Prymas Polski: potrzeba odważnej odpowiedzi

„Duchowy kryzys, który obserwujemy w Europie jest spowodowany m.in. kryzysem samoświadomości chrześcijan. Myślę, że w tym szczególnym czasie, wobec trudnych wyzwań, przed którymi stoi dziś Stary Kontynent, Kościół i Polska, my chrześcijanie, zobowiązani jesteśmy do szukania nowych, bardziej twórczych i odważnych odpowiedzi” – mówił dziś w Gnieźnie abp Wojciech Polak, który w piątek, 11 marca, wraz z Prezydentem RP otworzy X Zjazd Gnieźnieński.

O tematyce, programie i idei kongresu mówiono podczas dzisiejszej konferencji prasowej w gnieźnieńskim Muzeum Archidiecezjalnym. Jak przypomniał metropolita gnieźnieński, Zjazd będzie pierwszym z ważnych, ogólnopolskich wydarzeń w kalendarzu obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. I do rocznicy tej w swojej tematyce będzie również nawiązywać. 

„Chcemy z jednej strony przypomnieć i wskazać na korzenie, z których wyrastamy, z drugiej podjąć refleksję nad rolą i przyszłością chrześcijan w Europie. Zjazd odbywa się w szczególnym czasie, w którym dostrzegamy naglące wezwanie, by w kontekście naszej tożsamości, naszych początków, przemyśleć nasze jutro. Spróbować poszukać odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób czerpać inspiracje z tego, kim jesteśmy jako chrześcijanie. Stąd hasło «Europa nowych początków. Wyzwalająca moc chrześcijaństwa»” – tłumaczył dziennikarzom Prymas Polski. 

Wskazał także na niezmienną cechę zajazdu, jaką jest jego ekumeniczność i towarzysząca obradom modlitwa. Podobnie jak podczas poprzednich kongresów, spotkanie będzie miało trzech kapelanów: katolickiego, ewangelickiego i prawosławnego. W kościołach gnieźnieńskich odbywać się będą w sobotę nabożeństwa ekumeniczne, a w piątek w katedrze gnieźnieńskiej uczestnicy i gnieźnianie wezmą udział w ekumenicznym nabożeństwie dziękczynno-pokutnym za 1050 lat wiary w Polsce.

„Podczas tego piątkowego nabożeństwa chcemy najpierw podziękować Panu Bogu za wszystkie dary i łaski, jakie otrzymaliśmy, ale także przeprosić Go za to, co było naszym antyświadectwem, w czym do tych darów i łask nie dostawaliśmy” – dodał abp Wojciech Polak. 

W X Zjeździe Gnieźnieńskim weźmie udział ponad pół tysiąca uczestników z kraju i zagranicy, głównie z państw byłego bloku wschodniego. Zaproszono blisko 60 prelegentów z całego świata. Obecni będą duchowni i przedstawiciele dziewięciu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz dwóch spoza Rady. Jak poinformowała w czasie konferencji prasowej przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Zjazdu Marta Titaniec, w organizację wydarzenia zaangażowanych jest piętnaście stowarzyszeń i organizacji katolickich i międzyreligijnych z całej Polski. „To fenomen i za to zaufanie laikatowi chciałabym podziękować” – dodała. 

Za kontynuowanie inicjatywy Prymasowi Polski dziękował także obecny na konferencji abp senior Henryk Muszyński, który nowożytne zjazdy zainaugurował. „Cieszę się i z nadzieją patrzę na owoce, które ten najbliższy zjazd zrodzi” – przyznał. 

X Zjazd Gnieźnieński rozpocznie się w piątek 11 marca w auli I LO im. Bolesława Chrobrego. Kongres wspólnie z Prymasem Polski otworzy Prezydent RP Andrzej Duda, który patronuje wydarzeniu. Głowa państwa spotka się tego dnia także z duchownymi i przedstawicielami Kościołów obecnych na zjeździe oraz otworzy wystawę „Chrzest – św. Wojciech – Polska. Dziedzictwo średniowiecznego Gniezna”. 

Wśród prelegentów trzydniowego spotkania są m.in. kard. Antonio Tagle w Filipin, który będzie mówił o wierze w kontekście wolności oraz zwierzchnik Kościoła i Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk z Ukrainy, który pochyli się nad relacjami między Rosją, Ukrainą i Polską pół wieku po odzyskaniu wolności. Temat ten będzie jednym z ważniejszych w czasie zjazdowej dyskusji. 

Do Gniezna przyjadą również: kard. Kazimierz Nycz, Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, ludzie kultury, politycy i liczni świadkowie wiary. Pojawi się także temat małżeństwa, który podejmie Jerzy Grzybowski ze Stowarzyszenia Spotkania Małżeńskie oraz temat ekonomii z pytaniem, czy możliwa jest inna gospodarka. 

O to, gdzie jest Bóg we współczesnej kulturze i czy możliwe jest przymierze kultury i wiary pytać będą znawcy tematu m.in. bp Michał Janocha i ks. Andrzej Draguła. Pojawi się także nawiązanie do trwającego Roku Miłosierdzia. Czy miłosierdzie ma granice mówić będą m.in.: s. Małgorzata Chmielewska ze Wspólnoty Chleb Życia, s. Manuela Simoes MSCS pracująca z uchodźcami na południu Włoch oraz Janina Ochojska z Polskiej Akcji Humanitarnej. Metropolita Bolonii abp Matteo Zuppi pochyli się z kolei nad pytaniem, czy Europa to raj, czy twierdza? 

Ostatni dzień zjazdowych obrad – niedziela, koncentrować się będzie wokół Kościoła i jego duszpasterskiego i misyjnego nawrócenia. Referat w tym kontekście wygłosi kard. Kazimierz Nycz. Tego dnia odczytane zostanie również przesłanie uczestników zjazdu do Kościoła i Europy. O godzinie 13.00 w katedrze gnieźnieńskiej sprawowana będzie Msza św. pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Celestino Migliore, która zakończy X Zjazd Gnieźnieński i będzie dziękczynieniem w 3. Rocznicę wyboru papieża Franciszka. Mszę św. będzie transmitować TVP Polonia. 

Istotną i najbardziej interaktywną częścią zjazdu będą spotkania w małych grupach warsztatowych, które zaplanowano po południu zarówno pierwszego, jak i drugiego dnia kongresu. Uczestnicy mogą wybierać spośród kilkunastu tematów, których wspólnym mianownikiem jest zagadnienie wolności. Będzie to nie tylko okazja do zgłębienia tematu z fachowcami, ale także sposobność do dyskusji, wymiany poglądów i wypracowania konkretnych postaw społecznych i obywatelskich. 

Zaproponowane przez organizatorów zagadnienia są nie tylko interesujące, ale i niezwykle aktualne – wolność wobec obcych postrzeganych jako zagrożenie, a więc jaka ma być odpowiedź chrześcijanina, gdy mówi się o laicyzacji i islamizacji Europy; wolność lidera i z liderem, czyli jaki rodzaj przywództwa wyzwala, a jaki ogranicza wolność; wolność w spotkaniu różnych kultur i systemów wartości, wreszcie wolność w sytuacjach granicznych , a więc w depresji, biedzie, chorobie. Wśród tematów znajduje się także m.in.: pytanie o polską Solidarność, o współczesną parafię, o małżeństwo – dlaczego sakramentalne, a nie luźny związek, o relacje polsko-ukraińskie i ukraińską wolność i wreszcie jak budować nową przyszłość, nie rezygnując ze sprawdzonych wartości.

Jakie są owoce nowożytnych Zjazdów Gnieźnieńskich? „Widzę je przede wszystkim w ludziach” – przyznał abp Wojciech Polak. „Zjazdy Gnieźnieńskie nie są miejscem tworzenia projektów religijnych czy politycznych. Porównałbym je raczej do kropli, która drąży skałę, a więc kruszy uprzedzenia w ludzkich sercach” – dodał Prymas Polski.