Kto zastąpi Emmanuela III?

Katolicy chaldejscy wybiorą nowego patriarchę. W Rzymie rozpoczął się dziś Synod Kościoła chaldejskiego, zwołany przez Benedykta XVI w celu wyznaczenia następcy patriarchy Babilonii, 85-letniego kard. Emmanuela III Delly, który w grudniu ub.r. przeszedł na emeryturę. Głosowanie ma się odbyć w środę 30 stycznia.

Synodowi, w którym bierze udział 15 biskupów chaldejskich - 7 z Iraku, 2 z Iranu, 2 z USA oraz po jednym z Libanu, Syrii, Australii i Kanady - przewodniczy prefekt Kongregacji dla Kościołów Wschodnich, kard. Leonardo Sandri. Otwierając obrady przypomniał on, że od wyboru patriarchy zależy „przyszłość Kościoła chaldejskiego, jego tradycji i dziedzictwa”, a także wypracowanie wskazówek duszpasterskich i ich wprowadzenie w życie.

Program Synodu obejmuje także lectio divina, prowadzoną przez bp. Enrico Dal Covolo, rektora Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego i konferencję abp. Rino Fisichelli, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji. Jutro biskupi omówią obecną sytuację Kościoła chaldejskiego i stojące przed nim wyzwania.

Kościół chaldejski to największy Kościół chrześcijański Iraku, będący katolickim „odgałęzieniem” dawnego Kościoła nestoriańskiego, od połowy XIX w. znanego jako Asyryjski Kościół Wschodu. Nestorianizm wywodzi swą nazwę od patriarchy Konstantynopola w V w. – Nestoriusza, który głosił pogląd o podwójnym bycie Chrystusa: boskim i ludzkim, i w związku z tym podważał również tytuł Maryi jako Matki Bożej. Doprowadziło to do pierwszego wielkiego rozłamu w chrześcijaństwie.

Nestorianie, których głównym siedliskim był dzisiejszy Iran, należeli w starożytności do najgorliwszych misjonarzy – to oni, wykorzystując swe położenie geograficzne, nieśli wiarę Chrystusową daleko na wschód: do Chin, Tybetu, na rozległe ziemi Azji Środkowej. Ale dość szybko ulegli podbojowi przez islam.

Już w 1289 r. część nestorian zaczęła szukać jedności z Rzymem, ale pomyślniejsze próby przypadają na połowę XVI stulecia. W 1553 r. Juliusz III mianował pierwszego patriarchę Szymona VIII, który jednak dwa lata później zginął rąk muzułmanów i sprawa na pewien czas przycichła. Przez co najmniej trzy stulecia toczyły się ostre spory, a nawet walki między zwolennikami a przeciwnikami unii z Rzymem. Od 1830 r. zwierzchnicy tego Kościoła, uznającego zwierzchnictwo papieża, noszą tytuł patriarchy chaldejskiego Babilonu z siedzibą najpierw w Mosulu, a od 1950 r. w Bagdadzie.

Liczbę wiernych ocenia się na nieco ponad 350 tys., głównie w Iraku, ale także na emigracji w innych krajach Bliskiego Wschodu oraz w Ameryce i Europie Zachodniej. Jest to jedyny wschodni Kościół katolicki, który ma więcej wyznawców niż Kościół, z którego się wywodzi. Asyryjski Kościół Wschodu liczy bowiem zaledwie 170 tys. wiernych, głównie w diasporze.