Abp Gallagher: potrzeba negocjacji

Na antenie Tg1 nadano wywiad z watykańskim sekretarzem ds. stosunków z państwami na temat zamachu w Moskwie, przyszłości Europy i świata, wojny w Ukrainie oraz na Bliskim Wschodzie, w którym powtarza on rozwiązanie „dwa narody, dwa państwa”.

Tematami poruszanymi podczas wywiadu były: „straszna” masakra w Moskwie, ogólna niestabilność w Europie i na świecie, nacisk na „pracę na rzecz pokoju i próbę promowania pokoju” w Ukrainie poprzez negocjacje i obronę, która odbywa się nie tylko za pomocą broni, ale i porozumień. Mówiono także o strachu przed eskalacją nuklearną, „nowym porządku świata” po ustaniu konfliktów. Poruszono zagadnienie konfliktu w Ziemi Świętej z nadzieją na rozwiązanie „dwa narody, dwa państwa” i smutkiem z powodu „katastrofalnej” sytuacji w Strefie Gazy, potrzeby odnowienia palestyńskiego przywództwa i kwestii izraelskich zakładników. Nie zabrakło również myśli o księżnej Kate i wzmianki o zdrowiu papieża Franciszka, który wydaje się „silny” i „bardzo zdeterminowany”, ale który prawdopodobnie obecnie „próbuje zrównoważyć swoje energie” w związku z obchodami Wielkiego Tygodnia, i który jednak „zawsze potrafi nas zaskoczyć”.

Obszerny wywiad z arcybiskupem Paulem Richardem Gallagherem, watykańskim sekretarzem ds. stosunków z państwami i organizacjami międzynarodowymi wyemitowano wieczorem 26 marca, w Tg1.  Po powrocie z podróży do Czarnogóry, a wcześniej do Jordanii, brytyjski arcybiskup komentuje bieżące wydarzenia międzynarodowe, wyrażając punkt widzenia Stolicy Apostolskiej.

Masakra w Moskwie

Rozmowa z watykanistą Ignazio Ingrao rozpoczyna się od niedawnej masakry w Moskwie: „Straszna rzecz”, która „musi skłonić nas do refleksji”, ponieważ „widzimy, że w naszych społeczeństwach są siły, które chcą tylko niszczyć i sprawić, by ludzie cierpieli”, podkreśla. Wskazuje na realne ryzyko, że moskiewska masakra może jeszcze bardziej zaognić sytuację na świecie: „Kraj, który przeżywa taką traumę, może również zareagować bardzo silnie, tak jak Izrael zareagował po 7 października”. Cała ta niestabilność, zdaniem Gallaghera, jest „wynikiem rozpadu porządku, który, jak sądziliśmy, ustanowiliśmy po dwóch wojnach światowych, po zimnej wojnie, w której państwa rozwiązywały swoje konflikty negocjując ze sobą, rozmawiając, pertraktując, prowadząc dialog”. Dziś wydaje się, że nie ma już „dbałości o prawo”, ale raczej „brak zaufania do naszych instytucji”, począwszy od ONZ, OBWE i samej Europy, „filarów naszego świata przez tak wiele dziesięcioleci”, które jednak „teraz nie mogą lub nie wydają się być w stanie stawić czoła tym poważnym wyzwaniom”.

Wojna na Ukrainie

Następnie arcybiskup mówi o Ukrainie i niedawnym wezwaniu Papieża Franciszka do negocjacji. „Papież zawsze mówił, że wojny kończą się przy stole negocjacyjnym – wyjaśnia ­– Wierzę, że papież chciał zachęcić stronę ukraińską do dialogu dla dobra kraju. Jednocześnie uważam, że Stolica Apostolska zawsze była bardzo jasna wobec strony rosyjskiej, prosząc o podobne sygnały, poczynając od zaprzestania ostrzału rakietowego terytorium Ukrainy. Ten konflikt, zbrojenia i wszystkie bieżące konflikty muszą ustać”.

Obrona to nie tylko kwestia broni

Nawiązując do myśli Papieża, arcybiskup Gallagher, w odpowiedzi na pytanie o wznowienie europejskiego projektu obronnego, stwierdza, że „Europa musi wziąć odpowiedzialność za swoją obronę”, ale jednocześnie „obrona nie jest tylko kwestią broni”, ale raczej „integralną obroną”, która „odbywa się za pośrednictwem instytucji, które promują porozumienia między narodami”.

Strach przed bronią jądrową i nowy porządek świata po konfliktach

W tym duchu szef watykańskiej dyplomacji powtarza, że „musimy zrobić wszystko, aby uniknąć porażki Ukrainy”, ponieważ to „radykalnie zmieniłoby sytuację”. To, na co nalegają Kościół, Stolica Apostolska i Papież, to „praca na rzecz pokoju i próba promowania pokoju. Nie można myśleć o osiągnięciu rozwiązania poprzez zwycięstwo lub porażkę”. Arcybiskup nie omieszkał powtórzyć obawy przed eskalacją nuklearną: „To uświadamia nam, że musimy budować świat bez broni nuklearnej i że w rzeczywistości posiadanie tej broni czyni nas bardziej bezbronnymi i nie gwarantuje bezpieczeństwa. Podczas gdy atak nuklearny pozostaje dramatyczną możliwością, dla Gallaghera jest „nieuniknione”, że po zakończeniu konfliktów „powstanie nowy porządek świata”: nie tylko podział na Zachód i Wschód, ale „więcej sprzymierzonych grup na świecie”.

Rozwiązanie dwupaństwowe dla Izraela i Palestyny

Wiele miejsca w wywiadzie poświęcono wojnie na Bliskim Wschodzie, począwszy od „ fatalnej”, „katastrofalnej”, „strasznej” sytuacji w Strefie Gazy. Podobnie jak kardynał sekretarz stanu Pietro Parolin przy innych okazjach, arcybiskup Gallagher powtarza rozwiązanie „dwóch narodów, dwóch państw” dla przyszłości Izraela i Palestyny. Rozwiązanie, które wymaga „wysiłków” i „poświęceń” i które wydawało się „zarchiwizowane”, zamiast tego jest teraz znacznie więcej rozmów na ten temat w społeczności międzynarodowej. To „daje nam pewną nadzieję”, mówi biskup: „Stolica Apostolska zawsze nalegała na to rozwiązanie, ale dla wielu nie było ono już uważane za możliwe. Teraz widzimy wielkie trudności na Zachodnim Brzegu, problem przyszłości samej Gazy, ale przynajmniej dostrzega się teraz, że należy szukać rozwiązania politycznego”.

Mówiąc o Zachodnim Brzegu, pozostaje „ogromny problem” izraelskich osadników, być może „największy problem do rozwiązania” w przyszłości, aby powstrzymać konflikt. Nie ma „magicznych rozwiązań”, biorąc pod uwagę „ogromną liczbę ludzi” rozproszonych po całym terytorium i „zaostrzone” stosunki; również w tym przypadku drogą naprzód jest „rozmowa i dialog również z władzami izraelskimi” oraz poszukiwanie rozwiązań „z korzyścią dla wszystkich”.

Rezolucja w sprawie zawieszenia broni w Strefie Gazy: mocne przesłanie

Powracają słowa Papieża i jego nacisk na uwolnienie zakładników, dostęp do pomocy humanitarnej i zawieszenie broni - rozwiązanie, które w tej chwili wydaje się niemożliwe.  Gallagher mówi, że musimy pracować, „aby ucichły wystrzały nie za kilka miesięcy, ale natychmiast, w tych dniach”. Z pewnością rezolucja o zawieszeniu broni zatwierdzona przez Radę Bezpieczeństwa ONZ przy wstrzymaniu się od głosu Stanów Zjednoczonych otworzyła nową kartę: według arcybiskupa jest to „bardzo silny sygnał i wskazówka, że administracja amerykańska nie może kontynuować tego samego stanowiska, wykorzystując swoje prawo weta do blokowania wszelkich działań ONZ”. W rzeczywistości rezolucja pokazuje, że „stanowisko zdecydowanej większości krajów ONZ ma na celu zakończenie tej wojny, zaprowadzenie pokoju, uratowanie tego, co można uratować”. Jeśli chodzi o dramat izraelskich zakładników w rękach Hamasu, Gallagher podkreśla, że kontaktuje się z członkami ich rodzin, którzy „poprosili nas o pomoc, a my staramy się zrobić wszystko, co w naszej mocy”.

Odnowienie palestyńskiego przywództwa

Mówiąc o Hamasie, sekretarz ds. stosunków z państwami stwierdził, że organizacja terrorystyczna „nie ma przyszłości jako podmiot polityczny”: „Oni również - zauważa w wywiadzie - muszą wyrzec się zniszczenia państwa Izraela. Im także powinno bardziej leżeć na sercu dobro narodu palestyńskiego”. Dla Gallaghera konieczne jest „odnowienie palestyńskich instytucji” i „wsłuchanie się w wolę narodu na przyszłość” oraz jego pragnienie, by móc wyrazić swoje „samostanowienie” przy urnach wyborczych. Wreszcie, arcybiskup potwierdza wszelkie możliwe wsparcie dla chrześcijan w Strefie Gazy, „bardzo nielicznych” i obecnie uchodźców wokół parafii katolickiej wraz z prawosławnymi i muzułmanami w „dramatycznej” sytuacji pod względem zasobów i codziennego przetrwania.

Wsparcie dla księżnej Kate

W wywiadzie dla Tg1 wspomniano również o podróży do Czarnogóry w dniach 21-24 marca, regionu, który „znajduje się w delikatnej sytuacji” i zasługuje na „uwagę społeczności międzynarodowej”. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie te kraje z trudną przeszłością „naprawdę próbują iść naprzód, umocnić się. Większość z nich dokonała wyboru Europy i zasługują na nasze wsparcie”.

Na koniec abp Gallagher wyraził współczucie i zapewnił o modlitwie za księżną Kate Middleton, która ostatnio poinformowała o chorobie i leczeniu: „Kiedy widzi się istotę ludzką w całej jej kruchości, nie może to nie wzbudzić naszych uczuć i wsparcia”.