Filozofia i teologia osoby

Książka prezentuje intelektualny i życiowy dorobek człowieka, którego tezy zostały potępione przez Święte Oficjum, a pamięć o nim skazana na zapomnienie. Po raz pierwszy bodaj w dziejach Kościoła Kongregacja Nauki Wiary skorygowała brzmienie swych postanowień, doprowadzając do rehabilitacji Antonio Rosminiego w 2001 roku. Sześć lat później został on ogłoszony błogosławionym Kościoła katolickiego. Ten włoski kapłan i myśliciel umiejętnie połączył w jeden system dane filozofii i teologii, Tradycji i współczesności, wiary i rozumu, kładąc podwaliny pod nowoczesny personalizm chrześcijański oraz odnowę eklezjologii. Uznawany jest za jednego z prekursorów Soboru Watykańskiego II.

Wykuwane przez wieki na wyżynach teologicznej i metafizycznej refleksji chrześcijańskie pojęcie osoby okazało się jedną z najbardziej płodnych kategorii XX wieku. Wiek ten był wiekiem personalizmu zainspirowanego imponującymi dokonaniami Antonio Rosminiego, myśliciela włoskiego z połowy poprzedniego stulecia. W ten sposób można uznać Rosminiego za ojca personalizmu europejskiego. Piękna książka ks. Roberta Skrzypczaka w sposób przemyślany i kompetentny wprowadza nas w odkrywanie wciąż jeszcze w Polsce mało znanego wielkiego włoskiego myśliciela.

prof. Vittorio Possenti

***

Filozofię i teologię Antonio Rosminiego można by scharakteryzować jako walkę o osobę. Zaangażowanie na rzecz Chrystusa i zbawienia duszy prowadzi do rozległej wizji świata i historii, w której niemal żaden aspekt nie zostaje pominięty. Przechodząc od syntetycznej biografii i do pogłębienia pojęcia osoby Autor roztacza przed czytelnikiem szeroką panoramę antropologii myśliciela z Rovereto, przywracając mu właściwy europejski i światowy format. Nie brak w książce Roberta Skrzypczaka przekonujących argumentów świadczących o aktualności włoskiego kapłana i filozofa, nie tylko jako przewodnika po zagadnieniach teraźniejszości, ale i badacza zdolnego przewidzieć przyszłość, a nawet ją wygenerować. Dowód na to, że w Kościele wielki płomień proroków jeszcze nie przygasł.

prof. Giuseppe Goisis

***

Współczesne kierunki ludzkiego myślenia doprowadziły do tego, iż w aktualnej debacie teoretycznej osoba nie dysponuje żadną określoną i jednoznaczną definicją. Pojęcie osoby odarte ze swego ontologicznego i metafizycznego kontekstu zostało zubożone do kategorii fizycznego czy przedmiotowego wyglądu lub przejawu. Wśród licznych niepokojących kwestii wywołanych szybkim rozwojem nauk biologicznych i technicznych na czoło wybija się zagadnienie depersonalizacji człowieka. Osoba przy takim podejściu okazuje się zjawiskiem wtórnym. Aby pokonać obszar semantycznego zdewastowania kategorii osoby, należy powrócić do właściwego podłoża, na którym jak na matczynym łonie to fundamentalne pojęcie rozwinęło w pełni swe znaczenie.

W tym kontekście należy rozumieć ponadludzki wysiłek podjęty przez Antonio Rosminiego, aby w klimacie zmieniającej się sceny ludzkiego życia odzyskać i nadać właściwe znaczenie pojęciom bezwzględnie przydatnym człowiekowi do tego, aby na nowo mógł zrozumieć siebie i swe zadania w kontekście wiary, Boga, Kościoła, rodziny, państwa, społeczeństwa i całej najszerzej pojętej rzeczywistości. Stąd też jego determinacja w nadaniu właściwego brzmienia pojęciu osoby. Był świadomy, że tą drogą da się wygrać wojnę z nihilizmem. Rosmini nie tylko zasługuje na miano ojca nowożytnego personalizmu europejskiego, ale i proroka przyszłej soborowej odnowy Kościoła wezwanego do ewangelizowania ponowoczesnego świata.

Ks. Robert Skrzypczak, ur. 1964 - kapłan archidiecezji warszawskiej, doktor teologii, psycholog, pracownik naukowy Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie, wykładowca w Instytucie Teologicznym Marcianum w Wenecji. Odbył staż naukowy na Uniwersytecie Ca’Foscari w Wenecji, studiując personalizm włoski. Autor książek Osoba i misja (2005), Pomiędzy Chrystusem a antychrystem (2010), Nie umrzeć za życia (2010), Chrześcijanin na rozdrożu. Kryzys w Kościele posoborowym (2011). Jest też autorem monografii Karol Wojtyła na Soborze Watykańskim II (2011), zawierającej po raz pierwszy opublikowane wszystkie wystąpienia soborowe przyszłego polskiego papieża. Laureat nagrody Totus 2013 za propagowanie nauczania Jana Pawła II.

Ks. Robert Skrzypczak: Filozofia i teologia osoby bł. Antonio Rosminiego, ojca personalizmu europejskiego. Wydawnictwo AA