Czaczkowska odpowiada Michnikowi: kard. Wyszyński potępił antysemityzm

Badaczka przyznała natomiast, że episkopat nie wydał wtedy komunikatu na temat fali antysemityzmu.

W tym roku mija 50. rocznica tzw. wydarzeń marcowych - fali antysemickiej propagandy, studenckich protestów, kryzysu politycznego, walki frakcji wewnątrz PZPR.

Opozycjonista z czasów PRL, redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik wziął udział w dyskusji zorganizowanej z tej okazji w Muzeum POLIN w Warszawie. Podczas swojego wystąpienia powiedział, że Kościół katolicki i jego przywódca w 1968 r. prymas Polski kard. Stefan Wyszyński zachowali się wstrzemięźliwie wobec antysemickiej propagandy.

"Pan Adam Michnik doskonale wie, że prymas Stefan Wyszyński w Marcu '68 wystąpił przeciw antysemityzmowi i rasizmowi. Redaktor naczelny GW zamieścił przecież w swojej książce »Kościół, lewica, dialog« fragment homilii prymasa z 11 kwietnia 1968 r., wygłoszonej w katedrze warszawskiej, w której prymas mówił o obowiązku miłowania każdego, bez względu na mowę, język i rasę" - przypomniała Czaczkowska.

Autorka biografii prymasa stwierdziła, że we wspomnianej homilii kard. Wyszyński "wystąpił przeciw jakiejkolwiek formie nienawiści, w tym przeciw rasizmowi". Dodała, że ten fragment wypowiedzi kard. Wyszyńskiego jest mało znany, ponieważ homilia nie była w całości publikowana.

"Miejmy nadzieję, że w niedługim czasie wystąpienie to w pełnej wersji zostanie opublikowane w kolejnym, przygotowywanym tomie Dzieł Zebranych prymasa Stefana Wyszyńskiego. Za tę postawę wobec Żydów prymasowi Wyszyńskiemu dziękował rabin Zew Wawa Morejno, zarówno w 1968, jak i 1971 r." - podkreśliła.

Dodała, że ponadto w 1967 r. w czasie wojny sześciodniowej prymas Wyszyński - inaczej niż wspierający stronę arabską rząd PRL - poparł Izrael.

Przyznała natomiast, że episkopat w Marcu 1968 r. nie zajął w publicznie ogłoszonym komunikacie stanowiska wobec fali antysemityzmu, która, w przekonaniu biskupów, była wynikiem walk frakcyjnych w partii.

"Ten powód oraz obawa, że ewentualny komunikat episkopatu zostanie przez którąś z frakcji zmanipulowany i wykorzystany przeciw Kościołowi, były głównym argumentem przeciw wydaniu takiego dokumentu. Na tę postawę, rzecz jasna, jakiś wpływ miało i to, że część usuwanych z partii czy instytucji państwowych osób pochodzenia żydowskiego była w latach powojennych zaangażowana w walkę z religią i Kościołem" - zaznaczyła Czaczkowska.

W marcu 1968 r. na Uniwersytecie Warszawskim doszło do studenckich protestów oraz ich pacyfikacji przez aparat bezpieczeństwa PRL. Wydarzenia wywołała decyzja władz komunistycznych o zdjęciu z afiszów Teatru Narodowego "Dziadów" Adama Mickiewicza. Protest młodzieży zbiegł się z czystkami w aparacie partii i administracji dokonywanymi przez grupę komunistów polskich, a skierowanymi od 1967 r. przeciwko osobom pochodzenia żydowskiego.