Kościelny Inspektor Ochrony Danych Osobowych u zakonników

W środę, w drugim dniu obrad wyżsi przełożeni zakonni rozmawiali m.in. o nowych przepisach dotyczących ochrony danych osobowych w Kościele katolickim w Polsce w świetle Dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w Kościele katolickim wydanego przez Konferencję Episkopatu Polski, w dniu 13 marca 2018 r. i nowego prawa Unii Europejskiej, czyli Rozporządzenia Ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (RODO). Bliższych informacji dotyczących tych kwestii udzielił zebranym ks. prof. Piotr Kroczek, Kościelny Inspektor Ochrony Danych.

W sprawach kościelnych RODO, co do zasady, nie będzie miało zastosowania, tylko Dekret KEP, gdyż Kościół stosuje swoje własne autonomiczne szczegółowe zasady ochrony danych – dostosowane RODO.

Prelegent podkreślił, że Dekret wprowadza znaczące zmiany w funkcjonowaniu Kościoła w dziedzinie ochrony danych osobowych; że zakres ich ochrony się zwiększa, a sposób zmienia na bardziej rygorystyczny i mocno sformalizowany. Jedynie w sferze działań pozakościelnych kościelne osoby prawne powinny przestrzegać bezpośrednio także RODO.

Kościelny Inspektor Ochrony Danych omówił wiele zagadnień ważnych dla osób duchownych i konsekrowanych. Oto niektóre z nich:

• Wolno (baz zgody zainteresowanych) zamieszczać informacje, które wynikają z obowiązku kanonicznego parafii, np. zapowiedzi przedślubne, sądowe wezwanie edyktalne, ale tylko w formie przewidzianej przez prawo kanoniczne, czyli w przypadku zapowiedzi (tylko imiona, nazwiska i parafie zamieszkania narzeczonych) w gablocie ogłoszeń parafialnych lub ogłoszenie ustne. Nie można zapowiedzi opublikować przez Internet, ani w gazetce parafialnej (chyba że za zgodą zainteresowanych).
• Intencje mszalne, informacje o osobach nowo ochrzczonych, czy o osobach, które zawarły kanoniczny związek małżeński, darczyńcach można publikować w periodykach informacyjnych przeznaczonych do użytku wewnętrznego (lecz powinno być na gazetce napisane: „do użytku wewnętrznego”), o ile w poszczególnych przypadkach zainteresowani nie prosili o ich nieujawnianie. Z kolei w Internecie w powyższych przypadkach można publikować dane osobowe, tylko za zgodą zainteresowanych. Internet jest bowiem "miejscem publicznym".
• Wolno zamieszczać informacje w dowolnej formie o tzw. osobach publicznych, czyli pełniących funkcje publiczne w zakresie tej działalności. Z kolei dane osób prywatnych niezależnie od formy – tylko za ich zgodą.
• Zdjęcia z publicznych wydarzeń można publikować w dowolnej formie tylko w planach ogólnych. Zdjęcia poszczególnych osób – tylko za ich zgodą lub przedstawicieli ustawowych (chyba, że chodzi o osoby publiczne).

Ksiądz Profesor podał wiele praktycznych, dobrych rad. „Unikać ‘profilowania’ – segregacji ze względu na cechę; zbierać tylko niezbędne dane (minimalizacja danych); dostęp do komputera zabezpieczyć hasłem; stosować automatyczny wygaszacz ekranu, automatyczne wylogowanie; nie zezwalać na używanie komputera osobom nieupoważnionym; stosować oprogramowanie antywirusowe, firewall i tym podobne; zadbać o bezpieczeństwo poprzez np. szyfrowanie backupu danych (aktywnych) i archiwizacji (nieaktywnych); przesyłanie przez e-mail zaszyfrowanych skanów np. aktów chrztu; niszczarka dokumentów; klucze strzeżone; szafy np. metalowe z zamkami; nie zostawiać ksiąg parafialnych na biurku; petenci kancelarii nie mogą mieć możliwości wglądu w dane innych osób (np. sąsiednie do swojego akty chrztu)” – wyliczał Kościelny Inspektor Ochrony Danych.

Ks. prof. Piotr Kroczek z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II W Krakowie apelował do stosowania się tych nowych przepisów, ze względu na szacunek dla godności człowieka, która wyraża się także w tym, że prawa osób dotyczące ich danych będą respektowane.

***

W tym czasie, gdy w jednej auli trwały obrady wyższych przełożonych, w drugiej - rektorów zakonnych seminariów duchownych, którzy spotkali się z biskupami Damianem Brylem i Jackiem Kicińskim CMF. Wysłuchali oni informacji o aktualnym stanie przygotowań „Ratio Institutionis Sacerdotalis pro Polonia” i listu prefektów Kongregacji ds. duchowieństwa oraz Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Konsekrowanego w kontekście wprowadzenia wykładów z zakresu teologii życia konsekrowanego i teologii Kościoła partykularnego. Na spotkanie z przełożonymi domów formacyjnych przyjechała mniszka s. Małgorzata Borkowska, autorka wielu głośnych książek, choćby wspomnieć „Oślicę Balaama. Apel do duchownych panów”, „Sześć prawd wiary oraz ich skutki”, „Bajki starej mniszki” czy „A w naszym klasztorze”, napisanej wspólnie z benedyktynem o. Konradem Małysem.

Sekretarz Generalny KWPZM o. Kazimierz Malinowski OFMConv odczytał wcześniej zredagowany list okolicznościowy do Ojca Świętego Franciszka, pod którym podpisali się wszyscy uczestnicy zebrania plenarnego. Poprosili w nim Wikariusza Chrystusa o apostolskie błogosławieństwo, by mogli znaleźć skuteczne drogi dla bycia świadkami tej prawdy, że Bóg jest najważniejszy w życiu człowieka. 

Dwudniowe zebranie plenarne w Klasztorze Księży Zmartwychwstańców zakończyło się Eucharystią pod przewodnictwem abpa Marka Jędraszewskiego. W homilii metropolita krakowski nawiązał do patrona dnia i Polski św. Andrzeja Boboli. Przypomniał, że z okazji jego 300. rocznicy męczeńskiej śmierci ówczesny papież Pius XII wydał w 1957 roku encyklikę „Invictus Athleta Christi”, której znaczna cześć została skierowała do narodu polskiego i nosiła tytuł „Odezwa do narodu polskiego”. Papież Pius XII wskazał tam na szczególną rolę, jaką Bóg przeznaczył Polsce, mówiąc o niej „przedmurze chrześcijaństwa”. 

„Zdajemy sobie sprawę z tego, że radykalnie zmieniły się konteksty, granice i podziały w Europie, ale chrześcijaństwa bronić musimy. To nasz święty obowiązek wynikający z tego, że staramy się rozumieć historię, której Panem jest sam Bóg. A rozumieć historię to zrozumieć swoje własne miejsce w dziejach tego świata zamierzone przez Boga” – cytował arcybiskup. 

Niebezpieczeństwa – zdaniem arcypasterza – „przychodzą także z tą kulturą, w której przyszło nam obecnie żyć. Kulturą świata, który chce żyć tak jakby Pana Boga nie było. Kulturą przekreślającą nawet istnienie obiektywnej prawdy w imię epoki postprawdy i wszechwładzy narracji. A my mamy bronić się. Bronić własnej tożsamości, a jednocześnie walczyć i zmagając się o tę naszą tożsamość, być przykładem dla innych. (...) Trzeba to robić zachowując normy życia chrześcijańskiego i stając się wyraźnym znakiem sprzeciwu dla tych tendencji, które chciałyby stworzyć z człowieka karykaturę, odrzucając Boży zamysł dla człowieka, który został przez Stwórcę powołany do tego, by być Jego obrazem i Jego podobieństwem jako kobieta i mężczyzna. Jest to także konieczność gotowości, by żyć w czystości moralności chrześcijańskiej i ją głosić światu w porę i nie w porę”.

Następna zebranie plenarne wyższych przełożonych odbędzie się 9-10 października 2018 r. w Centrum Jana Pawła II. Będzie ono wspólnym spotkaniem czterech polskich konferencji osób konsekrowanych (żeńskich zgromadzeń zakonnych czynnych, żeńskich zakonów kontemplacyjnych, instytutów świeckich i zakonów męskich). Wcześniej zaplanowano jednak: spotkanie sekretarzy i ekonomów w ramach Targów SacroExpo w Kielcach (11-13 czerwca) i Kongres Młodych Osób Konsekrowanych (13-16 września). Przy okazji podano informację dotyczącą też przyszłego roku. W Kalwarii Zebrzydowskiej 22-23 lutego 2019 r. odbędą się I Mistrzostwa Polski Prowincji Zakonnych w Piłce Nożnej Halowej.