Zasady pisowni słownictwa religijnego

1. Przebieg prac

W dniach 21 I 2003 roku, 25 II 2003 roku i 25 III 2003 roku odbyły się posiedzenia zespołu roboczego Komisji Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, w których udział wzięli zarówno członkowie Komisji, jak i goście zaproszeni jako eksperci w dziedzinie normy ortograficznej. Celem spotkań nie była zmiana istniejących przepisów ortograficznych, lecz przedstawienie propozycji ujednolicenia pisowni słownictwa religijnego, uściślenia niektórych reguł, niekiedy podanie dodatkowego uzasadnienia istniejących norm. Za pożądane uznano ograniczenie użycia wielkiej litery, jednak z zachowaniem możliwości jej zastosowania ze względów grzecznościowych, emocjonalnych lub dla podkreślenia szczególnej ważności.

Na posiedzeniu 21 I 2003 roku obecni byli (w porządku alfabetycznym): prof. dr hab. B. Dunaj, o. dr hab. Z. Kijas prof. PAT, prof. dr hab. M. Kucała, prof. dr hab. W. Pisarek, prof. dr hab. E. Polański, dr hab. R. Przybylska, o. dr hab. W. Przyczyna oraz mgr A. Sieradzka-Mruk jako protokolantka.

Na posiedzeniu 25 II 2003 roku obecni byli (w porządku alfabetycznym): o. prof. dr hab. J. Dąbek, prof. dr hab. B. Dunaj, red. K. Gołębiowski, prof. dr hab. M. Kucała, prof. dr hab. W. Pisarek, prof. dr hab. E. Polański, dr hab. R. Przybylska, o. dr hab. W. Przyczyna oraz mgr A. Sieradzka-Mruk jako protokolantka.

Na posiedzeniu 25 III 2003 roku obecni byli (w porządku alfabetycznym): o. prof. dr hab. J. Dąbek, prof. dr hab. B. Dunaj, o. dr hab. Z. Kijas prof. PAT, prof. dr hab. M. Kucała, prof. dr hab. W. Pisarek, prof. dr hab. E. Polański, dr hab. R. Przybylska, o. dr hab. W. Przyczyna oraz mgr A. Sieradzka-Mruk jako protokolantka.

Niewielkie zmiany ustaleń wprowadziła Komisja Języka Religijnego na swym V posiedzeniu w dniu 6 XI 2003 r.

Następnie propozycje rozstrzygnięć normatywnych zostały poddane pod dyskusję na II zebraniu Komisji Onomastyczno-Ortograficznej, które odbyło się 16 I 2004 w Warszawie, oraz na III zebraniu Komisji Onomastyczno-Ortograficznej, które odbyło się 5 III 2004 w Warszawie (zebrania prowadził prof. dr hab. E. Polański, protokołował dr T. Karpowicz). W toku dyskusji wprowadzono również kilka zmian.

Propozycje ustaleń były konsultowane z Radą Naukową Konferencji Episkopatu Polski oraz z Komisją ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski.

Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk zatwierdziła poniższe ustalenia na posiedzeniu plenarnym w dniu 7 V 2004 roku.

2. Ustalenia pisowni

2.1. Nazwy sakramentów świętych

Nazwy sakramentów świętych, np.: chrzest, bierzmowanie, komunia święta, piszemy zasadniczo małą literą (wyjątki : Eucharystia, Najświętszy Sakrament, Przenajświętszy Sakrament). Możliwe jest także użycie wielkiej litery ze względów religijnych, np. wyrażenie Komunia Święta użyte jako synonim Najświętszego Sakramentu, albo ze względów emocjonalnych, np. jako nazwa uroczystości, która jest ważnym wydarzeniem w życiu człowieka, np. I Komunia Święta, Chrzest Święty, Konfirmacja (u protestantów).

2.2. Nazwy okresów liturgicznych

Nazwy okresów liturgicznych piszemy w zasadzie małą literą, np.: adwent, wielki post, oktawa (wyjątek: Wielki Tydzień). Możliwe jest jednak także użycie wielkiej litery, zwłaszcza w tekstach o charakterze religijnym.

2.3. Nazwy świąt

Nazwy świąt piszemy dużą literą (wszystkie człony nazwy) np.: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Środa Popielcowa (i Popielec), Wniebowzięcie, Boże Ciało, Zielone Świątki, Zaduszki, Dzień Zaduszny, Niedziela Wielkanocna, Niedziela Zmartwychwstania, Poniedziałek Wielkanocny, Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota.

Wyrazy: święto, dzień zapisujemy małą literą, jeśli nie są integralną częścią nazwy (jeśli mogą być pominięte, a nazwa będzie zrozumiała), w przeciwnym wypadku stosujemy dużą literę: święta Bożego Narodzenia, święta Wielkanocy, dzień Wszystkich Świętych, ale Dzień Zaduszny (jeśli chodzi o święta wielkanocne, oba wyrazy piszemy małą literą, ponieważ jest to peryfraza Wielkanocy).

Więcej na następnej stronie