Między Bogiem i człowiekiem

Usprawiedliwienie

Usprawiedliwienie rozumiane jest potocznie jako wytłumaczenie się, obrona swej słuszności czy prawa. Przyjmując takie rozumienie usprawiedliwienia, człowiek świadomy swoich grzechów nie może się usprawiedliwić wobec Boga: „Nikt żyjący nie jest sprawiedliwy przed Tobą” (Ps 143,2). Pismo święte jednak przez usprawiedliwienie rozumie najczęściej działanie Boże, dzięki któremu człowiek z grzesznika i nieprzyjaciela Boga staje się sprawiedliwym, staje się Jego dzieckiem i przyjacielem. Przy czym sprawiedliwość oznacza tutaj nie tylko jedną określoną cnotę, lecz przestrzeganie całego prawa Bożego i świętość obejmującą całe ludzkie postępowanie.

Usprawiedliwienie dokonuje się zatem, gdy Bóg odpuszcza człowiekowi jego grzechy i czyni go przez łaskę swym dzieckiem, które Mu wierzy, ufa Mu i kocha Go, a tym samym jednoczy się z Nim i uczestniczy w Jego życiu. I jedno, i drugie, to znaczy i odpuszczenie grzechów, i danie człowiekowi udziału w Bożym życiu, jest dziełem łaski - nie zasłużonej niczym Bożej miłości.

Jeżeli człowiek nie może niczym zasłużyć sobie na usprawiedliwienie, to jednak pod wpływem Bożej miłości nie pozostaje bierny. Jego żywa wiara - początek i podstawa usprawiedliwienia, żal za grzechy, absolutna ufność pokładana w Bogu, wreszcie miłość do Boga wyrażająca się w zgodnym z Jego wolą postępowaniu, jest zarówno owocem miłości, z jaką Bóg go ogarnia, jak i wyrazem jego osobistego, w pełni wolnego zaangażowania w odpowiedzi na miłość Boga.

Człowiek zdolny do świadomego, wolnego postępowania dostępuje usprawiedliwienia, przyjmując Bożą łaskę. Jednak Bóg usprawiedliwia także tych, którzy nie są jeszcze zdolni do świadomego działania. Tak dzieje się w przypadku chrztu dzieci. Zaangażowanie człowieka wyraża się tutaj w wierze całego Kościoła, a szczególnie w wierze i działaniu rodziców, którzy zabiegają o ochrzczenie swego dziecka.