Recepty na nową ewangelizację

W Biurze Prasowym Stolicy Apostolskiej przedstawiono dziś „Propozycje” XIII Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów obradującego na temat „Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej”. Jak podkreślono dokument ten z samej swojej natury ma charakter poufny, konsultatywny, stanowiący wyraz postulatów ojców synodalnych. Jednakże został on opublikowany w wersji prowizorycznej, w języku angielskim, nie będąc jeszcze oficjalnym dokumentem Synodu. Jego podsumowania dokona Ojciec Święty w posynodalnej adhortacji apostolskiej.

Propozycje Synodu sformułowano w 58 punktach i podzielono je na cztery części. W pierwszej mowa jest o naturze nowej ewangelizacji. Podkreślono, iż jej źródłem jest Trójca Święta, wymaga ona rozpoznania znaków czasu, odnowy wiary i wysiłku, aby się nią dzielić. Wymaga zwłaszcza inkulturacji wiary, aby doceniała ona to wszystko, co jest pozytywne w każdej kulturze, oczyszczając ją równocześnie z elementów sprzecznych z pełną realizacją osoby ludzkiej, jaką zakłada Boży plan. Ojcowie synodalni postulują m.in. opracowanie kompendium o głoszeniu Ewangelii, które uczyłoby, jak prowadzić do spotkania z Chrystusem. Dokument ten miałby pokazać, jak wygląda kerygmat w Piśmie Świętym i Tradycji. Mógłby się odwoływać do doświadczeń świętych misjonarzy. Powinny się w nim znaleźć wytyczne dla formacji katolickich ewangelizatorów.

Biskupi domagają się też uznania prawa każdej osoby, niezależnie od wyznawanego światopoglądu do poznania Jezusa Chrystusa i Ewangelii. „Głoszenie to musi dokonywać się z całkowitym poszanowaniem każdej osoby, bez jakiegokolwiek prozelityzmu” – czytamy w propozycji 10. Wskazano też, że owa ewangelizacja domaga się modlitewnej lektury Pisma świętego i oparcia się na dokumentach II Soboru Watykańskiego.

Druga część „Propozycji” mówi o kontekście, w którym prowadzona jest dziś posługa Kościoła. Wskazuje na wyzwania czasów współczesnych, naznaczonych globalizacją i laicyzacją, kiedy można mówić niekiedy o prześladowaniach religijnych, czasami o indyferentyzmie, ograniczeniach czy szykanach. Orędzie ewangeliczne może być w tych warunkach jedynie proponowane, a nie narzucane, jako orędzie prawdy i piękna, które może ludziom pomóc w uniknięciu samotności czy poczucia bezsensowności swego życia.

Ojcowie synodalni domagają się zapewnienia wolności religijnej i wyrażają solidarność ze wszystkimi, którzy są prześladowani za wiarę. Zaproponowali, aby Ojciec Święty rozważył stosowność utworzenia specjalnej komisji, lub powierzył Papieskiej Radzie „Iustitia et Pax” zadanie podjęcia kwestii ataków na wolność religijną oraz gromadzenia ścisłych informacji na ten temat, aby bronić swobody sumienia.

Ojcowie synodalni proszą też teologów o rozwijanie apologetyki, jakiej potrzebuje nowa ewangelizacja oraz udziału w odpowiedzi na wyzwania intelektualne, jakiej wymaga dziś głoszenie Chrystusowej Ewangelii. Wspominano między innymi o potrzebie ewangelizowania poprzez piękno. "Jest ważne, abyśmy dając świadectwo o Jezusie ukazywali Go nie tylko jako dobro i prawdę, ale również pełnię piękna" – czytamy w propozycji 20 Synodu. W tym kontekście ojcowie synodalni zwracają uwagę na potrzebę zadbania o właściwy wystrój miejsc kultu.

Trzecia część „Propozycji” mówi o duszpasterskiej odpowiedz Kościoła na współczesną sytuację. Ojcowie synodalni podkreślili podstawowe znaczenie wspólnoty parafialnej, będącej nadal podstawową strukturą życia wiary. Zachęcają do prowadzenia misji czy rekolekcji parafialnych, współdziałania w jej ramach różnych ruchów czy stowarzyszeń i budowania jedności wokół biskupów. Najwięcej miejsca poświęcono tu kościelnej edukacji, podkreślając potrzebę zachowania jej katolickiej tożsamości, aby szkoły katolickie były miejscami świadczenia żywej wiary.

Obok roli liturgii, pobożności ludowej czy teologii wskazano także na znaczenie Sakramentu Pokuty, domagając się, aby w każdej diecezji były miejsca, gdzie można pojednać się w konfesjonale z Panem Bogiem. Poruszono kwestię duszpasterstwa chorych, troski o ubogich. Wyrażono też wdzięczność Ojcu Świętemu za ustanowienie Papieskiej Rady ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji.

W ostatniej czwartej części, podjęto natomiast kwestię podmiotu nowej ewangelizacji, wymieniając na pierwszym miejscu Kościół lokalny, który ma inicjować, koordynować i wypełniać działania duszpasterskie, przez które dokonywana jest nowa ewangelizacja.

Wiele miejsca poświęcono chrześcijańskiej rodzinie (propozycja 48), przekazującej wiarę i kształtującej osobę ludzką zgodnie z wartościami Ewangelii. Podkreślono, iż cały Kościół musi wspierać rodzinę w jej roli katechetycznej. Poruszono problem związany z rodzinami osób rozwiedzionych, które zawarły nowe związki, sytuację ich dzieci, los małżonków porzuconych, kwestię par mieszkających razem bez ślubu i próby zmiany definicji małżeństwa. „Kościół musi poszukiwać właściwych odpowiedzi na te sytuacje, a każdy plan ewangelizacji musi zawierać naznaczone szacunkiem zaproszenie dla osób żyjących samotnie, aby doświadczyły Boga w rodzinie Kościoła” - czytamy w tym punkcie „Propozycji”. Jednocześnie podkreślono konieczność wychowania, aby ludzie potrafili przeżywać swą seksualność zgodnie z zasadami antropologii chrześcijańskiej, zarówno przed ślubem, jak i w małżeństwie.

Poruszono kontekst dialogów ekumenicznego (propozycja 52) – z chrześcijanami innych wyznań oraz międzyreligijnego (propozycja 53). W odniesieniu do dialogu ekumenicznego podkreślono znaczenie przezwyciężenia istniejących podziałów dla wspólnego świadectwa Ewangelii, ale także konieczność wierności swej katolickiej tożsamości. Ojcowie synodalni pragną, aby Kościół kontynuował swe wysiłki na drodze ku pełnej jedności wszystkich chrześcijan.

W odniesieniu do dialogu z wyznawcami innych religii zachęcili do intensyfikowania relacji z muzułmanami, zgodnie z nauczaniem deklaracji „Nostra aetate” II Soboru Watykańskiego. „Pomimo trudności dialog ten musi trwać” - czytamy. Wskazano jednocześnie, że jego przedmiotem powinny być szczególnie obrona i poszanowanie nienaruszalnej godności każdej osoby ludzkiej.

Wskazano też na rolę świeckich w ewangelizacji i potrzebę zgodnej współpracy czynnika hierarchicznego i charyzmatycznego. Propozycje kończą się zawierzeniem całego dzieła Maryi, która, jak przypomniano, przez Pawła VI została nazwana „gwiazdą ewangelizacji”.