Podsumowanie najważniejszych wydarzeń religijnych 2016.
STYCZEŃ
4 – Mimo intensywnych przemian, religijność polskich katolików cechuje stabilność. Od 2008 r. około 40 proc. Polaków uczestniczy regularnie w niedzielnej Eucharystii i 16 proc. co niedziela przyjmuje Komunię świętą – dane te przedstawił Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego w Polsce.
5 – Bp Tadeusz Lityński, nowy biskup diecezji zielonogórsko-gorzowskiej odbył ingres do katedry w Gorzowie Wielkopolskim. 53-letni hierarcha zastąpił bp. Stefana Regmunta, który ze względów zdrowotnych przeszedł na emeryturę.
6 – Około 1,5 miliona ludzi przeszło ulicami 420 polskich miast (to blisko 100 więcej niż rok wcześniej) w Orszakach Trzech Króli. Marsze odbyły się także w 16 innych krajach, m.in. Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech, USA, na Ukrainie, a nawet w Rwandzie i Ekwadorze. W Watykanie Orszak Trzech Króli pozdrowił papież Franciszek, a w Warszawie do wspólnego kolędowania dołączył prezydent Andrzej Duda z małżonką.
6 – Na misjach pracuje 2040 polskich misjonarzy i misjonarek, którzy głoszą Ewangelię w 97 krajach na wszystkich kontynentach – poinformował KAI o. Kazimierz Szymczycha, sekretarz Komisji Episkopatu ds. Misji. W uroczystość Objawienia Pańskiego, 6 stycznia, obchodzono Dzień Pomocy Misjom.
17 – Ekumeniczna modlitwa na Cmentarzu Żydowskim, debata biblijna, wykład nt. historii żydów na Kujawach, nabożeństwo ekumeniczne w katedrze i program artystyczny złożyły się na centralne obchody XIX Ogólnopolskiego Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce, które odbyły się w Toruniu.
18-25 – Pod hasłem "Wezwani, by ogłaszać wielkie dzieła Pana” (por. 1 P 2,9) inspirowanym słowami z 1 Listu św. Piotra obchodzono Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. W całej Polsce chrześcijanie różnych wyznań odwiedzali świątynie bratnich Kościołów i wspólnie modlili o pełną i widzialną jedność chrześcijan.
21 – minęło 25 lat od przywrócenia przez Stolicę Apostolską Ordynariatu Polowego w Polsce. W 1945 r. władze komunistyczne nie zezwoliły na odtworzenie działającego od 1919 r. biskupstwa polowego.
26 – "Chrześcijanie i muzułmanie - razem wobec przemocy popełnianej w imię religii” – pod takim hasłem obchodzono XVI Dzień Islamu w Kościele katolickim w Polsce. Wyznawcy obu religii spotkali się w auli kurii warszawsko-praskiej, aby rozmawiać na temat wyzwań współczesnego świata.
LUTY
2 – Pod hasłem „Życie konsekrowane – darem miłosierdzia” – polscy zakonnicy z prawie 180 zakonów, w tym 13 kontemplacyjnych i 61 męskich obchodzili swoje święto. Prowadzą oni domy opieki, jadłodajnie, hospicja i ośrodki wychowawcze; organizują szkoły, świetlice dla dzieci z ubogich rodzin i wyjazdy wypoczynkowe; głoszą Chrystusa na zagranicznych misjach i podczas rekolekcji w parafiach; służą modlitwą i wspierają duszpasterstwa. Podczas tegorocznego Dnia Życia Konsekrowanego zbierano pieniądze na pomoc tym wspólnotom, które ze względu na swoją modlitewną posługę w Kościele, nie opuszczają swoich klasztorów.
7 – Pod hasłem "Młodzi, nie dajcie się zniewolić" rozpoczął się Tydzień Modlitw o Trzeźwość Narodu. Według GUS alkoholizm jest przyczyną co piątego rozwodu. Coraz częściej po alkohol sięgają kobiety i osoby niepełnoletnie. Bp Tadeusz Bronakowski, przewodniczący Zespołu KEP ds. Apostolstwa Trzeźwości nawet 4 mln Polaków cierpi z powodu problemów alkoholowych w rodzinie, bardzo często są to osoby współuzależnione.
17-22 – Abp Stanisław Gądecki odwiedził Syrię i Liban. Głównymi motywami wizyty przewodniczącego KEP były: modlitwa o pokój na Bliskim Wschodze, pomoc humanitarna i spotkania ze wspólnotami chrześcijańskimi. W czasie obchodów VII Dnia Solidarności z Kościołem Prześladowanym, 8 listopada 2015 przeprowadzono ogólnopolska zbiórkę. 1 mln 200 tys. euro z tej kwesty przekazano potrzebującym w Syrii, nie tylko katolikom.
19 – Zaczął obowiązywać dekret KEP ws. wystąpień z Kościoła i powrotu do jego wspólnoty. "Kościół boleje z powodu odejścia ochrzczonych ze wspólnoty Kościoła, ale czerpiąc przykład od miłosiernego Boga z miłością przyjmuje tych, którzy do niej powracają" – głosi dekret. Dokument zaczął obowiązywać po uzyskaniu recognitio Stolicy Apostolskiej, zastępując zasady dotyczące apostazji przyjęte przez KEP w 2008 r.
MARZEC
2 – Abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki, objął funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa KEP. Dotychczas pracami tego gremium przez dwie kadencje kierował abp Stanisław Gądecki.
11-13 – Pod hasłem "Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa" obradował X Zjazd Gnieźnieński. W wydarzeniu, które ma charakter modlitewno-dyskusyjny uczestniczyli przedstawiciele różnych Kościołów i religii, politycy (w tym prezydent RP), intelektualiści i osoby zaangażowane w różne dzieła Kościoła. "Wierzymy, że przyszłość świata, Europy i Polski zależy w dużej mierze od wspólnego świadectwa chrześcijan różnych wyznań" – głosi przesłanie Zjazdu. Gościem zgromadzenia był m.in. kard. Luis Antonio Tagle z Filipin.
17 – Z udziałem prezydenta RP Andrzeja Dudy, przewodniczącego KEP abp. Stanisława Gądeckiego i naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha, w Markowej na Podkarpaciu otwarto Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów. Pozdrowienia dla uczestników uroczystości przesłał papież Franciszek. Uroczystości rozpoczęły się od modlitw żydowskich i chrześcijańskich na cmentarzu w miejscowości Jagiełła, gdzie spoczywają Żydzi zamordowani razem z Rodziną Ulmów. Następnie podobną modlitwę odmówiono w Markowej, gdzie znajduje się grób Ulmów.
20 – W Niedzielę Palmową Tysiące młodych wiernych uczestniczyło w całej Polsce w 31. Światowych Dniach Młodzieży obchodzonych na szczeblu diecezjalnym. Biskupi zachęcali młodych do czynienia w swym życiu dzieł miłosierdzia wobec bliźnich. Podczas Mszy św. zbierano ofiary pieniężne na "Bilet dla Brata" – specjalny fundusz dla uczestników tegorocznych ŚDM w Krakowie zza wschodniej granicy.
30 – Nie można poprzestać na obecnym kompromisie z 1993 r., która w trzech przypadkach dopuszcza aborcję – stwierdziło prezydium KEP w specjalnym komunikacie. Biskupi zaapelowali do parlamentarzystów i rządzących o podjęcie inicjatyw ustawodawczych i uruchomienie programów, które zapewniłyby konkretną pomoc dla rodziców dzieci chorych, niepełnosprawnych i poczętych w wyniku gwałtu.
KWIECIEŃ
6 - Alina Petrowa-Wasilewicz została laureatką nagrody dziennikarskiej "Ślad". Dziennikarka Katolickiej Agencji Informacyjnej odebrała nagrodę im. Bp. Jana Chrapka za „konsekwentne i pełne pasji przybliżanie postaci wybitnych postaci Kościoła, zwłaszcza kobiet oraz promowanie wzorców życia według nowego feminizmu Jana Pawła II”.
7 - Filozof i duszpasterz o. Jan Andrzej Kłoczowski OP, pisarz i publicysta Jerzy Sosnowski oraz opiekun bezdomnych, założyciel Stowarzyszenia Pomocy Wzajemnej „Barka” ks. Józef Krawiec zostali laureatami Nagrody Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera.
7-10 - Prezentacja prawie 10 tys. tytułów przygotowanych przez 180 wydawnictw a także pokazy filmów, wystawy, koncert i spotkania autorskie – złożyły się na program XXII Targów Wydawców Katolickich w Warszawie. Gościem imprezy był m.in. kard. Gerhard Müller, prefekt Kongregacji Nauki Wiary, którego uhonorowano Feniksem Diamentowym za książkę "Dogmatyka katolicka", opublikowaną w Wydawnictwie WAM. Laureatem Nagrody Głównej FENIKS 2016 został prof. Leszek Mądzik, twórca i dyrektor Sceny Plastycznej KUL.
8 - Polscy biskupi popierają wszelkie działania na rzecz całkowitej ochrony życia ludzkiego, jednocześnie są zdecydowanie przeciwni karaniu kobiet, które dopuściłyby się zabójstwa dziecka. Takie stanowisko Episkopatu przekazał diecezjalnym duszpasterzom rodzin i doradcom życia rodzinnego ks. dr Przemysław Drąg.
14-16 - Pod hasłem "Gdzie chrzest, tam nadzieja!", w Gnieźnie i w Poznaniu odbyły się kościelno-państwowe obchody jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski. Złożyły się nań uroczyste liturgie pod przewodnictwem Legata Papieskiego, kard. Pietro Parolina, Nadzwyczajne obrady Zgromadzenia Narodowego oraz wielkie święto nowej ewangelizacji na poznańskim stadionie INEA. W obchodach uczestniczył Polski Episkopat i biskupi z Polskiej Rady Ekumenicznej, delegacje Konferencji Biskupich z Europy, najwyższe władze RP z prezydentem i premierem oraz Korpus Dyplomatyczny.
Na Ostrowie Lednickim, jednym z miejsc, gdzie mógł się dokonać chrzest Mieszka, Prymas Polski przewodniczył nabożeństwu ekumenicznemu. Podczas Mszy w gnieźnieńskiej katedrze abp Wojciech Polak apelował o odważne sięganie do laski chrztu i pokonywanie podziałów Polsce. Do wierności przyrzeczeniom chrztu wezwał wiernych także przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki podczas Mszy w katedrze pozdańskiej.
28 - Chrzest Polski to jedno z najistotniejszych i przełomowych wydarzeń dla losów naszego kraju. Spośród wydarzeń XX-wiecznych Polacy za znaczące uważają m.in. wybór Karola Wojtyły na papieża – wynika z badań CBOS nt. świadomości historycznej Polaków.
30 - Adam Szal, 62-letni biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą przemyskim. Zastąpił na tym stanowisku abp. Józefa Michalika, który w związku z ukończeniem 75. roku życia przeszedł na emeryturę. Ingres nowego metropolity do bazyliki archikatedralnej w Przemyślu odbył się 21 maja.
MAJ
3 - Z udziałem Episkopatu Polski i ok. 30 tys. wiernych na Jasnej Górze odbyły się główne uroczystości ku czci NMP Królowej Polski. Miały one charakter dziękczynienia za 1050. rocznicę Chrztu Polski oraz 50. rocznicę Milenijnego Aktu Oddania. Szczególnym akcentem święta było złożenie nowego Aktu Zawierzenia Matce Bożej podpisanego dzień wcześniej na Jasnej Górze przez biskupów.
3 - W wieku 84 lat zmarł abp Tadeusz Gocłowski, emerytowany metropolita gdański, wieloletni członek Rady Stałej KEP, wiceprzewodniczący Rady Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Za swoją działalność otrzymał wiele odznaczeń i tytułów, m.in. Order Orła Białego w 2011 r.
15 - Pod hasłem „Każde życie jest bezcenne!”, ulicami 140 miast przeszły wielotysięczne, kolorowe Marsze dla Życia i Rodziny. Ich uczestnicy przypominali o wartości każdego ludzkiego życia od chwili poczęcia, a także o rodzinie jako dobru, o które należy dbać w sposób szczególny.
18 - W Toruniu odbyła się konsekracja kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła. W uroczystości konsekracji świątyni wznoszonej z inicjatywy o. Tadeusza Rydzyka uczestniczyła m.in. premier Beata Szydło i prezes PiS Jarosław Kaczyński. Kard. Zenon Grocholewski powiedział w homilii, że o. Rydzyk nie zraził się atakami tych, "którzy chcą uczyć demokracji i wolności mediów".
26 - Wezwanie do narodowej zgody, pokoju i jedności, zachęta do pełnienia uczynków miłosierdzia i zaproszenie do udziału w Światowych Dniach Młodzieży – to główne tematy, jakie polscy biskupi podjęli podczas homilii w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa.
CZERWIEC
24 - Prezydium KEP wezwało do pojednania polsko-ukraińskiego. W specjalnym komunikacie przed 73. rocznicą zbrodni wołyńskiej wskazano, że „chrześcijańskie przebaczenie jest wartością bezwarunkową obejmującą nawet największe niegodziwości, takie jak zabijanie niewinnych ludzi i ludobójstwo, czy przymusowe przesiedlenia”. Biskupi piszą, że „wzajemne przebaczenie między narodami polskim i ukraińskim jest szczególnym wymogiem religijnym i moralnym, jaki staje przed nami w przeżywanym obecnie Nadzwyczajnym Jubileuszu Miłosierdzia (…).
30 - Przedstawiciele Polskiej Rady Ekumenicznej i Kościoła katolickiego podpisali w Warszawie wspólne przesłanie w sprawie uchodźców. "Rozwiązanie problemu migracyjnego w Polsce i w Europie wymaga współpracy ludzi dobrej woli na wielu płaszczyznach. Potrzebna jest hojność i roztropność, otwarcie serca i ustanowienie praw gwarantujących poszanowanie godności własnych obywateli i tych, którzy proszą o pomoc" – czytamy w przesłaniu.
LIPIEC
10 - Około 100 tys. osób uczestniczyło w 25. Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja na Jasna Górę. "Miłosierdzie jest wyrazem wiary, a wiara jest podstawą miłosierdzia" – podkreślił podczas Mszy św. abp Stanisław Gądecki. Spotkanie było dziękczynieniem za chrzest Polski i dzieła podejmowane przez toruńską rozgłośnię. W uroczystości uczestniczyło ok. 100 tys. osób, w tym premier Beata Szydło.
12 - W wieku 67 lat zmarł abp Zygmunt Zimowski, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, biskup senior diecezji radomskiej, bliski współpracownik trzech papieży. Został pochowany w katedrze radomskiej, 19 lipca.
20-25 - Odbył się pierwszy etap Światowych Dni Młodzieży: Dni w Diecezjach, w których uczestniczyło 115 tys. młodych z 135 krajów świata. Zostali oni rozlokowani w domach u polskich rodzin. Uczestnicząc w spotkaniach modlitewnych, wycieczkach, koncertach, odwiedzając muzea i rezerwaty przyrody poznawali polską religijność, kulturę, historię i zwyczaje. Około 300 tys. odwiedziło teren niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau a ok. 200 tys. Jasną Górę. Dla wielu uczestników Dni w Diecezjach był to pierwszy kontakt z Europą.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).