Dziś rozpoczyna się X Zjazd Gnieźnieński: „Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa”. Trzydniowy międzynarodowy kongres będzie pierwszym z ważnych wydarzeń w kalendarzu obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski.
Zjazd, zgodnie z tradycją i formułą Zjazdów Gnieźnieńskich opiera się na czterech filarach. Jest wydarzeniem religijnym i modlitewnym, ważną debatą o Kościele i jego kondycji w kontekście wyzwań dzisiejszej Europy, ma charakter ekumeniczny oraz uczestniczy w nim głowa państwa, w tym roku prezydent Andrzej Duda. Uczestniczyć w nim będą rzesze katolików świeckich, Prymas Polski abp Wojciech Polak, kardynałowie Kazimierz Nycz i Luis Antonio Tagle z Filipin, Nuncjusz Apostolski w Polsce, zwierzchnik Kościoła i Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk z Ukrainy, ludzie kultury, politycy, liczni świadkowie wiary.
- Wybór tematu: „Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa” - nawiązuje do wyraźnej potrzeby głębokiej odnowy, jaka da się odczuć we współczesnym życiu Kościoła, Polski i Europy - stwierdza deklaracja programowa zjazdu. Na zjazd zaproszeni są wszyscy, którym droga jest idea Europy jako wspólnoty inspirowanej chrześcijaństwem oraz którzy pragną podjąć refleksję nad wolnością i sposobami jej realizacji w duchu Ewangelii.
Tematyka pierwszego dnia kongresu koncentrować się będzie wokół chrztu świętego, zarówno w perspektywie historycznej, a więc aktu dokonanego przez Mieszka I, jak i w perspektywie teologicznej. Tego dnia przewidziano również spotkanie prezydenta RP Andrzeja Dudy ze zwierzchnikami i przedstawicielami Kościołów obecnych na zjeździe, a wieczorem o godz. 20.00 w katedrze gnieźnieńskiej ekumeniczne nabożeństwo dziękczynno-pokutne za 1050 lat wiary chrześcijańskiej w Polsce. Wezmą w nim udział zwierzchnicy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej i Prymas Polski.
Liczne debaty będą skoncentrowane wokół "nowych początków", jakie stworzył chrzest dla Polski i o tym mówić będzie nestor polskiej historiografii prof. Jerzy Kłoczowski. O konieczności "nowych początków" w sferze ekonomiczno-moralnej dla dzisiejszej Europy, co analizować będzie prof. Paul Dembiński z Genewy.
Różnorodny pod względem tematyki będzie drugi dzień zjazdu – od małżeństwa i rodziny, poprzez wiarę i kulturę do ekonomii i gospodarki. Wątek "Co zrobiliśmy z wolnością?" będzie analizowany ze szczególnym naciskiem w kontekście Europy środkowo-wschodniej, która ją odzyskała przed ćwierćwieczem. "Bilans odzyskanej wolności" na tych terenach przeprowadzą intelektualiści z Polski, Rosji i Ukrainy.
Ważnym tematem refleksji będzie odpowiedź na pytanie: jak dążyć do pojednania w tym regionie Europy. Debatę "Ukraina - Polska - Rosja: czy możliwe są pokój i pojednacie?", otworzy abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, a wezmą w niej udział przedstawiciele tych trzech krajów.
Nie zabraknie także nawiązania do trwającego Roku Miłosierdzia. O tym, czy miłosierdzie ma granice mówić będą ludzie, dla których niesienie pomocy bliźnim stanowi treść życia m.in.: s. Małgorzata Chmielewska ze Wspólnoty Chleb Życia, s. Manuela Simoes MSCS pracująca z uchodźcami na południu Włoch oraz Janina Ochojska z Polskiej Akcji Humanitarnej. Dyskusjom i panelom towarzyszyć będzie jak zawsze modlitwa. Ekumeniczne nabożeństwa z homiliami głoszonymi przez duchownych różnych kościołów odbywać się będą w całym Gnieźnie.
Ostatni dzień zjazdowych obrad – niedziela, koncentrować się będzie wokół Kościoła i jego duszpasterskiego i misyjnego nawrócenia. Tego dnia odczytane zostanie przesłanie uczestników zjazdu do Kościoła i Europy. O godzinie 13.00 w katedrze gnieźnieńskiej sprawowana będzie Msza św. pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Celestino Migliore, która zakończy X Zjazd Gnieźnieński.
Istotną i najbardziej interaktywną częścią zjazdu będą spotkania w małych grupach warsztatowych, które zaplanowano po południu zarówno pierwszego, jak i drugiego dnia kongresu. Uczestnicy mogą wybierać spośród kilkunastu tematów, których wspólnym mianownikiem jest zagadnienie wolności. Będzie to nie tylko okazja do zgłębienia tematu z fachowcami, ale także sposobność do dyskusji, wymiany poglądów i wypracowania konkretnych postaw społecznych i obywatelskich.
Zaproponowane przez organizatorów zagadnienia są nie tylko interesujące, ale i niezwykle aktualne – wolność wobec obcych postrzeganych jako zagrożenie, a więc jaka ma być odpowiedź chrześcijanina, gdy mówi się o laicyzacji i islamizacji Europy; wolność lidera i z liderem, czyli jaki rodzaj przywództwa wyzwala, a jaki ogranicza wolność; wolność w spotkaniu różnych kultur i systemów wartości, wreszcie wolność w sytuacjach granicznych , a więc w depresji, biedzie, chorobie. Wśród tematów znajduje się także m.in.: pytanie o polską Solidarność, o współczesną parafię, o małżeństwo – dlaczego sakramentalne, a nie luźny związek, o relacje polsko-ukraińskie i ukraińską wolność i wreszcie jak budować nową przyszłość, nie rezygnując ze sprawdzonych wartości.
Honorowy patronat nad X Zjazdem Gnieźnieńskim objął prezydent RP Andrzej Duda. Organizatorami X Zjazdu Gnieźnieńskiego są: Fundacja św. Wojciecha-Adalberta, Caritas Polska, Związek Dużych Rodzin "Trzy Plus", Wspólnota Chemin Neuf, Stowarzyszenie "Effatha", Laboratorium "Więzi", Instytut Chrześcijańsko-Demokratyczny, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego w Polsce, Katolicka Agencja Informacyjna, Klub Inteligencji Katolickiej, Wspólnota Sant Egidio i Uniwersytet Adama Mickiewicza. Współrealizatorem Zjazdu jest Narodowe Centrum Kultury.
Patronami medialnymi zjazdu są: Telewizja Polska, Polskie Radio, Gość Niedzielny, Niedziela, KAI, Więź, Rzeczpospolita, Przewodnik Katolicki, Areopag 21, Przegląd Prawosławny, Zwiastun Ewangelicki, Deon.pl
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.
Jako dewizę biskupiego posługiwania przyjął słowa „Ex hominibus, pro hominibus” (Z ludu i dla ludu).