Miłośnik Kościoła

W nauczaniu o Eucharystii Paweł jest przede wszystkim świadkiem, przekazicielem tradycji Kościoła. Najważniejsze jego świadectwo brzmi następująco: „Ja bowiem otrzymałem od Pana to, co wam przekazałem, że Pan Jezus tej nocy, kiedy został wydany, wziął chleb i dzięki uczyniwszy, połamał i rzekł: »To jest Ciało moje za was [wydane]. Czyńcie to na moją pamiątkę«. Podobnie, skończywszy wieczerzę, wziął kielich, mówiąc: »Ten kielich jest Nowym Przymierzem we Krwi mojej. Czyńcie to, ile razy pić będziecie, na moją pamiątkę«” (1 Kor 11,23–25). Apostoł pisze o Eucharystii w kontekście konkretnych nadużyć pojawiających się w Kościele w Koryncie. Akcentuje, że Wieczerza Pańska jest włączeniem we wspólnotę z ukrzyżowanym i wywyższonym Panem, a zarazem jest budowaniem wspólnoty i jedności Kościoła – Ciała Chrystusa. Oba te aspekty spotykają się w Eucharystii. która jest wspominaniem i głoszeniem śmierci Pana. Cała celebracja jest dla Pawła rodzajem przepowiadania. W Eucharystii obecny jest nie tylko czas przeszły (przypominanie), ale także zwrócenie ku przyszłości eschatologicznej.

Kościół i Duch

Paweł rozwija także naukę o Duchu Świętym. Nazywany jest on w listach „Duchem Bożym” lub „Duchem Jezusa Chrystusa”. Nie ma jednak wątpliwości, że to ta sama Osoba. Chrzest i zbieranie się Kościoła to miejsce doświadczania Ducha. Istotne jest to, że udzielony człowiekowi Duch Boży jest darem! Nie można go zdobyć własnymi siłami. Duch uzdalnia nas do wołania do Boga: „Abba, Ojcze”. Duch daje charyzmaty dla budowania Kościoła. Jest Duchem wolności, jest zadatkiem życia wiecznego. Paweł nie precyzuje związków między działaniem Boga, Chrystusa i Ducha. Jest w jego pismach podstawa dla prawdy, którą Kościół określi później: jeden Bóg istnieje i działa w Trzech Osobach. Św. Ireneusz zmagając się z tym samym tematem w II wieku napisał, że Chrystus i Duch są jak dwie dłonie Ojca, którymi w Kościele formuje on swoich synów i córki.

W Chrystusie
Czytając uważnie listy Pawła zauważymy, jak często posługuje się on wyrażeniem „w Chrystusie” lub „w Panu”. Przykłady: „Prawdę mówię w Chrystusie” (Rz 9,1); „Jeśli mogę się chlubić, to tylko w Jezusie Chrystusie” (Rz 15,17); „Z całą swobodą mogę w Chrystusie nakładać na ciebie obowiązek” (Flm 8). Paweł od chwili nawrócenia żyje i działa „w Chrystusie”.

To staje się wręcz jego oryginalną formułą bycia chrześcijaninem. Zwróćmy uwagę, że sformułowanie „Chrystus w nas” brzmi inaczej. Wyrażenie „w Chrystusie” akcentuje pierwszeństwo Chrystusa, nasze poddanie się Jemu. To jest ostatecznie także opis rzeczywistości Kościoła – Ciała Chrystusa. Ponieważ jestem „w Chrystusie”, tworzę „Jego Ciało”. Moje egoistyczne „ja” jest tu ukryte w Nim i w „my” uczniów.