Telefon na stole

Żar leje się z nieba. Serwisy pogodowe ostrzegają przed upałem. Kto może szuka miejsca choćby z pozoru chłodniejszego. Z pozoru, gdyż prawdziwy chłód dziś znajdziemy najwyżej w lodówce. Albo we wspomnieniach. Dwa takowe dziś przywołuję.

Szliśmy zimą z Turbacza do Zasadnego. Noc zastała nas na Gorcu. Mroźna, gwiaździsta. Na szczycie, po długiej ciszy, gdy trwaliśmy w zachwycie, ktoś zaczął śpiew. Radość. Bo i było z czego się cieszyć. Ta wyprawa zawsze jest jakimś sprawdzianem nie tylko kondycji fizycznej. Także psychicznej. Zmaganie z warunkami i z sobą samym. W dodatku w bajkowej niemalże scenerii. Chciało by się powiedzieć trwaj chwilo. I pewnie tak by było... Nastrój popsuł… Dźwięk telefonu. Mamo, mamo! Jest wspaniale, cudownie! I tak pięć minut szczebiotu i zapewnień, że wilków nie ma, niedźwiedzie śpią, nikt nóg nie połamał, drogi nie zgubiliśmy, GOPR nie musiał interweniować. (Choć umowa z ratownikami była. Miałem zadzwonić z domu, że dotarliśmy bezpiecznie.) Schodziliśmy ze szczytu zdegustowani.

Albo wyjazd na narty. Rodzic dzwoni co pięć minut z pytaniem, czy wszystko jest w porządku. Dzieciak zdenerwował się w pewnym momencie i wrzasnął: nie róbcie mi wstydu, odezwę się wieczorem.

Dwa wspomnienia na marginesie wywiadu z ks. Dario Edoardo Viganò, wicekanclerzem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych i autorem wydanej niedawno we Włoszech książki: „Iluzja świata połączonego. Relacje społeczne i nowe technologie”. Odwołując się do najnowszych badań zauważa: „pokazują, że sama obecność telefonu na stole (nawet wyłączonego) jakościowo zmienia temat rozmowy. Jeśli uważamy, że w każdej chwili ktoś może nam przerwać, zwykle prowadzimy rozmowę na tematy błahe lub kwestie, które nie budzą kontrowersji lub nie mają szczególnego znaczenia. Te rozmowy z telefonami w tle blokują wszelkie więzi. Nawet cichy telefon może nas rozdzielić. Dlatego trzeba wrócić do odkrywania uroku i siły dialogu, komunikacji między ludźmi potrafiącymi przede wszystkim słuchać, robić miejsce dla drugiego, gotowymi na przyjęcie”.

Dalej zauważa: „dzisiejszy świat jest w większości światem głuchych. Czasami szybkość współczesnego świata, szał, uniemożliwia nam dobre słuchanie tego, co mówi druga osoba. A kiedy jest w połowie zdania, już jej przerywamy i chcemy odpowiedzieć, gdy jeszcze nie skończyła mówić. Nie możemy stracić zdolności słuchania. Św. Franciszek z Asyżu wsłuchał się w głos Boga, wsłuchał się w głos ubogich, wsłuchał się w głos chorych, wsłuchał się w głos natury. A wszystko to zmienia to w styl życia. Mam nadzieję, że ziarno św. Franciszka będzie wzrastało w wielu sercach”.

Mariusz Wilk, chyba w Wilczym notesie, pisał o jednym ze swoich powrotów do Warszawy. Siedział w kawiarni przy Placu Zamkowym, obok trzy osoby. „Niby razem, ale każda oddzielnie, ze swoim telefonem”. Podobnymi spostrzeżeniami dzielił się niedawno znajomy po wizycie we flamandzkim muzeum. Na ścianie dzieło Rembrandta. Na ławce obok grupa młodzieży, kontemplującej ekran smartfonu.

Co oczywiście nie znaczy, że preferuję górskie wyprawy bez telefonu. Przeciwnie. Dobrze naładowany, najlepiej z polecaną przez wszystkich ratowników aplikacją Ratunek, w najbardziej nieoczekiwanym momencie ułatwi i przyspieszy pomoc. Ale niech siedzi sobie w bocznej kieszonce plecaka. Najlepiej z wyłączonym dźwiękiem. A my słuchajmy. Głosu Boga, natury, serca.

Pamiętam taką Mszę świętą na Jaworzynie Kamienickiej, pod Bulandową Kapliczką. Zamiast homilii, wskazując Dolinę Kamienicy, przytoczyłem fragment Psalmu 69: „patrzcie i cieszcie się ubodzy; niech ożyje serce szukających Pana”, i usiadłem. Na zakończenie zaproponowałem, by ten czas medytacji, zachwytu, słuchania Boga i przyrody, przedłużyć. Gdy już zbieraliśmy się, by pójść dalej, ktoś zauważył: za krótko…

Urlopy. Zastanawiamy się gdzie i za ile. Być może nadszedł czas, by postawić pytanie jak…