Pierwsza Komunia: Uroczystość religijna czy świecka?

• Dzieckiem Twoim zawsze być... :.
• Opinie 1 :.
• Opinie 2 :.
• Opinie 3 :.
• Zdaniem pedagoga :.
• Koronki czy alba? :.
• Świadectwo :.
• Porozmawiaj o tym na FORUM :.
• Dekret "Quam Singulari" :.
• Pierwsza Komunia pierwszych chrześcijan :.

Mimo że w dawnej Polsce prawie wszystko było dobrą okazją do wystawnych uczt, zabaw czy libacji, to jednak przystąpienie do pierwszej Komunii świętej było wydarzeniem wyłącznie religijnym. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa udzielano zresztą jednocześnie trzech sakramentów: Chrztu, Bierzmowania i Eucharystii. Odbywało się to tradycyjnie w Wigilię Zmartwychwstania podczas całonocnej liturgii. Po ścisłym poście, w Wielką Noc nowi chrześcijanie zanurzali się w wody Chrztu, otrzymywali dary Ducha Świętego i po raz pierwszy uczestniczyli w pełni w Mszy św. W obrzędach tych uczestniczyli wszyscy nowo przyjmowani do Kościoła. Początkowo przeważali dorośli. Tak też było w Polsce pod koniec X i w XI wieku. Wraz z dorosłymi tych samych sakramentów udzielano dzieciom, nawet noworodkom.
W kolejnych stuleciach, kiedy dorośli byli już ochrzczeni, utrzymała się tradycja udzielania Komunii noworodkom wraz z chrztem. Czytamy o tym w dekrecie "Quam Singulari", wydanym przez Stolicę Apostolską 8 sierpnia 1910 roku:
"Dawano Komunię świętą już przy Chrzcie świętym, jak o tym świadczą przepisy prawie wszystkich ksiąg obrzędowych aż do wieku trzynastego. Tu i ówdzie trzymano się tego zwyczaju jeszcze dłużej, u Greków zaś i na Wschodzie trwa on dotychczas. Żeby zaś zapobiec niebezpieczeństwu wyplucia konsekrowanego Chleba przez dzieci, a zwłaszcza przez niemowlęta, od dawna wszedł zwyczaj podawania im Eucharystii tylko pod postacią wina. Ale nie tylko przy Chrzcie św. zasilano dzieci pokarmem niebieskim. Czyniono to i później dosyć często. W niektórych np. kościołach podawano Eucharystię dzieciom zaraz po duchowieństwie albo też dostawały im się pozostałości świętych postaci po komunii dorosłych. W Kościele łacińskim zwyczaj ten wyszedł potem z użycia. Dzieci dopuszczano do Stołu Pańskiego dopiero wtedy, kiedy większe przebłyski rozumu dawały im jako taką znajomość Dostojnego Sakramentu".

Wiek rozeznania
W 1215 roku, podczas Soboru Laterańskiego IV ustalono, że do Komunii św. powinny przystępować dzieci w tzw. wieku rozeznania, tzn. pozwalającym na rozróżnienie Chleba Eucharystycznego od zwykłego. Różnie określano w historii ten wiek rozeznania, przesuwając go na dwunasty, trzynasty a czasem nawet czternasty rok życia. Oddzielono także Komunię św. od pierwszej spowiedzi, do której przystępowano od siódmego roku życia. Czas zatem między pierwszą spowiedzią a Komunią św. wynosił niejednokrotnie kilka lat.
Postanowienia tego soboru w Polsce wprowadzano ze znacznym opóźnieniem. Przez cały wiek XIII powszechnie dawano Komunię św. małym dzieciom. Ostatnie takie przypadki znane są z roku 1420, co potwierdza Statut biskupa Jastrzębca.
Od XV wieku do Komunii dopuszczano dzieci między 10 a 12 rokiem życia. Od XVI stulecia wymagano przystępowania do obowiązkowej spowiedzi w wieku siedmiu lat, ale do przyjęcia pierwszej Komunii św. dopuszczano wciąż w starszym wieku. Dopiero od XVIII stulecia w jednej diecezji – łuckiej, przyjęto za wystarczający wiek 7 lat.
Brak jednolitości pod względem wieku dopuszczonych do pierwszej Komunii dzieci sprawił, że nie było warunków do obudowania tego ważnego w życiu chrześcijanina wydarzenia w świeckie zwyczaje. Sytuacja zmieniła się dopiero w XX wieku.
Obecny wiek przyjmowania Komunii św. wprowadził dopiero papież Pius X w roku 1910. W cytowanym wcześniej dekrecie "Quam singulari" określił, podobnie jak Sobór Laterański IV, że do przyjęcia pierwszej Komunii wystarcza wiek, w którym dziecko umie rozróżnić Chleb Eucharystyczny od zwykłego. Zmieniło się jednak wówczas praktyczne określenie tego wieku. Ustalono go na siódmy rok życia. Odtąd wiek ten stał się prawem dla całego Kościoła, potwierdzanym przez różne dokumenty aż do dnia dzisiejszego.