Arcybiskup Marek Jędraszewski i prezydent Andrzej Duda na obchodach 100-lecia Związku Podhalan

 Uroczystości rozpoczęły się od złożenia wieńca przez prezydenta Andrzeja Dudę przed nowotarskim pomnikiem Władysława Orkana, poety i artysty związanego ze Związkiem Podhalan. Następnie w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Targu odprawiona została Msza św., której przewodniczył metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Hierarchę, prezydenta i wielu licznych gości powitał ks. Jan Gacek, kapelan Związku Podhalan.

Abp Marek Jędraszewski w homilii przypomniał historię krzyża na Giewoncie i postać pierwszego proboszcza zakopiańskiego ks. Józefa Stolarczyka oraz ks. Kazimierza Kaszelewskiego, który zaproponował, by na Giewoncie stanął krzyż.

- Krzyż na Giewoncie scala w sobie wszystkie najważniejsze wartości i stale przypomina słowa św. Pawła, by dążyć do tego, co znajduje się w górze, gdzie przebywa Chrystus, oraz mieć nadzieję na ukazanie się w chwale razem z Nim. Konsekwencją tego jest zerwanie z tym, co przyziemne i złe, a także życie w prawdzie - mówił hierarcha. Na zakończenie prosił, by żyć w prawdzie bez względu na poniesioną cenę. Metropolita krakowski przywołał też fragment "Tryptyku rzymskiego" Jana Pawła II. "Zatoka lasu zstępuje/ w rytmie górskich potoków…/ Jeśli chcesz znaleźć źródło,/ musisz iść do góry, pod prąd./ Przedzieraj się, szukaj, nie ustępuj" - cytował Jana Pawła II abp Jędraszewski.

W uroczystej Mszy św. w nowotarskim kościele modlili się przedstawiciele górali z całego świata, w tym oczywiście z Polski. Było wiele delegacji, pocztów sztandarowych z wielu zakątków południowej Polski i nie tylko. Podhalanie, ubrani w stroje regionalne, przeczytali liturgię słowa oraz modlitwę wiernych. Była także procesja z darami. Do ołtarza z młodymi góralami przyszedł minister Adam Kwiatkowski z Kancelarii Prezydenta RP. Przekazał nowe kadziło.

Po Mszy św. prezydent Andrzej Duda wraz z góralami, parlamentarzystami i władzami samorządowymi przeszedł z kościoła do rynku, gdzie miała miejsce dalsza część uroczystości związanych ze 100-leciem powstania Związku Podhalan. Andrzej Duda przekazał najwyższej klasy Ordery Odrodzenia Polski, nadane pośmiertnie współtwórcom i działaczom Związku Podhalan w latach 1919-1939 na ręce ich krewnych. Uhonorowani zostali Feliks Gwiżdż i Jakub Zachemski. Zgromadzeni na rynku wysłuchali też fragmentu utworu Władysława Orkana, który deklamował jego potomek.

Prezydent RP zdecydował także o objęciu honorowym protektoratem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej sześciu organizacji góralskich z kraju i z zagranicy, których przedstawicielom wręczył Akty Protektoratu oraz pamiątkowe ryngrafy. Protektorat otrzymał Związek Podhalan w Polsce, Austrii, Kanadzie, Ameryce Północnej oraz Towarzystwo Przyjaciół Orawy i Związek Polskiego Spisza.

Prezydent pogratulował góralom pięknej uroczystości. Wskazał, że u górali zawsze dominują wartości związane z rodziną, kulturą, tradycją. - Za to wam bardzo dziękuję. Jednocześnie historia Związku Podhalan i inne ważne wydarzenia wpisują się w dążenie do niepodległości, do Polski wolnej, którą mamy - zaznaczył prezydent Duda. Głos na nowotarskim rynku zabrali też burmistrz miasta Grzegorz Watycha i prezes Związku Podhalan Andrzej Skupień.

Ostatnim punktem niedzielnych uroczystości jest Nadzwyczajny Zjazd Związku Podhalan, który odbywa się w siedzibie Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu.

Związek Podhalan to największa organizacja górali na całym świecie. Organizacja pielęgnuje tradycje, folklor, wspiera kulturę. Przy wielu oddziałach działają dziecięce i młodzieżowe zespoły regionalne. Wśród znanych kapelanów we współczesnej historii ZP byli ks. prof. Józef Tischner i ks. prałat Tadeusz Juchas, wieloletni kustosz sanktuarium w Ludźmierzu.