Dzisiaj wojujący ateizm jest już w dużym stopniu za nami, natomiast ustąpił pola pewnej obojętności lub ciekawości, ale w dużej mierze naznaczonej głęboką niewiedzą o tym, czym jest Ewangelia - wykład kard. Bertone na Uniwersytecie Papieskim JP II w Krakowie.
Dodajmy, że jednym z celów uniwersytetu katolickiego jest troska o „etyczne i moralne konsekwencje, związane z jego metodami i jego odkryciami”. Tak więc, poza prezentacją wiary chrześcijańskiej, studenci muszą przejść również kurs nauki społecznej Kościoła: „«nowa ewangelizacja», której świat współczesny tak pilnie potrzebuje i na którą wielokrotnie nalegałem, musi zawierać wśród swoich zasadniczych elementów głoszenie nauki społecznej Kościoła, nadal odpowiedniej, tak jak za czasów Leona XIII, aby pokazać właściwą drogę do odpowiedzi na wielkie wyzwania dnia dzisiejszego, gdy ideologie stają się coraz bardziej zdyskredytowane. Tak jak wówczas, również teraz należy powtórzyć, że nie ma prawdziwego rozwiązania «kwestii społecznej» poza Ewangelią”.
Sposoby wyrażania
Jak wyrazić to zdecydowane zaangażowanie uniwersytetów katolickich w dzieło nowej ewangelizacji? Tutaj również ograniczę się jedynie do kilku uwag.
1. Przede wszystkim, miłość jest niezbędnym pośrednikiem nowej ewangelizacji. „To nie nauka odkupia człowieka. Człowiek zostaje odkupiony poprzez miłość”. To, co Jan Paweł II powiedział o osobach konsekrowanych można zastosować do wszystkich chrześcijan: „Nie istnieje niezawodny przepis na nową ewangelizację Europy. Tym, co mężczyźni i kobiety życia konsekrowanego są winni swoim bliźnim, jest właśnie miłość. Tajemnica wszelkiej ewangelizacji tkwi w odkryciu, że miłość do Boga musi przekształcić się w służbę dla bliźniego”. Uniwersytet zbyt długo oddzielał veritas i caritas. Benedykt XVI jednoczy je w głębi, na przykład w tej szczęśliwej formule, tak starannie wycyzelowanej: „Prawda w rzeczywistości to «lógos» która tworzy « diá-logos», a więc komunikację i komunię”.
2. Chciałbym również zwrócić uwagę na ważną formułę z Listu apostolskiego Ubicumque et Semper, która mogłaby przejść niezauważona: „korzeniem całej ewangelizacji nie jest ludzki projekt ekspansji, ale pragnienie dzielenia się nieocenionym darem, który Bóg zechciał nam dać, uczestnicząc w nim swym własnym życiem”. To zdanie to nie tylko odpowiedź na podejrzenie, silnie obecne na Zachodzie, prozelityzmu, a zatem zamachu na wolność myśli. Przypomina ewangelizatorowi, że najważniejszą rzeczą jest nie tyle to, co robi, ale to, co otrzymuje; a więc nie tylko jego praca, ale i jego obecność: każdy misjonarz jest wysłannikiem. „Któż będzie cię wyróżniał? Cóż masz, czego byś nie otrzymał? A jeśliś otrzymał, to czemu się chełpisz, tak jakbyś nie otrzymał?” (1 Kor. 4,7). Dlatego właśnie uniwersytety katolickie muszą najpierw przeżyć ten dar, zanim go zaczną głosić. Chrystus wzywa Apostołów: „Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie” (Mt 10,8). Znamienne jest, że zdanie to zostało wypowiedziane jako część mowy w sprawie misji w Ewangelii świętego Mateusza, w rozdziale dziesiątym. Zasada „darmowości” − tego „pulsowania” między przyjmowaniem i dawaniem − nabiera pełnego znaczenia właśnie w kontekście misji.
3. Wreszcie, co dobrze wiemy i co stanowi ciągłość z poprzednimi obserwacjami − świadectwo może być dwojakie: istnieje świadectwo słowa i świadectwo życia. Pewna liczba wykładowców i osób zaangażowanych w działalność na katolickich uczelniach daje świadectwo życia w służbie studentów, w przekazywaniu i poszukiwaniu wiedzy. Osoba niebędąca chrześcijaninem ma prawo oczekiwać spójności życia od tych, którzy nazywają siebie chrześcijanami, oraz stylu życia zgodnego z wymaganiami Ewangelii. Ten, który jest Prawdą i Życiem (por. J. 14,9) żył w tej jedności; teraz daje On swoim uczniom Ducha, aby pomóc im przejść ku tej harmonii. Pamiętajmy te ważne słowa Pawła VI na Papieskiej Radzie ds. Świeckich: „Człowiek współczesny chętniej słucha świadków, aniżeli nauczycieli, a jeśli słucha nauczycieli, to dlatego, że są świadkami”.
Jednak to świadectwo może nie być wystarczające. Musi mu towarzyszyć, jak powiedzieliśmy, jasne wyrażenie słowa Chrystusa Zbawiciela. A temu, kto się boi, że nie ma wystarczająco dużo wiary, aby głosić Ewangelię, Jan Paweł II odpowiada: „Wiara umacnia się, gdy się ją daje! Nowa ewangelizacja ludów chrześcijańskich znajdzie natchnienie i wsparcie w zaangażowaniu się w uniwersalną misję”.
Wniosek
Uniwersytety katolickie i nowa ewangelizacja stanowią części proroczej misji Kościoła. W swoim Orędziu na Światowy Dzień Misyjny, Papież Jan Paweł II powiedział, że „Kościół patrzy w kierunku trzeciego tysiąclecia, przyjmując na siebie z nową energią swoją podstawową misję ewangelizacji... a więc głoszenia narodom, tak, aby odkryły, kim jest dla nas Jezus Chrystus”. Podobnie, uniwersytet katolicki musi być wierny swojej kościelnej tożsamości, kontynuując albo stając się na nowo uniwersytetem „zasadniczo misyjnym”.
Archidiecezja katowicka rozpoczyna obchody 100 lat istnienia.
Po pierwsze: dla chrześcijan drogą do uzdrowienia z przemocy jest oddanie steru Jezusowi. Ale...
Wraz z zakorzenianiem się praktyki synodalności w Kościele w Polsce - nadziei będzie przybywać.