Płock: Badania nad wizerunkiem Matki Boskiej Skępskiej

"Oblicza. Matka Boska Skępska wczoraj i dziś" to tytuł projektu badawczego, który realizują wspólnie Muzeum Mazowieckie w Płocku i Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi. Trwają kwerendy, a wkrótce rozpoczną się badania terenowe. Zwieńczeniem prac będzie wystawa.

Jak informuje Muzeum Mazowieckie w Płocku, projekt "Oblicza. Matka Boska Skępska wczoraj i dziś" poświęcony jest wizerunkom Madonny Skępskiej, "które powstały dawniej oraz zainspirowanych współcześnie". Placówka przypomina, że Matka Boska Skępska nazywana jest też Królową Mazowsza, Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, a jej kult, związany również z pielgrzymkami, w tym w intencji uzdrowień i o dar potomstwa, sięga XV wieku.

"Obecnie trwają kwerendy. Latem rozpoczną się badania terenowe w Skępem, w których wezmą udział studenci Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego" - zapowiada płockie Muzeum Mazowieckie, opisując założenia przedsięwzięcia realizowanego we współpracy z łódzkim Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym.

Jak wyjaśniono w informacji, studenci będą m.in. rozmawiać z mieszkańcami Skępego "na temat miejsca kultu maryjnego w życiu rodzinnym, o posiadanych wizerunkach, przekazywanych z pokolenia na pokolenie legendach". Ponadto w trakcie badań terenowych "udokumentowane fotograficznie i opisowo zostaną okoliczne kapliczki".

"Efekty tej pracy poznamy na dużej wystawie +Oblicza. Matka Boska Skępska wczoraj i dziś+. Jesienią ekspozycja zostanie zaprezentowana w Łodzi, a pod koniec stycznia 2025 r. w Spichlerzu Muzeum Mazowieckiego w Płocku" - podkreśliła placówka.

W anonsie wydarzenia zaznaczono, że na ekspozycji będzie można zobaczyć ok. 300 obiektów związanych z Matką Boską Skępską, w tym drewniane rzeźby z przełomu XIX i XX wieku autorstwa rodziny Miłkowskich, "rzeźbiarzy, którzy przekazywali swoje umiejętności z pokolenia na pokolenie". Zaplanowano także wykład towarzyszący inauguracji wystawy, podczas którego o historii rzeźb opowie przedstawiciel rodu - Stanisław Miłkowski, przy czym tekst wykładu znajdzie się również w katalogu ekspozycji.

Jak przypomina Muzeum Mazowieckie w Płocku, żyjący na przełomie XV i XVI wieku Jan z Komorowa w swej kronice pisał, że podczas zarazy przy drodze spadł kamień oznaczony krzyżami, a kuśnierz Jan z Pobiedzisk twierdził, że "widział obok tego kamienia Najświętszą Panienkę". Wkrótce zaczęto wędrować do opisanego miejsca, przekazując sobie, że przy "cudownym kamieniu" ukazuje się Matka Boska i dochodzi do uzdrowień.

"To wszystko sprawiło, że kasztelan kruszwicki Mikołaj Kościelecki postanowił postawić tam najpierw krzyż, a później kaplicę. W 1496 r. umieścił w kapliczce figurę Matki Boskiej, którą z Poznania przywiozła jego córka Zofia. Podarowała ją w podzięce za uzdrowienie nóg" - wspomina płockie Muzeum Mazowieckie, przytaczając dzieje kultu Matki Boskie Skępskiej.

Od XVII wieku trwa tradycja pielgrzymowania mieszkańców Płocka do położonego 50 km od tego miasta sanktuarium w Skępem.

Michał Budkiewicz