Skąd Kościół greckokatolicki?

Świadomość niepodzielnego Kościoła, komunii z Kościołem rzymskokatolickim i następcą świętego Piotra, to część historii i tożsamości Kościoła kijowskiego. Dlatego na soborze w Brześciu w 1596 roku – żeby odpowiedzieć na wyzwania, jakie niosła reformacja, która objęła swymi wpływami część polsko-rusko-litewskiej Rzeczypospolitej, a przed którą drżały inne państwa – nasi biskupi odnowili komunię z Rzymem. Wtedy doszło do polemiki pomiędzy częścią naszego Kościoła, która poszła drogą komunii pierwszego tysiąclecia, a częścią Kościoła, która nie przyjęła komunii z Rzymem ze względów politycznych i eklezjalnych i ukształtowała swą tożsamość w opozycji do Kościoła rzymskokatolickiego. Stąd nasz Kościół został nazwany Kościołem unickim, co oznacza, że nosi on w sobie – jako podstawową – ideę pojednania wszystkich chrześcijan.

Nasz Kościół po rozbiorach Rzeczypospolitej w XVIII wieku został w granicach monarchii habsburskiej. Natomiast na terenie zaboru rosyjskiego został zlikwidowany w 1839 roku. Po upadku imperium Habsburgów duża jego część znalazła się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. Po odrodzeniu się Ukrainy w jej obecnych granicach nosi urzędową nazwę: „Ukraiński Kościół Greckokatolicki”.

Czy nadal ograniczacie się do tożsamości narodowej?

Nasza nazwa pozostaje taka między innymi ze względu na szacunek dla – nieraz tragicznej – historii naszego Kościoła. Myślę, że zarówno wielu Polakom, jak i Ukraińcom warto powtarzać, iż zawsze byliśmy jednym Kościołem katolickim, nie tylko ukraińskim dla Ukraińców i nie tylko na Ukrainie. Jesteśmy częścią Kościoła powszechnego. W liturgii używamy zarówno języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, jak i języka ukraińskiego, hiszpańskiego (osobiście przetłumaczyłem na ten język liturgię na potrzeby wiernych w Argentynie), portugalskiego w Brazylii, angielskiego w Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie. Mamy też liturgię w języku włoskim oraz niemieckim w Austrii, Niemczech i Szwajcarii.

Nasze struktury kościelne są obecne w całej Ukrainie i w różnych państwach Europy, Ameryki Północnej i Południowej, Australii, w Kazachstanie, a nawet na Syberii w Federacji Rosyjskiej. Ponad pięćdziesięciu biskupów naszego synodu żyje, modli się, pełni posługę duszpasterską w różnych kulturach i częściach świata – zjednoczeni są pod nazwą Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Jesteśmy największym, liczącym około dziesięciu milionów wiernych katolickim Kościołem wschodnim w komunii z następcą świętego Piotra.