Powściągliwość nie zawsze pożądana

Omówienia papieskich dokumentów nigdy nie cieszyły się moim zaufaniem. Zbyt często bardziej wyrażały punkt widzenia redaktora, aniżeli rzeczywiste intencje. Przykłady, gdzie poboczny, wręcz marginalny wątek, umieszczano w tytule, pomijając zasadniczą treść przesłania, można sypać z rękawa. Między innymi z tego powodu na wiara.pl omówień staramy się unikać. A jeśli piszemy je sami, często zaznaczamy, że są to idee, na które zwrócił uwagę autor i zachęcamy do lektury całości.

Tej nieufności po trosze nauczyły mnie media watykańskie. Zdaje się w 2018 roku pojawił się w L’Osservatore Romano tekst przestrzegający przed wybiórczością różnych autorów, próbujących omówieniami manipulować papieskimi wypowiedziami i zalecający czytanie dokumentów. Oczywiście nie wszystkie jesteśmy w stanie przeanalizować. Często barierą jest język. Nie wszyscy znają język włoski i nie wszystkie dokumenty można znaleźć w języki polskim. Wówczas, mimo wszystko, zdani jesteśmy na redaktora.

Nie przypuszczałem, że przyjdzie taki moment, gdy z pewną dozą nieufności będę czytał w mediach watykańskich omówienie listu, jaki papież emeryt skierował do kardynała Dziwisza z okazji stulecia urodzin Jana Pawła II. A powodem jest powściągliwość, z jaką został on potraktowany. Krótkie, skupiające się właściwie na jednym akapicie omówienie, podpisane w języku polskim, w innych bez podania autora.

Próbuję tę powściągliwość zrozumieć. Być może po wpadkach z listem recenzującym przygotowaną papieską serię, książką kardynała Saraha i wycofanym podpisem ostatniego pod apelem arcybiskupa Viganò, dziennikarze watykańskich mediów dmuchają na zimne. Jednak w przypadku listu do kardynała Dziwisza zaskoczenia nie było. Zapowiadano go od kilkunastu dni.

Czyżby zatem kontrowersje wzbudził fragment o zamęcie, jaki w Kościele nastał w latach siedemdziesiątych? Czy może pytania o wielkość Jana Pawła II? Ostatnie być może odebrane zostały jako wsparcie dla apelu wielu biskupów, proszących o nadanie mu tytułów Wielki i doktor Kościoła. Choć wydaje się to mało prawdopodobne. Sam Benedykt XVI przyznał, że pytanie o wielkość pozostaje otwarte.

Jedno nie ulega wątpliwości. Jeżeli w sprawie listu są jakieś zastrzeżenia, należało o tym pisać. A jeśli ich nie ma – powściągliwość w tym akurat przypadku nie jest wskazana. Zbyt dużą zostawia przestrzeń dla domysłów i pod znakiem zapytania stawia dziennikarską rzetelność.