Jak nasi przodkowie czcili Maryję?

Do końca maja można odwiedzać interesującą wystawę poświęconą archeologicznym świadectwom kultu maryjnego w średniowiecznym Gdańsku. Ekspozycja mieści się w Muzeum Archeologicznym.

Kult Matki Bożej jest zjawiskiem szczególnym dla wszystkich katolików. Jego początki sięgają IV w., jednak prawdziwe apogeum przypada na koniec średniowiecza. Najwięcej zabytków maryjnych odkrytych w nadmotławskim grodzie datowanych jest na XV w. i początek XVI stulecia. W tym czasie gdańszczanie na masową skalę peregrynowali po całej Europie, odwiedzając miejsca kultu Maryi.

- W trakcie badań archeologicznych w obrębie historycznej części miasta odkryto przeszło 1200 zabytków, które wiązać można z kulturą pielgrzymkową. Są to przede wszystkim plakietki pielgrzymie, dzwonki i ampułki na wodę z cudownych źródeł. Większość z nich związana jest z kultem Matki Bożej - informuje E. Trawicka. Wszystkie te przedmioty, będące rodzajem "pamiątki z podróży", sprzedawane były pątnikom w większości sanktuariów europejskich. - Naszywano je w widocznym miejscu na ubranie - najczęściej kapelusz, kołnierz kaptura lub torbę podróżną. Dzięki temu, już z daleka odróżniało się pielgrzymów od zwykłych podróżnych - wyjaśnia E. Trawicka.

Gdańszczanie nie oddawali czci Maryi jedynie poprzez pielgrzymowanie. Madonna towarzyszyła im na co dzień. - Jej wizerunki i inskrypcje o tematyce maryjnej możemy znaleźć na kaflach piecowych, naczyniach, sztućcach, świecznikach, biżuterii, fragmentach strojów, a nawet... szklankach do wznoszenia toastów - wylicza E. Trawicka.

Kres kultu maryjnego w mieście przyniosła reformacja. Podczas eksploracji średniowiecznej kloaki przy ul. Tokarskiej w Gdańsku, archeolodzy znaleźli figurki Madonny z obciętymi głowami. Był to na pewno wynik reformacyjnej "wojny z bałwanami", czyli zwalczania kultu obrazów, relikwii świętych oraz właśnie kultu maryjnego.

Muzeum Archeologiczne w Gdańsku otwarte jest od wtorku do piątku w godz. 9.00-17.00 oraz w soboty i niedzielę w godz. 10.00-17.00.

O kulcie relikwii dawniej i dzisiaj można przeczytać TUTAJ.

Więcej na temat kultu maryjnego w średniowiecznym Gdańsku w 19. numerze "Gościa Niedzielnego".