W kluczu wiary. Dzień Czytania Tolkiena

Choć Światowy Dzień Czytania Tolkiena przypada 25 marca, to do jego koszalińskiego debiutu doszło dwa dni później. W siedzibie Civitas Christiana pojawili się starsi i młodsi miłośnicy twórczości angielskiego pisarza.

– Żadne fantasy mnie tak nie wciągnęło. Całe to misternie stworzone uniwersum z jego historią i językiem! – wyjaśnia swoją obecność Hania, która ma już na swoim koncie próby uczenia się języka elfickiego. Choć licealistka zna książki Tolkiena na wyrywki, przyznaje, że jest coś, czego nie wiedziała. Nie wszyscy ceniący brytyjskiego pisarza za wykreowanie wspaniałego świata odnajdują jego religijne przesłanie.

– Twórczość Tolkiena jest bogata w ewangeliczne odniesienia. Sam autor wielokrotnie o tym mówił choćby w swoich listach. Ale żeby je odkryć nie wystarczy po prostu czytać książki, trzeba im jeszcze poświęcić trochę refleksji. Szereg rzeczy zostało odkrytych dopiero po śmierci Tolkiena, więc nie możemy go zapytać, co myśli na temat analiz współczesnych badaczy. Myślę jednak, że może niektóre kwestie by go zaskoczyły, bo może nawet używał tych elementów nie zawsze w sposób świadomy, z szeregiem pewnie by się zgodził – zauważa dr Łukasz Neubauer z wydziału humanistycznego Politechniki Koszalińskiej, jeden z uznanych tolkienistów. Ma na swoim koncie ponad 20 tekstów naukowych, wkrótce ukaże się jego książka traktującą o twórczości Tolkiena i Lewisa w ujęciu chrześcijańskim.

Prawdopodobnie najbardziej oczywiste odniesienie do Biblii znaleźć można w Silmarillionie. Opis stworzenia Ardy przez jedną potężną istotę oraz zdradzający stwórcę i zasiewający w sercach ludzi zło Melkor to jasne odniesienia do Księgi Rodzaju. Znaczenie trudniej odnaleźć ewangeliczne fundamenty we „Władcy Pierścieni”, choć sam Tolkien nazwał swoje dzieło „fundamentalnie katolickim i religijnym, początkowo pisanym tak w sposób niezamierzony, lecz w poprawkach - świadomie”, wplatając te elementy w historię i symbolikę powieści. W przeciwieństwie do innego propagatora wiary chrześcijańskiej (a prywatnie serdecznego przyjaciela), C.S. Lewisa, J.R.R. Tolkien nie daje czytelnikowi jednoznacznych alegorii.

– Obaj autorzy często zresztą spierali się o to, która forma propagowania wiary jest lepsza – przyznaje Sławomir Kaczmarek, główny organizator koszalińskiego wydarzenia.

Na co dzień jest katechetą i nie ukrywa, że taki sposób ewangelizowania, nie zawsze wprost i nie zawsze dosłownie, bardzo mu odpowiada. Dlatego podsuwa Tolkiena swoim uczniom, a przede wszystkim własnym dzieciom.

– Tymek i Zuzanna są chodzącymi encyklopediami tolkienowskimi, bo spędzają w tym świecie zdecydowanie więcej czasu niż ja. Czytamy, słuchamy audiobooki, gramy w gry, zbieramy wydawnictwa i gadżety – przyznaje. Część rodzinnej kolekcji Kaczmarków można było zobaczyć podczas I Koszalińskiego Dnia Czytania Tolkiena.

Uczestnicy wydarzenia mogli się dowiedzieć m.in. o głębokiej symbolice kalendarium zmierzchu Trzeciej Ery Śródziemia. 25 marca, który fani twórczości brytyjskiego pisarza wybrali na dzień świętowania, to nie przypadkowa data. Również Tolkien nieprzypadkowo wybrał właśnie ten dzień, by dokonało się zniszczenie pierścienia i pokonanie zła.

– Tych analogii można wskazać bardzo dużo. Jedną z nich jest Zwiastowanie, ale według niektórych jest to również data stworzenia świata, według innych – stworzenia Adama. W początkach chrześcijaństwa była to data tradycyjnie uznawana za dzień Zmartwychwstania – wylicza dr Neubauer.

Jak zapowiada organizator, Dzień Czytania Tolkiena powróci do Koszalina za rok.

– Odbyło się kila ciekawych rozmów. Pojawili się ludzie, których znałem, a zupełnie nie wiedziałem, że też się interesują tą tematyką. To daje nadzieję, że nie tylko będzie przyszłoroczna odsłona wydarzenia,  która planujemy już z większym rozmachem, ale że może uda się zebrać środowisko skupiające ludzi zafascynowanych Tolkienem i jego światami – mówi Sławek Kaczmarek.

Zachęca również do udziału w konkursie plastycznym dla uczniów szkół podstawowych: "Tolkien i jego światy: Podróż i przygoda"", nawiązującym do hasła tegorocznego Dnia Czytania Tolkiena. Uczniowie mają do wykonania prace w formacje od A4 do A2 dowolną techniką plastyczną. Prace należy dostarczyć do 20 kwietnia do siedziby Szkoły Podstawowej nr 17 im. Orła Białego w Koszalinie, ul. Wańkowicza 11.

O I Koszalińskim Dniu Czytania Tolkiena także w numerze 14. wydania papierowego "Gościa Koszalińsko-Kołobrzeskiego" oraz w e-wydaniu.