1050. rocznica Chrztu Polski. Szczegóły

Z dziennikarzami spotkali się m.in. Prymas Polski abp Wojciech Polak oraz biskup pomocniczy poznański Damian Bryl. Obecny był także marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak oraz Marek Mutor, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Jak przyznał metropolita gnieźnieński 14 kwietnia to data uznana powszechnie za dzień chrztu Mieszka I. W kalendarzu liturgicznym 966 roku wypadała wówczas Wielka Sobota. „Można zatem powiedzieć, że w skali ogólnopolskiej, w każdej katedrze i w każdym kościele tegoroczna Wigilia Paschalna była przypomnieniem i jednocześnie przygotowaniem do tego wydarzenia, które obchodzić będziemy w Gnieźnie i Poznaniu” – mówił Prymas Polski.

Przyznał również, że ważnym momentem Wigilii Paschalnej jest odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. I tak właśnie mają być rozumiane i przeżywane uroczystości 1050. Rocznicy Chrztu Polski – zarówno w wymiarze osobistym, jak i wspólnotowym – jako czerpanie z przeszłości ku przyszłości.

„Takie przesłanie zostawił nam w Gnieźnie św. Jan Paweł II. Idziemy nie w przeszłość, ale w przyszłość, czerpiąc jednak obficie z tego źródła, które otworzyło się dla nas tutaj, na ziemi gnieźnieńskiej przed 1050 laty. Chcemy, aby ta przyszłość owocowała ku przyszłości. Weźmijcie Ducha Świętego – prosił nas św. Jan Paweł II. Obchody jubileuszowe są po to, abyśmy wzięli Ducha Świętego, abyśmy byli ludźmi jeszcze bardziej otwartymi na dar wiary i łaskę chrztu świętego i abyśmy tym darem żyli” – podkreślił abp Polak.

Prymas Polski przedstawił także pokrótce program gnieźnieńskich obchodów. Rozpoczną się one przed południem w gnieźnieńskim seminarium duchownym obradami Konferencji Episkopatu Polski, podczas których wykład nt. chrztu Mieszka i jego dziejowych następstw wygłosi mediewista prof. Krzysztof Ożóg.

Szczególny charakter i oprawę będzie miało popołudniowe nabożeństwo ekumeniczne na Ostrowie Lednickim, nazywanym także „Świętą Wyspą” lub „Wyspą Władców”. To jedno z najważniejszych miejsc we wczesnych dziejach Polski, z zachowanymi reliktami grodu, kaplicy i baptysterium z czasów Mieszka I. Tam o godzinie 14.45 pod przewodnictwem Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka rozpocznie się ekumeniczna modlitwa z udziałem duchownych Kościołów chrześcijańskich zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Jednym z najważniejszych momentów nabożeństwa będzie wspólne wyznanie wiary. Zabrzmi również Bogurodzica i hymn państwowy, podczas którego eskadra wojsk lotniczych „rozpyli” na niebie biało-czerwone barwy.

Modlącym się na Lednickiej Wyspie towarzyszyć będą relikwie św. Wojciecha. Po raz pierwszy zabrzmi Dzwon „Mieszko i Dobrawa”, jedyny taki w Polsce, odlany specjalnie na jubileusz 1050-lecia Chrztu Polski. Jego repliki, na ręce Prymasa Polski, przekazane zostaną dla Kościoła na świecie, Kościoła w Polsce i narodu polskiego.

Centralnym punktem gnieźnieńskich obchodów jubileuszowych będzie Msza św. w katedrze gnieźnieńskiej pod przewodnictwem legata papieskiego kard. Pietro Parolina, z udziałem kardynałów, arcybiskupów i biskupów oraz najwyższych władz państwowych z prezydentem RP Andrzejem Dudą na czele. Uroczysta celebracja rozpocznie się o godzinie 17.15. Katedra gnieźnieńska zostanie otwarta dla wiernych dwie godziny wcześniej. Dla tych, którzy nie zdołają wejść do bazyliki przygotowane zostaną ławki i telebim przed świątynią.

Homilię podczas Mszy św. wygłosi Prymas Polski abp Wojciech Polak. Po błogosławieństwie końcowym słowo do uczestników liturgii skieruje także prezydent RP Andrzej Duda. Ważnym i symbolicznym momentem podczas liturgii będzie także nałożenie krzyży misyjnych 37 osobom świeckim i duchownym udającym się na misje. Misjonarze ci są wyrazem wdzięczności za łaskę chrztu świętego oraz znakiem żywotności polskiego Kościoła.

W czasie Eucharystii używany będzie tzw. Kielich Dąbrówki z ok. 1180-1190 roku, jedno z nielicznych zachowanych dzieł polskiego złotnictwa z okresu od X do XIII wieku. W czasie liturgii Prymas Polski złoży białe róże na płycie upamiętniającej domniemany pochówek Dobrawy – Matki Chrzestnej Polski, tak, jak uczynił to przed półwieczem jego poprzednik Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński. Płyta znajduje się w posadzce prezbiterium, przed konfesją św. Wojciecha.

W kolejne dwa dni 15 i 16 kwietnia jubileuszowe obchody odbędą się w Poznaniu. Ich najważniejsze punkty zaprezentował podczas konferencji prasowej bp Damian Bryl. Podkreślając doniosłość jubileuszu wskazał na znaczenie wspólnego świętowania zarówno w wymiarze państwowo-kościelnym, jak i lokalnym, samorządowym. Przyznał również, że obchody nie ograniczają się jedynie do uroczystości centralnych, ale są realizowane na czterech poziomach: naukowo-historycznym, edukacyjno-wychowawczym, kulturalnym i duszpasterskim.

Omawiając program poznańskich obchodów bp Bryl wskazał na kilka najważniejszych punktów. W piątek 15 kwietnia na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się Zgromadzenie Narodowe z orędziem Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Tego dnia w katedrze poznańskiej sprawowana będzie również Msza św. pod przewodnictwem kard. Pietro Parolina i z homilią abp. Stanisława Gądeckiego. Zaplanowano także procesję z obrazem nawiedzenia Matki Bożej Częstochowskiej, która – podobnie jak w 1966 roku –przejdzie wieczorem z fary do katedry. Wizerunek Jasnogórski przybędzie do Wielopolski, do Gniezna, już 13 kwietnia. Przez całą noc w gnieźnieńskiej farze trwać będzie przy nim modlitewne czuwanie. W czwartek 14 kwietnia zostanie przeniesiony do katedry gnieźnieńskiej na uroczystą Mszę św. i ustawiono jak 50 lat temu w prezbiterium, przed cokołem, na którym spoczywa srebrna trumna z relikwiami św. Wojciecha.

Sobota 16 kwietnia upłynie pod znakiem wspólnego świętowania na poznańskim stadionie INEA. Odbędzie się tam m.in. czuwanie modlitewne, Msza św. oraz widowisko. Całości towarzyszyć będzie hasło „Gdzie chrzest, tam nadzieja”.

Podczas konferencji prasowej zaprezentowano także specjalne, jubileuszowe wydanie Biblii Tysiąclecia w symbolicznym nakładzie 1050 egzemplarzy. Egzemplarz z numerem 1 otrzyma Prezydent Polski, egzemplarz z numerem 966 wręczony zostanie Prymasowi Polski abp. Wojciechowi Polakowi, a abp Stanisław Gądecki otrzyma egzemplarz ostatni z numerem 1050.

Dziennikarze mieli również okazję zapoznać się z symboliką jubileuszowego, kolekcjonerskiego banknotu 20-złotowego, który wyemitował Narodowy Bank Polski. Znajdują się na nim wizerunki Mieszka i Dobrawy według Jana Matejki oraz katedry gnieźnieńskiej i kielicha Dąbrówki, jednego z dwóch o tej nazwie, przechowywanych w gnieźnieńskim Muzeum Archidiecezjalnym. Z okazji jubileuszu wydany został także specjalny medal jubileuszowy z wizerunkiem katedry gnieźnieńskiej i kielichem św. Wojciecha. Poczta Polska wydała ponadto znaczek kolekcjonerski z matejkowską wizją chrztu Polski i katedrą gnieźnieńską.

Jako ciekawostkę warto dodać, że specjalnie z okazji jubileuszowych obchodów na Ostrów Lednicki „Wyspę Władców” będzie się można dostać 14 kwietnia mostem pontonowym, który zbuduje 2 inowrocławski pułk wojsk inżynieryjnych. Most będzie funkcjonować do 17 kwietnia. Według badań archeologicznych most – tyle że drewniany – prowadził na Ostrów Lednicki także w czasach Mieszka I.

Innym symbolicznym nawiązaniem do przeszłości będzie motyw stauroteki, czyli najstarszego relikwiarza z ziem piastowskich w kształcie krzyża greckiego, znalezionego właśnie na Ostrowie Lednickim. Pektorał w tym kształcie, w czasie nabożeństwa ekumenicznego będzie nosił abp Wojciech Polak. Do stauroteki nawiązuje także wzór haftu na białych ornatach uszytych w liczbie 160 specjalnie na Mszę św. w Gnieźnie. W czasie gnieźnieńskich obchodów używany będzie także pastorał, który w 1966 roku kard. Stefan Wyszyński podarował katedrze gnieźnieńskiej.