Po ok. 150 latach od kasaty męskiej gałęzi Zakonu Ducha Świętego zostały zatwierdzone Statuty Towarzystwa Ducha Świętego.
Stowarzyszenie kapłanów nawiązuje do charyzmatu i duchowości braci Zakonu Ducha Świętego, założonego w XII wieku we Francji przez Gwidona z Montpellier.
W 1220 roku Zakon Ducha Świętego został sprowadzony do Polski przez ówczesnego biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Przez wieki bracia i siostry posługiwali chorym, cierpiącym, odrzuconym dzieciom, samotnym matkom prowadząc szpitale zwane domami Ducha Świętego.
Podczas rozbiorów Polski i wrogiej wobec Kościoła polityki wyznaniowej wiele zakonów uległo kasacie, m.in. męska gałąź Zakonu Ducha Świętego. Również siostry kanoniczki Ducha Świętego przeżywały trudny czas. Był okres gdy w zgromadzeniu były tylko dwie siostry.
Na początku lat 80-tych XX wieku śp. ks. Kazimierz Krucz proboszcz parafii w Gdańsku Matemblewie podjął pierwsze kroki w kierunku stworzenia wspólnoty kapłańskiej, która podjęłaby na nowo dawny charyzmat braci Zakonu Ducha Świętego. Po jego śmierci inicjatywę kontynuował obecny proboszcz i kustosz sanktuarium ks. Wiesław Wiśniewski. 8 czerwca 2003 roku w uroczystość Zesłania Ducha Świętego metropolita gdański abp Tadeusz Gocłowski erygował przy Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Gdańsku Matemblewie kleryckie stowarzyszenie wiernych o nazwie Towarzystwo Ducha Świętego.
Kapłani należący do Towarzystwa we współpracy z siostrami kanoniczkami Ducha Świętego popularnie zwanymi duchaczkami przyczynili się do powstania pierwszego na Ukrainie domu obrony życia. W Gdańsku prowadzą od 20 lat Diecezjalny Dom Samotnej Matki wraz z „Oknem Życia”, otwartym 25 marca br. przez abp. Sławoja Leszka Głódzia.
Przy parafii Matki Bożej Brzemiennej w ramach działalności Centrum Apostolstwa Rodziny Chrześcijańskiej podejmują różnego rodzaju inicjatywy duszpasterskie służące utrwaleniu szacunku wobec ludzkiego życia oraz pogłębieniu chrześcijańskiej formacji małżeństw i rodzin. Prowadzą Matemblewski Ośrodek Duszpasterstwa Młodych – MODeM, corocznie organizują spotkania dla młodzieży: Festiwal „Młodzi i Miłość”, „Gdańskie Betlejem”, „Litanię Miast”.
Podczas Mszy św. 31 maja w konkatedrze mariackiej w Gdańsku kapłani ze stowarzyszenia Towarzystwa Ducha Świętego otrzymali z rąk bp. Ryszarda Kasyny dekret metropolity gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia zatwierdzający Statuty stowarzyszenia.
W dekrecie czytamy między innymi: „Niech Maryja, Matka Chrystusa, Strażniczka Życia oraz Błogosławiony Ojciec Gwidon z Montpellier otacza swoją opieką to dzieło i wszystkich służących życiu”. Towarzystwo Ducha Świętego podejmuje w realiach współczesnego świata trud głoszenia Ewangelii Życia i Miłości.
Obecnie do Towarzystwa Ducha Świętego należy trzech kapłanów. Zatwierdzone przez metropolitę gdańskiego statuty wspólnoty otwierają możliwość formacji nowych młodych kandydatów, którzy rozpoznają w sobie powołanie do głoszenia Ewangelii Życia i Miłości na wzór bł. Gwidona z Montpellier.
Wraz z zakorzenianiem się praktyki synodalności w Kościele w Polsce - nadziei będzie przybywać.