Kościół w Chorwacji

Kościół katolicki w Chorwacji jako jedyny w chrześcijaństwie zachodnim zachował jeszcze długo, co najmniej do połowy XIV w., liturgię w języku starosłowiańskim (tzw. głagolską). Papież Innocenty IV (1243-54) zezwolił na utrzymanie jej w niektórych parafiach chorwackich, ale dopiero Urban VIII (1623-44) zgodził się na wydanie Mszału słowiańskiego.

Dalsze dzieje Kościoła chorwackiego wiążą się z wpływami węgierskimi i habsburskimi, a częściowo też tureckimi, które w różnych okresach historycznych dominowały na tych terenach. Właśnie ciągłe zagrożenie ze strony Turków przyczyniło się w dużym stopniu do utrwalenia się katolicyzmu jako narodowego wyznania Chorwatów. Panowanie Habsburgów (1527-1812) uratowało ten naród zarówno przed Turkami, jak i wpływami Reformacji.

Na początku XIX w. nasiliły się tam tendencje narodowe – rozpoczął się wówczas samodzielny rozwój Kościoła chorwackiego. Gdy w 1918 r. powstało Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców – od 1929 r. Jugosławia – powstała także katolicka Konferencja Biskupia.

Kościół dzisiaj

Po rozpadzie Federacji dekretem z 15 maja 1993 Stolica Apostolska powołała Chorwacką Konferencję Biskupią dla diecezji katolickich na terenie Chorwacji. Obecnie w jej skład wchodzi 25 biskupów (w tym 1 obrządku wschodniego), a przewodniczy jej arcybiskup Đakova – Marin Srakić.

Kościół katolicki w Chorwacji liczy prawie 4 mln wiernych, czyli blisko 90 proc. mieszkańców kraju. Dzieli się on na 5 archidiecezji (z których jedna podlega bezpośrednio Stolicy Apostolskiej) i 13 diecezji (przy czym dwie diecezje, wchodzące w skład metropolii chorwackich, znajdują się na terenie Serbii i Czarnogóry) oraz ordynariat wojskowy. W prawie 1600 parafii i 15 innych ośrodkach duszpasterskich pracowało na koniec 2009 r. 1540 kapłanów diecezjalnych i 803 zakonnych, 11 diakonów stałych, 175 braci i 3536 sióstr zakonnych. Do kapłaństwa przygotowywało się 438 kleryków w seminariach wyższych i 149 w niższych.

Kościół prowadzi 22 szkoły podstawowe i przedszkola, 12 szkół średnich i 7 wyższych, do których uczęszczało w tym czasie ponad 13,3 tys. dzieci, uczniów i studentów. Istnieje również 30 katolickich domów opieki dla osób w podeszłym wieku, niepełnosprawnych i nieletnich, 53 sierocińce i przytułki, 14 poradni rodzinnych i ośrodków ochrony życia i 22 inne tego rodzaju instytucje.

19 grudnia 1996 r. Chorwacja zawarła trzy porozumienia ze Stolicą Apostolską (w randze konkordatów): o współpracy w dziedzinie wychowania i kultury; o sprawach prawnych oraz o duszpasterstwie wiernych katolickich w siłach zbrojnych i służbach porządkowych Republiki Chorwackiej. Na podstawie trzeciego z porozumień Jan Paweł II powołał do życia ordynariat wojskowy w Chorwacji i mianował pierwszego biskupa polowego w tym kraju – Juraja Jezerinaca.