Paryż: Abp Aupetit odprawi Mszę w katedrze Notre-Dame

Uroczystość poświęcenia katedry Notre-Dame obchodzone jest w rocznicę konsekracji nowego ołtarza głównego tej świątyni, którego dokonał ówczesny arcybiskup Paryża kard. Jean-Marie Lustiger 16 czerwca 1989 roku.

Pierwszą po pożarze Mszę św. w paryskiej katedrze odprawił abp Aupetit 15 czerwca 2019 roku.

Znajdująca się na wyspie na Sekwanie (Île de la Cité) katedra stoi w miejscu małego kościółka św. Szczepana z VI wieku. Jest arcydziełem sztuki gotyckiej. Powstawała przez ponad 180 lat - od 1163 do 1345 roku. Jest główną atrakcją turystyczną stolicy Francji, odwiedzaną rocznie przez 13 mln turystów, przeciętnie około 30 tys. dziennie, a w dniach wielkich świąt nawet 50 tys.

Świątynia nosi wezwanie Notre-Dame – Naszej Pani, jak w języku francuskim nazywa się Maryję, Matkę Bożą. Jest bazyliką mniejszą i katedrą arcybiskupów Paryża. Wielu z nich spoczywa w krypcie prezbiterium, w sarkofagach wokół prezbiterium lub w bocznych kaplicach. Ostatnim spośród nich, tam pochowanym, był kard. Jean-Marie Lustiger, którego pogrzeb odbył się w 2007 roku.

Świątynia ta była miejscem wielu ważnych wydarzeń historycznych. To właśnie w katedrze Notre-Dame w 1302 roku król Filip Piękny otworzył pierwsze Stany Generalne (zgromadzenie szlachty, duchowieństwa i „stanu trzeciego” – mieszczaństwa i chłopów, będącego doradczym organem władcy). To tu w 1804 roku w obecności papieża Piusa VII, koronował się cesarz Napoleon I Bonaparte. To tu w 1944 roku odśpiewano uroczyste „Te Deum” po wyzwoleniu Francji z niemieckiej okupacji. To tu w XIX i XX w. odprawiano Msze pogrzebowe kilku prezydentów Francji, m.in. Charles’a de Gaulle’a w 1970 roku, Georges’a Pompidou w 1974 roku i François’a Mitterranda w 1996 roku.

To w tej świątyni żegnano wybitnych marszałków Francji (Ferdinand Foch, Joseph Joffre, Philippe Leclerc, Alphonse Juin...) i ludzi kultury (Paul Claudel), a także słynnych opiekunów ludzi ubogich - abbé Pierre’a i siostrę Emmanuelle.

W 1980 i 1997 roku katedra gościła papieża Jana Pawła II, a w 2008 roku Benedykta XVI. Jednak pierwszym biskupem Rzymu z nią związanym był Aleksander III, który w 1163 roku położył kamień węgielny pod jej budowę.

Istniejąca od II wieku diecezja paryska podlegała metropolii (prowincji kościelnej) Sens aż do 1622 roku, kiedy papież Grzegorz XV podniósł ją do rangi archidiecezji – siedziby metropolii. Od 1871 roku wszyscy kolejni arcybiskupi Paryża są kardynałami. Z urzędu należą też do Rady Stałej Konferencji Biskupów Francji.

Katedra miała w swych dziejach także ciemne karty. Podczas wielkiej rewolucji francuskiej planowano jej zburzenie, lecz obawiano się, że ucierpią przy tym okoliczne domy, dlatego wyburzenia zaniechano. Została natomiast sprofanowana, gdy w 1793 roku zamieniono ją w Świątynię Rozumu, w której praktykowano zadekretowany przez Konwent Narodowy kult Istoty Najwyższej (w rozumieniu deistycznym), który jednak szybko zanikł. Nabożeństwa katolickie przywrócono tam w 1802 roku. Z kolei 1944 roku arcybiskup Paryża kard. Emmanuel Suhard uroczyście witał w swej katedrze szefa kolaborującego z Niemcami rządu Vichy, marszałka Philippe’a Pétaina i brał udział w odbywającym się tam państwowym pogrzebie szefa propagandy tego rządu Philippe’a Henriota.

Zbudowana na planie krzyża łacińskiego katedra nie jest największą we Francji. Zajmuje 5500 metrów kwadratowych (np. katedra w Amiens ma 7700 metrów kwadratowych). Jest za to jednym z najdłuższych kościołów na świecie – mierzy aż 127 metrów (samo prezbiterium ma 38 metrów), przy 48 metrach szerokości i 43 metrach wysokości. Wieże wznoszą się na 69 metrów, a do czasu pożaru z 15 kwietnia 2019 roku katedralna iglica miała 96 metrów. Budowla wspiera się na 75 kolumnach i filarach, ma też 113 okien. Dwie ogromne rozety (północna i południowa) mają ponad 13 metrów średnicy każda, zaś rozeta zachodnia (na frontonie świątyni) prawie 10 metrów.

We wnętrzu świątyni i na jej zewnętrznych ścianach znajduje się olbrzymia liczba dzieł sztuki średniowiecznej. Do najbardziej znanych należą rzeźby dekorujące portale, szczególnie cały zachodni portal Sądu Ostatecznego, galeria 28 królów żydowskich z czasów sprzed narodzin Chrystusa, okalający prezbiterium cykl gotyckich rzeźb, przedstawiających sceny z Ewangelii, jak również maszkarony i chimery dekorujące zewnętrzną część budowli. We wnętrzu jest m.in. seria 76 obrazów z XVII-XVIII w. o wymiarach 3,5 na 2,5 metra, ofiarowanych przez Bractwo Złotników, a także przepiękna XVIII-wieczna „Pietà”, autorstwa Nicolasa Coustou, w ołtarzu głównym, upamiętniająca ślub króla Ludwika XIII, który obiecał poświęcić swe królestwo Maryi, jeśli wyprosi mu u Boga narodziny następcy tronu.

W katedrze przechowywane są relikwie Męki Pańskiej: korona cierniowa Jezusa Chrystusa, maleńki fragment krzyża i jeden z gwoździ, którymi był On do niego przybity. Koronę i relikwie drzewa krzyża przywiózł je do Francji w 1238 roku król Ludwik IX, zaś gwóźdź otrzymał Karol Wielki od patriarchy Jerozolimy w 799 roku. Relikwie te przed pożarem były wystawiane w katedrze do adoracji w każdy pierwszy piątek miesiąca, a także we wszystkie piątki Wielkiego Postu i w Wielki Piątek.

W 1835 roku po raz pierwszy odbyły się w paryskiej katedrze konferencje wielkopostne (rodzaj rekolekcji), przeznaczonych wówczas dla młodzieży. Wygłosił je słynny wówczas kaznodzieja dominikański, o. Henri Lacordaire. Po raz kolejny zorganizowano je w 1841 roku i od tej pory odbywają nieprzerwanie aż po dziś dzień, z licznym udziałem wiernych. Od wielu lat także transmitowane przez radio paryskie radio Notre-Dame i katolicką telewizję KTO, dzięki którym poszerza się zasięg ich oddziaływania.

W grudniu 2017 roku w jednej z bocznych kaplic katedry umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej i relikwie św. Jana Pawła II, którego pomnik stoi obok świątyni od 2014 roku. Jego imię od 2006 roku nosi także plac przed katedrą, na którym znajduje się zerowy punkt czternastu dróg krajowych Francji.

W wielkim pożarze, który wybuchł 15 kwietnia 2019, ogień strawił część dachu, zniszczył iglicę i część sklepienia świątyni. Wszystko ma być odbudowane zgodnie z historycznym wyglądem świątyni. Prezydent Francji Emmanuel Macron zapowiedział, że prace mają zostać ukończone przed planowanymi na 2024 rok Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi w Paryżu. –Dziękczynne Te Deum zostanie odprawione w katedrze Notre-Dame w Paryżu 16 kwietnia 2024 roku, pięć lat po pożarze świątyni – obiecał gen. Jean-Louis Georgelin, kierujący jej odbudową.