Zapomniane katakumby u krakowskich pijarów

W dolnej części świątyni przy ul. Pijarskiej nieopodal krakowskiego Rynku Głównego trwa remont. To tam - w nawach bocznych krypty - odnaleziono trumny, umieszczone w zamurowanych niszach. Na zewnątrz są one oznaczone jedynie malowanymi krzyżami, które do tej pory były zasłonięte współczesnym tynkiem.

- Te miejsca pochówku były widoczne do końca XIX wieku - mówi o. Józef Tarnawski. Potem zostały zasłonięte nowymi tynkami podczas remontu, a czas i zawieruchy wojenne sprawiły, że pamięć o katakumbach się zatarła. Stan ten pogłębił remont w latach 80. ubiegłego wieku. - Dla nas jest to pewna niespodzianka - przyznaje o. Tarnawski SP.

- Będą prowadzone badania, dowiemy się, czy wszystkie są wypełnione - mówi o przeznaczonych do pochówku niszach Stanisław Cechorz, zajmujący się badaniem elementów architektonicznych. - Tych pochówków może tu być 30-40 - dodaje. Pierwsze z nich pochodzą z XVIII wieku, niedługo po konsekracji dolnego kościoła.

Nie do końca wiadomo, kto jest pochowany w ścianach kościoła. Nisze nie są bowiem opisane. W jednej z naw spoczywają zakonnicy, w drugiej - osoby świeckie, związane z zakonem. Tablice pamiątkowe mają jedynie dwaj z pochowanych w krypcie: abp Michał Godlewski i o. Hieronim Stusiński, prowincjał pijarów.

Nisze z trumnami nie będą otwierane. W niektórych miejscach znajdują się jednak obluzowane cegły, które umożliwiają wprowadzenie tam kamery i obejrzenie zamurowanych trumien.

W toku remontu sama krypta zmieni się nie do poznania - białe ściany zastąpi bowiem odkryta polichromia. Prace nad jej odsłanianiem jeszcze trwają. - Dwie sceny - ukrzyżowanie i zdjęcie z krzyża - są już możliwe do interpretacji, ale jest ich więcej - mówi Eliza Buszko, konserwator. - To, co jest zachowane, będzie poddane pieczołowitej konserwacji - zapewnia.

Po remoncie krypta zostanie też wyposażona w lepsze oświetlenie, nagłośnienie czy wentylację. - To pozwoli wykorzystywać ją do wydarzeń artystycznych, mikrokoncertów, spotkań, konferencji, prelekcji - wylicza o. Tarnawski. - Zgodnie z projektem będzie to kontynuacja tych wydarzeń, które odbywały się tu przed remontem.

Prace prowadzone w kościele przy ul. Pijarskiej mają łącznie kosztować ponad 20 mln zł. Pieniądze pochodzą z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (13,6 mln), Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (2,2 mln) i od Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów (4,8 mln).