„Rosjanie podejmują celowe działania mające na celu wyniszczenie narodu ukraińskiego. Aż trudno uwierzyć, że wysadzili zaporę, by spowodować katastrofalną powódź, a prawdziwe przerażenie budzi to, iż ostrzeliwują ekipy wolontariuszy ewakuujące poszkodowanych” – powiedział Radiu Watykańskiemu ks. Piotr Rosochacki.
Kieruje on Caritas Spes w Odessie niosącą pomoc na najbardziej dotkniętych terenach. Kapłan podkreślił, że Ukraina stoi w obliczu katastrofy biologicznej i potrzebuje konkretnego wsparcia.
Polski duchowny posługuje u naszych wschodnich sąsiadów od 2007 roku. Wcześniej pracował w Symferopolu, jednak rok po rosyjskiej aneksji, w 2015 roku, został zmuszony do opuszczenia Krymu. „Jak miliony ludzi i ja jestem wewnętrznym uchodźcą i wiem, co naprawdę znaczy rosyjski mir” – zaznaczył ks. Rosochacki. Poinformował, że wolontariusze Caritas od pierwszych godzin posługują na pierwszej linii pomocy i pomagają w ewakuacji z zatopionego Chersonia oraz okolicznych wiosek.
Jak przekazuje duchowny woda zatopiła około 30 proc. miasta i wielu okolicznych wiosek. Ludzie próbują się ewakuować na łódkach, są wolontariusze, są służby państwowe, które pomagają w ewakuacji. Niestety odbywa się ona pod regularnym i bardzo dużym ostrzałem wojsk rosyjskich.
Ks. Rosochacki wskazuje też na spustoszenia, jakie woda wyrządza zwierzętom, np. tym z zoo w Nowej Kachowce. Oprócz ptaków i zwierząt, które potrafią pływać, wszystkie inne potonęły. "I to spływa nurtem rzeki, są też zatopione cmentarze" - mówi polski ksiądz dodając, że do rzeki wyciekło również dużo produktów naftopochodnych. Stąd powszechna obawa, że wkrótce może dojść do potężnej katastrofy biologicznej.
Po prawej stronie Dniepru, czyli po stronie ukraińskiej uwolnionej od wojsk rosyjskich, trwa ewakuacja ludzi i jest im przekazywana pomoc humanitarna. Ale po drugiej stronie, gdzie stacjonują wojska rosyjskie, nie ma żadnej ewakuacji, co więcej ludzie, którzy próbują się sami ewakuować, są blokowani. Wojska rosyjskie, relacjonuje duchowny, nie pozwalają im wyjechać. "I to, co chyba tutaj najtragiczniejsze, to ludzie starzy i chorzy, którzy są przywiązani do łóżek. Teraz już trzeba powiedzieć «byli», bo oni po prostu topili się we własnych mieszkaniach" - powiedział ks. Rosochacki.
Zobacz: Inwazja Rosji na Ukrainę - relacjonujemy na bieżąco
Ze strony ukraińskiej, z prawego brzegu, próbuje się dostarczać żywność i wodę dronami na tereny kontrolowane przez Rosjan. "Ludzie siedzą na dachach i proszą, krzyczą o pomoc. Gdy był jeszcze z nimi kontakt telefoniczny, to dzwonili, prosząc o ratunek, na dziś ten kontakt został zerwany całkowicie" - przekazał duchowny w rozmowie z Radiem Watykańskim.
W obecnej sytuacji potrzeba właściwie wszystkiego, ale przede wszystkim wody pitnej. Studnie są zalane i nie można z nich korzystać, natomiast wskutek uszkodzenia rur dostarczających wodę - nie nadaje się ona do picia bo jest już zanieczyszczona. "Potrzebujemy więc przede wszystkim wody, artykułów spożywczych, środków higienicznych, ale też ubrań i koców. Wielu ludzi wyszło z domów tylko z dokumentami w ręce. Potrzeba więc ogromnej pomocy“ - podkreślił szef odeskiej Caritas spes.
Ks. Rosochacki wyznał, że skala strat jest trudna do opisania. Na własne oczy widział pływające domy, które zostały zmyte przez powódź a w Morzu Czarnym materace, kanapy i pralki zniesione przez wodę. „Dziś byłem w Mikołajowie, 60 km od Chersonia, tam woda wciąż przybiera, bo dochodzi fala powodziowa. Mamy stan kryzysowy, jest wiele podtopień. Miejmy nadzieję, że wały przeciwpowodziowe nie zostaną przerwane i kolejne miasto nie zostanie zatopione. Miejmy nadzieję, że ta woda już tylko będzie opadała” – powiedział kapłan.
Podkreślił, że gdy woda zejdzie, Ukrainę czeka wielkie sprzątanie. „Potrzebujemy wszelkiego wsparcia, najbardziej finansowego, bo wiele rzeczy możemy kupić na miejscu” – zaznaczył szef Caritas Spes w Odessie.
Obecnie w Odessie i w pobliskich miastach sklepy normalnie pracują - jest dostępna żywność i woda. Kupowane są one na miejscu i przekazywane potrzebującym na zalanych terenach. "Za chwilę będziemy mieli do czynienia z wielkim sprzątaniem, więc będzie potrzebna chemia, będą potrzebne gumowce, rękawice, szpadle, łopaty, a przede wszystkim pompy, które będą pomagały nam odpompować brudną wodę" - powiedział duchowny.
Ks. Rosochacki zwraca uwagę, że prezydent Ukrainy mówił o niebezpieczeństwie uszkodzenia tamy jeszcze w październiku 2022 roku. Rosjanie rozłożyli na niej ładunki wybuchowe już pół roku temu. "Jesteśmy przekonani, że to nie był wypadek, że było to celowe działanie, które przyczyniło się do kolejnych setek tysięcy ludzi ewakuowanych. Ale za chwilę będziemy też wiedzieli, jaki ogrom ludzi stracił życie ze względu na wodę. No i oczywiście to, że część wiosek została zmyta z powierzchni ziemi. Czyli to jest celowe działanie, żeby zniszczyć naród ukraiński“ - podkreślił duchowny.
Ks. Rosochacki zwrócił uwagę, że Rosjanie nie respektują żadnych zasad humanitarnych obowiązujących w czasie trwania konfliktów. Jak mówi, wolontariusze i służby niosące pomoc potrzebującym są zawsze dobrze i widocznie oznakowane mimo to rosyjski agresor celowo je ostrzeliwuje.
„Jakc można strzelać do ludzi, którzy niosą pomoc innym ludziom?! To się nie mieści w żadnych standardach wojennych. Nie od dziś widzimy, że na tej wojnie agresor nie zachowuje żadnych standardów wojennych. To, czego jesteśmy świadkami, nie mieści się w głowie, a my to codziennie widzimy naszymi oczami" – powiedział polski duchowny.
Jednocześnie poprosił o modlitwę za Ukrainę. Tym bardziej, że, jak ocenia, i Ukraińcy i wielu ludzi w Europie przyzwyczaja się do wojny. "Tragedia na tamie pokazała nam nowe oblicze tej wojny, pokazała, iż może być jeszcze gorzej. Więc wielka prośba o modlitwę, o duchowe wsparcie; prośba, żeby świat nie zapominał o tym, że na Ukrainie toczy się wojna, że na Ukrainie codziennie giną ludzie, codziennie giną dzieci" - apeluje ks. Rosochacki.
Zauważa też, że wojna przeniosła się w teraz w fazę nocną. "Oprócz pierwszej linii frontu, gdzie walki trwają całą dobę, to teraz bardzo często wojska rosyjskie ostrzeliwują Ukrainę właśnie w nocy, żeby zmęczyć ludzi, odebrać im siły" - zaznaczył duchowny. Ocenił przy tym, że wciąż za mało mówi się o wielkim wsparciu, jakie Kościół katolicki wciąż niesie Ukrainie.
Nie było ono związane z zastąpieniem wcześniejszych świąt pogańskich, jak często się powtarza.
"Pośród zdziwienia ubogich i śpiewu aniołów niebo otwiera się na ziemi".
Świąteczne oświetlenie, muzyka i choinka zostały po raz kolejny odwołane przez wojnę.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.