Msza św. na Placu Opatrzności Bożej przy kościele Zmartwychwstania Pańskiego w Białymstoku zakończyła w niedzielę obchody związane z 20. rocznicą utworzenia archidiecezji białostockiej. W ramach obchodów otwarto też m.in. muzeum i archiwum archidiecezji.
Diecezja białostocka została powołana w 1991 roku, gdy w czerwcu papież ogłosił swą decyzję w czasie pobytu w Białymstoku. Powstała na terenie stanowiącym wcześniej część archidiecezji wileńskiej, który to teren pozostał w granicach Polski po II wojnie światowej.
Stała się archidiecezją na mocy decyzji Jana Pawła II zawartej w bulli "Totus Tuus Poloniae populus" z 25 marca 1992 roku. Dokumentem tym papież ustanowił również metropolię białostocką, składającą się z archidiecezji białostockiej oraz diecezji: łomżyńskiej i drohiczyńskiej.
Białystok po II wojnie światowej był już faktyczną stolicą dla tej części archidiecezji wileńskiej, która pozostała w granicach Polski. Tu bowiem zamieszkał, zmuszony do wyjazdu z Wilna, metropolita wileński arcybiskup Romuald Jałbrzykowski. Jak napisano na stronie internetowej archidiecezji białostockiej, ze względów politycznych dla tej części archidiecezji wileńskiej przyjęła się nazwa "archidiecezja w Białymstoku", gdyż nie wolno było używać nazwy archidiecezji wileńskiej.
Pierwszym arcybiskupem metropolitą białostockim był Edward Kisiel. Obecnie jest nim abp Edward Ozorowski, który przewodniczył niedzielnej mszy św. dziękczynnej, zamykającej tygodniowe obchody jubileuszu archidiecezji. Wśród gości byli przedstawiciele władz województwa i Białegostoku, a także abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej.
Prymas senior kardynał Józef Glemp mówił w homilii, że utworzenie metropolii ma nie tylko wymiar administracyjny, ale jest i duchowym wydarzeniem dla Kościoła, całego chrześcijaństwa i wspólnot świeckich. "To jest wielkie wezwanie do nowej ewangelizacji" - podkreślił. Powiedział też, że "nie jest obojętne" dla władz państwowych, czy dana wspólnota wierzących ma formy zorganizowane, czy nie.
"Zorganizowanie rzeszy wiernych po to, żeby potrafili skuteczniej, lepiej, dokładniej modlić się i oddawać cześć Panu Bogu" - tak o utworzeniu metropolii mówił hierarcha. Nazywał to też "przejściem z chaosu, nieładu, do spraw uporządkowanych".
"Nieład ma zawsze swoje źródło w grzechu" - podkreślił kard. Glemp. Mówił, że w jakiejkolwiek byłby on dziedzinie - czy to społecznej, czy osobistej - to "grzech powoduje zło i psucie porządku". "Grzech lubi psuć dobre rzeczy" - dodał hierarcha.
Archidiecezja białostocka obejmuje obszar między Narwią i Biebrzą oraz rejon Puszczy Białowieskiej, z parafiami w Białowieży i Narewce. Jak podano na stronie internetowej archidiecezji, na tym terenie zamieszkuje ok. 430 tys. osób, z czego ok. 360 tys. katolików. Obecnie archidiecezja liczy 13 dekanatów, skupiających 114 parafii. Na jej terenie jest również jedna parafia wojskowa, należąca do ordynariatu polowego.
Tygodniowym obchodom o charakterze religijnym towarzyszyły też inne uroczystości. W miniony wtorek otwarto w Białymstoku archiwum i muzeum archidiecezji, zbudowane w dużej mierze dzięki wsparciu funduszami unijnymi z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego. Jedną z pierwszych wystaw w muzeum jest ekspozycja poświęcona arcybiskupowi Jałbrzykowskiemu.
Przed tygodniem, w ramach obchodów, ulicami Białegostoku przeszedł Marsz Życia. W niedzielę, na uroczystości dziękczynne w kościele Zmartwychwstania Pańskiego, kilkaset osób przeszło przez miasto trasą z katedry w Marszu Żywej Wiary.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.