Odrodzony z popiołów

Kościół w ogniu

W nocy z 15 na 16 lipca wybuchł pożar. Robotnicy prowadzący prace dekarskie prawdopodobnie zaprószyli ogień. Kościół spłonął niemal doszczętnie. To, co przetrwało, zostało rozebrane i bazylikę wzniesiono praktycznie od początku. Odbudowa trwała do 1854 roku. Wspomagały ją datki z całego świata. Rząd Włoch postanowił, że przywróci jej dawny splendor. Prace wykończeniowe ciągnęły się aż do lat międzywojennych.

Obecnie jest to drugi pod względem rozmiarów kościół w Wiecznym Mieście. Wnętrze ma ponad 131 m długości i 30 metrów wysokości. Z dawnej świątyni ocalała jedynie wschodnia część z grobem świętego Pawła, absydą i transeptem.

Przed bazyliką jest duży dziedziniec (atrium). Otaczają go granitowe kolumny. Na środku dziedzińca stoi figura świętego Pawła. Apostoła Narodów przedstawiono z mieczem. Jest to znak męczeństwa Pawła, ale również symbol mocy Słowa Bożego. Minąwszy posąg patrona bazyliki, wchodzimy do wydzielonego rzędem kolumn narteksu. Narteks w architekturze wczesnego chrześcijaństwa i w stylu bizantyjskim. Był krytym przedsionkiem, w którym liturgię przeżywali pokutnicy i katechumeni. Fasadę świątyni zdobią wizerunki czterech proroków: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela. Powyżej widoczna jest scena, na której Baranek Boży poi trzodę z czterech rzek. Jest to symboliczne przedstawienie czterech Ewangelii. Tympanon kościoła zdobi złota mozaika: Chrystus na tronie w otoczeniu apostołów Piotra i Pawła.

Za Świętą Bramą

Z prawej strony bazyliki znajdują się bogato zdobione reliefami Święte Drzwi. Papież otwiera je tylko z okazji jubileuszu Roku Świętego. Drzwi pochodzą z wcześniejszej bazyliki. Odlano je w Konstantynopolu z brązu w 1070 roku. Zniszczył je wielki pożar, ale w 1967 roku zostały odrestaurowane.

Bazylika ma pięć naw. Wnętrze podzielone zostało 80 kolumnami. Ponad nimi widnieją portrety wszystkich papieży od świętego Piotra po Benedykta XVI. Legenda mówi, że kiedy skończy się miejsce na papieskie wizerunki, nastąpi koniec świata. Jeśli ktoś sądzi, że w Bazylice świętego Pawła za Murami dowie się, jak naprawdę wyglądali następcy świętego Piotra, przeżyje rozczarowanie. Wizerunki wykonano dopiero w średniowieczu. Część z nich ma swoje źródło tylko i wyłącznie w wyobraźni artysty. Zostały bowiem wykonane długo po śmierci przedstawionych postaci. Początkowo tworzone były w formie fresków. Później przyjęto technikę mozaiki.