Czeka nas gorący rok

Zapowiada się bardzo gorący rok w polskim Kościele, ponieważ jubileusz chrztu Polski zbiega się z Rokiem Miłosierdzia, ogłoszonym w Kościele powszechnym przez papieża Franciszka. Do tych dwóch jubileuszy dochodzą jeszcze Światowe Dni Młodzieży w Krakowie. Te trzy wydarzenia (1050. rocznica chrztu, Rok Miłosierdzia, ŚDM) są zapowiedzią nieba otwartego nad Polską. Czeka nas czas łaski, czas błogosławiony. Wielka szansa odnowy, umocnienia, ożywienia polskiego Kościoła. Obyśmy jej nie zmarnowali!

Zwycięstwo Wielkiego Milenium

Gdy mówimy o rocznicy chrztu Polski, nasuwają się skojarzenia i porównania z obchodami milenijnymi w 1966 roku. Prymas Wyszyński uczynił z jubileuszu chrztu Polski wielkie narodowe rekolekcje, genialnie duszpastersko wykorzystał tę okazję. Sam rok milenijny poprzedziła Wielka Nowenna, 9 lat (!) przygotowań zgodnie z programem opracowanym przez prymasa podczas jego pobytu w więzieniu.

W program nowenny wpisał się Sobór Watykański II i jego ożywcze inspiracje. W obchodach polskiego milenium chciał wziąć udział osobiście papież Paweł VI. Władze komunistyczne dwukrotnie mu tego odmówiły. Partyjni rządcy za pomocą aparatu bezpieczeństwa próbowali na wszelkie sposoby osłabić działania Kościoła, a więc np. aresztowali peregrynujący obraz jasnogórski, organizowali konkurencyjne obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego, utrudniali ludziom udział w uroczystościach. Rok 1966 stał się czasem duchowej walki, z której Kościół wyszedł zwycięsko.

Przyczyniła się do niego jedność episkopatu prowadzonego wizją i moralną siłą prymasa. Paweł VI wzmocnił jeszcze jego autorytet, mianując go swoim legatem na centralne obchody 3 maja na Jasnej Górze. Owoce roku 1966 są nie do przecenienia. „Bez tamtego Milenium trudno sobie wyobrazić następne ćwierć wieku polskiej historii: pontyfikat św. Jana Pawła II, wielki ruch »Solidarność« oraz odzyskaną w 1989 roku wolność” – podkreślają biskupi w liście pasterskim. Milenium nie było tylko okolicznościową kościelną „akademią”, było duchowym zwycięstwem, umocnieniem wiary, potężnym zastrzykiem nadziei dla umęczonego narodu i Kościoła.

Czy uda się powtórzyć sukces z 1966 r.?

Czym będą obchody chrztu Polski w roku 2016? Żyjemy w zupełnie innej sytuacji politycznej, w innym miejscu historii. Mamy wolną ojczyznę, ale walka duchowa jest aktualna w każdym pokoleniu. W gruncie rzeczy stawka jest nadal ta sama: czy Polska pozostanie wierna swojemu chrztowi? W 1966 roku celem Kościoła nie było pokonanie komunistów, ale uratowanie umysłów, serc, dusz przed kłamstwem dominującej bezbożnej ideologii. Chodziło o umocnienie i odnowienie wiary Polaków. Dziś, tak samo jak 50 lat temu, zagraża nam utrata Boga.

Papież Franciszek zwraca uwagę w „Ewangelii gaudium” na proces sekularyzacji, który sprowadza „wiarę i Kościół do sfery prywatnej i wewnętrznej”, neguje wszelką transcendencję, potęguje „deformację etyczną, osłabienie poczucia grzechu osobistego i społecznego oraz stopniowy wzrost relatywizmu, co powoduje ogólną dezorientację”. Sekularyzacja nie jest dziś promowana w prymitywny sposób przez reżimową partię, ale bardziej subtelnie przez dominujące media, naciski ze strony Unii Europejskiej i innych organizacji międzynarodowych, przez sporą część polityków, którzy marzą o Polsce „nowoczesnej”, czyli takiej, która odetnie się od swoich chrześcijańskich korzeni. Dlatego powtarzają, że wiara ma pozostać w zakrystii, w przestrzeni prywatnej, Kościół ma się pogodzić ze światem.

Rocznica chrztu Polski będzie kapitalną okazją do tego, aby wezwać Polaków na nowo do wierności, do wyboru Chrystusa. Najpierw w osobistej wierze, a potem także do konsekwentnego życia według tej wiary w życiu społecznym, kulturalnym, politycznym. Sól musi mieć smak, inaczej na nic się nie przyda. Mieszko I przy chrzcielnicy został zapytany o to, „czy wyrzeka się szatana i jego próżnej chwały. Następnie, czy wierzy w Boga Ojca Wszechmogącego, w Jego Jedynego Syna – Jezusa Chrystusa, wcielonego, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, w Ducha Świętego, w święty, katolicki i apostolski Kościół, w społeczność świętych i w zmartwychwstanie ciała. Na wszystkie te pytania Mieszko odpowiedział: »Wierzę!«” – czytamy w liście biskupów. Potem pada zdanie: „To samo wyznanie wiary powtarzamy i my 1050 lat później”. I tu mam pewną wątpliwość.

To brzmi jakby zbyt prosto. „Powtarzamy i my…”. Ale kto? Czy na pewno wszyscy katolicy na nowo wyrzekną się zła i wyznają wiarę? Tu tkwi, jak sądzę, punkt ciężkości. Czy jako Kościół pozostaniemy na poziomie okolicznościowej akademii, czy uda się nam to, co udało się kard. Wyszyńskiemu w 1966 roku, czyli przeprowadzenie autentycznych narodowych rekolekcji? Czy będzie to rok nowej ewangelizacji, czyli odpowiedzi wiary na wyzwania dzisiejszego sekularyzmu? Nie wystarczy już dziś tylko sięganie po sprawdzone metody masowego katolicyzmu.

Z pewnością warto, zwłaszcza w bardziej „tradycyjnych” diecezjach, pielęgnować piękne tradycje polskiej pobożności. Ale konieczne jest dziś ich pogłębienie, aby nie stały się czymś powierzchownym, folklorystycznym. Sama tradycja to za mało. Trzeba uwolnić ogromny potencjał ruchów i wspólnot ewangelizacyjnych, które świetnie rozwijają się w Polsce. Spróbować scalić nurt odnowowy (ewangelizacyjny) i nurt tradycyjny polskiego katolicyzmu. Zjednoczyć wszystkie siły. Wydaje mi się, że sporo tracimy na tym, że wiele dobrych inicjatyw duszpsterskich żyje swoim życiem, jakby osobno, momentami wręcz konkurencyjnie z innymi.

Brama Miłosierdzia – brama chrztu

Nikt tego nie planował. Ale jubileusz chrztu Polski połączy się z Jubileuszem Miłosierdzia. Można narzekać, że za dużo wątków nakłada się na siebie. Zamiast marudzić, lepiej poszukać w tym szansy. Pytanie brzmi: jak twórczo duszpastersko połączyć temat miłosierdzia i chrztu Polski? Przygotowując materiały roratnie dla dzieci w „Małym Gościu Niedzielnym”, już musieliśmy się z tym zmierzyć. Czy to się udało, ocenią wierni i duszpasterze. Jednym z głównych symboli Roku Miłosierdzia będą otwarte Drzwi Święte w rzymskich bazylikach większych.

Papież Franciszek chce, aby stały się one Bramą Miłosierdzia, „gdzie każdy wchodzący będzie mógł doświadczyć miłości Boga, który pociesza, przebacza i daje nadzieję”. Bramy Miłosierdzia mają zostać otwarte w katedrach, sanktuariach i wyznaczonych kościołach. Proste skojarzenie: chrzest Polski był Bramą Bożego Miłosierdzia dla naszej ojczyzny. Przechodząc w 2016 roku przez Bramę Miłosierdzia, mamy okazję, by odnowić nasz chrzest, wyrzec się zła i wyznać wiarę. Chrzest jest łaską, którą można opisać jako zanurzenie się w nieskończonych wodach Bożego miłosierdzia.

To dzięki miłosiernej miłości Boga zostaliśmy obmyci z grzechu pierworodnego i staliśmy się (bez żadnej naszej zasługi!) synami lub córkami Ojca w niebie. Warto przypomnieć w Roku Miłosierdzia, że każda spowiedź jest powrotem do chrztu, do tej pierwszej czystości serca. Chrzest, zwłaszcza chrzest dzieci, ukazuje prawdę, że Bóg zawsze nas wyprzedza w miłości. Jego łaska jest pierwsza. Nasza uczynki są odpowiedzią na Jego miłosierdzie. Dlatego, zgodnie z hasłem Roku Miłosierdzia, mamy „być miłosierni jak Ojciec”. Papież Franciszek proponuje program odnowy Kościoła, który jest najbardziej aktualny także dla Kościoła w Polsce.

Apeluje: „Nadszedł czas na głoszenie Ewangelii w nowy sposób. Nowy etap ewangelizacji, która trwa od zawsze. Nowe zaangażowanie dla wszystkich chrześcijan, aby świadczyć z większym entuzjazmem i przekonaniem o swojej wierze”. Do tego dochodzi papieska wizyta w Polsce. Owszem, będzie ona związana przede wszystkim ze Światowymi Dniami Młodzieży. Franciszek prawdopodobnie odwiedzi także Jasną Górę i tam pojawi się zapewne akcent związany z 1050. rocznicą chrztu Polski. Światowe Dni Młodzieży, choć wprost nie mają związku z jubileuszem chrztu, to przez sam fakt, że odbywają się w Krakowie, są cudownym prezentem Opatrzności dla Kościoła w naszej ojczyźnie. Ważne będzie nie tylko to, co będzie się działo w Krakowie, ale wtedy, kiedy tydzień wcześniej do każdej polskiej diecezji zawitają tysiące młodych katolików.

To będzie świetna okazja, aby otworzyć szerzej drzwi kościołów, domów, serc, a młodym powiedzieć: „cudownie, że jesteście, właśnie w tym roku, kiedy świętujemy nasz jubileusz, chwalmy wspólnie Boga, wymieniajmy się wzajemnie darami, świadectwem, dziękujmy Bogu za św. Faustynę i św. Jana Pawła II, zarażajmy się entuzjazmem wiary”. Przed nami rok wielkiej łaski Bożej. Cieszmy się tym i nie dajmy się zniechęcić dyżurnym marudom. Poczujmy dumę i odpowiedzialność za Kościół na polskiej ziemi.