dźwięki języka słowiańskiego, stworzył (opierając się częściowo na alfabecie greckim) alfabet pisma staro-cerkiewno-słowiańskiego, zwany głagolicą. Kilkadziesiąt lat później w Bułgarii uczniowie Konstantyna i Metodego zmodyfikowali głagolicę, nadając nowemu alfabetowi nazwę cyrylica. Z niej wywodzą się obecne alfabety Rosji, Bułgarii i Serbii.

To wielkie osiągnięcie przedstawił bułgarski artysta Zafir Zograf, tworzący pod pseudonimem Stanisław Dospewski. Jego obraz, wzorowany na ikonach, przedstawia Cyryla (z lewej) i Metodego, trzymających kartę zapisaną literami bułgarskiego alfabetu.

Bracia, ubrani w liturgiczne szaty, mają także małe krzyżyki, będące symbolem ich misyjnej działalności. Pomiędzy Konstantynem i Metodym widzimy także symboliczne przedstawienie Bożej Opatrzności i słowa: „bułgarski do ksiąg”.