"Wobec in vitro" - to praca zbiorowa wybitnych specjalistów, która ukazuje problem zapłodnienia pozaustrojowego z punktu widzenia genetyki, moralności, filozofii, teologii i prawa. W dobie zagorzałych sporów i emocji to kompendium wiedzy o istocie procedury, jej konsekwencjach etycznych i prawnych, jest niezbędne, tym bardziej wobec dość powszechnej ignorancji w tej dziedzinie.
Na czym polega metoda in vitro, która ma rozwiązać cywilizacyjny problem niepłodności, wyjaśnia dr Tadeusz Wasilewski. Krok po kroku pokazuje on kolejne etapy procedury. Przytacza też statystyki - efekty wieloletnich badań, które pokazują, jakie jest ryzyko dla kobiety oraz dla zdrowia człowieka, który narodzi się w wyniku tego wynalazku. Ekspert stwierdza jasno, że in vitro jest raczej wielkim eksperymentem, prowadzonym na istotach ludzkich, niż sposobem leczenia niepłodności. A procedura ta prowadzi do łamania szacunku do godności człowieka, bo czym innym jak nie tym jest "hodowla, transfer, mrożenie" zarodków czy unicestwianie embrionów nadliczbowych.
Genetyk prof. Alina T. Midro wyjaśnia, jakie są zagrożenia na gruncie genetyki przy zapłodnieniu pozaustrojowym oraz jakie zaburzenia genetyczne mogą wystąpić u ludzi, którzy w ten sposób przyszli na świat.
Ks. prof. Piotr Morciniec omawia moralne aspekty in vitro, wskazuje źródła popularności metody - m.in. postrzeganie rodzicielstwa jako "prawa do dziecka" i wyjaśnia, dlaczego jest ona niemoralna. W jej efekcie człowiek, osoba ludzka, staje się produktem i wytworem, który ma zaspokoić oczekiwania klienta. Także tekst ks. prof. Mariana Machinka wyjaśnia, na czym polega niegodziwość etyczna tej metody, koncentrując rozważania na tożsamości i statusie embrionu.
O metafizycznym statusie embrionu ludzkiego pisze ks. prof. Andrzej Maryniarczyk. Przestrzega, że "odmówienie metafizycznego statusu bytu ludzkiego zapłodnionej komórce jajowej otwiera drogę nie tylko do uprzedmiotowienia człowieka, ale wręcz przekreślenia prawdy o jego metafizycznej strukturze".
Pozaustrojowemu zapłodnieniu z punktu widzenia teologii poświęcony jest artykuł wybitnego teologa, o. Jacka Salija OP, który również wyjaśnia, dlaczego godzi ono w godność osoby, a przy okazji demoralizuje uczonych, czujących się panami życia, kształtuje postawę własnościową wobec drugiego człowieka. Byłoby to niemożliwe, gdyby interpretacja procedury nie opierała się na błędzie antropologicznym, czyli materialistycznej koncepcji człowieka - wyjaśnia teolog. "Porzucając świadomie to, co dla naszego człowieczeństwa jest najbardziej fundamentalne, otwieramy drogę dla moralnej niegodziwości" - podsumowuje.
Prof. Michał Królikowski i ks. Franciszek Longchamps de Berier piszą o prawnych aspektach bioetyki, a o darze płodności, wyjaśniając jej istotę - dr Maciej Barczentewicz.
We wstępie abp Henryk Hoser, przewodniczący Zespołu Ekspertów Bioetycznych KEP, wyjaśnia kontekst cywilizacyjny sporu o in vitro. "Techniczne" spojrzenie na procedurę, w której dominuje ocena jej skuteczności, jest efektem "herezji antropologicznej", która w istocie ludzkiej widzi nie boskie stworzenie, dar natury, a przede wszystkim konsumenta wolnego od wszelkich uwarunkowań, własny produkt i wytwór. Te pozornie akademickie koncepcje mają konkretne przełożenie, gdyż od tego, jak się kształtuje biopolityka, zależą decyzje polityków, głosujących nad statusem osoby, wartości ludzkiego życia, reprodukcyjnej przyszłości rodzaju ludzkiego.
Wszystko to, jak pisze abp Hoser, przynagla do tego, by przypomnieć kim jest człowiek, jaka jest jego godność, cel istnienia i zadania.
Książka jest znakomicie opracowana graficznie. Przejrzystość zapewniają odnośniki i cytaty na marginesach podstawowego tekstu, które ułatwiają zrozumienie, tak jak wykresy i plansze. Każdy artykuł opatrzony jest także bibliografią, przytoczone pozycje naukowe mogą dodatkowo posłużyć do przystępnego wyjaśnienia skomplikowanego zagadnienia, dotyczącego podstawowych pytań o istotę bytu ludzkiego.
"Wobec in vitro, Genetyczne, moralne, filozoficzne, teologiczne i prawne aspekty zapłodnienia pozaustrojowego", Redakcja ks. Jacek Grzybowski, ks. Franciszek Longchamps de Berier. Jedność, Kielce 2017.
Franciszek zrezygnował z publikacji adhortacji posynodalnej.