Jan Styka i jego marzenie: wskrzesić polskie malarstwo religijne

Matejko pozwalał Styce na malarstwo religijne. Styka pod okiem Matejki chce wskrzesić w Polsce malarstwo religijne, którego brakowało w ówczesnej sztuce polskiej - mówił ks. prof. Arkadiusz Nocoń podczas spotkania „Malarz epopei - Jan Styka, w stulecie jego śmierci”, które z okazji 100. rocznicy śmierci artysty odbyło się przy kościele polskim im. św. Stanisława BM w Rzymie.

Pochodzący ze Lwowa artysta Jan Styka należał do najwybitniejszych polskich malarzy przełomu XIX i XX w. Jego twórczość wypełniona była tematyką patriotyczną, narodową, religijną i batalistyczną. „Dokonania artystyczne Styki były oceniane niejednolicie. Miał część zwolenników, ale miał też wielu krytyków - wskazał ks. prof. Nocoń. - Byli artyści, którzy go cenili. Matejko uważał go za swojego ulubionego ucznia”.

Rozwój kariery

Styka studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Kształcił się również w Rzymie, Paryżu i Krakowie, pod okiem Jana Matejki. Zanim zamieszkał we Lwowie, wiele lat spędził na emigracji, szczególnie we Francji i we Włoszech na wyspie Capri. Będąc emigrantem tęsknił za Polską i idealizował ją, co miało wpływ na jego twórczość. Jak podkreślił ks. prof. Nocoń, „w Paryżu zaczęło być głośno o Styce. Wydawcy książek zaczynają go prosić, aby malował obrazy” do ważnych dzieł literatury. „Wydawcy zabiegali, by Styka ilustrował ich książki” - dodał ks. Nocoń.

Największe dzieła

Jan Styka zasłynął przede wszystkim jako współautor słynnego obrazu „Bitwa pod Racławicami” (1893–1894). Do dzisiaj w Wiecznym Mieście znajduje się kilka jego obrazów m.in. „Quo vadis”, który można podziwiać w Auli św. Jana Pawła II przy Via delle Botteghe Oscure, gdzie 100 lat po śmierci artysty odbyło się spotkanie jemu poświęcone. Inne najbardziej znane dzieła Styki to m.in. trzy inne panoramy (Siedmiogrodzka, Golgota i Męczeństwo Chrześcijan w Cyrku Nerona), wielkoformatowy obraz  „Polonia” oraz „Regina Poloniae” i „Chrystus rozdający chleb rzeszom”. Zasłynął też jako autor serii obrazów-ilustracji do „Iliady” i „Odysei” Homera.

Troska o potrzebujących

Rozwijająca się kariera artystyczna Styki przyniosła mu także znaczne dochody, którymi jednak chętnie dzielił się z potrzebującymi „Czasami dochód z całej wystawy potrafił przeznaczyć na jakiś cel charytatywny” - poinformował ks. prof. Arkadiusz Nocoń.

Spotkanie z papieżem

Jan Styka zmarł w Rzymie 28 kwietnia 1925 r. Kilkanaście dni przed śmiercią zdążył być na audiencji u Ojca Świętego, co było dla niego źródłem wielkiej radości. Miał synów Tadeusza (1889-1954) i Adama (1890–1959) oraz córki Marię, Zofię i Janinę.

Ks. prof. Arkadiusz Nocoń opowiedział o wybitnym malarzu podczas spotkania „Malarz epopei - Jan Styka, w stulecie jego śmierci”, które odbyło się przy kościele polskim im. św. Stanisława BM w Rzymie.

➡️https://t.co/95QSF6mVWr@EpiskopatNews pic.twitter.com/nQf58CJujP

— Vatican News PL (@VaticanNewsPL) 13 maja 2025