Równi wobec Tajemnicy

Niekonwencjonalne metody

Aby pomóc dzieciom niepełnosprawnym intelektualnie w zrozumieniu istoty Komunii św., trzeba nie lada inwencji. Mama Zosi twierdzi, że mimo iż na co dzień pracuje w poradnictwie rodzinnym, a wraz z mężem mają doskonały kontakt z księżmi i Kościołem, kazanie na Pierwszej Komunii było dla niej swego rodzaju zaskoczeniem. Pierwszy raz widziała, żeby ksiądz podczas homilii posłużył się multimediami. – Zaprezentował na ekranie album z wielką liczbą zdjęć. A później pokazał malutką kartę pamięci. I powiedział dzieciom, że ten wielki album mieści się na takiej malutkiej karcie. Tak samo jak cały Pan Jezus mieści się w malutkim kawałku chleba – relacjonuje. Najwięcej troski przysparza jednak rodzicom myśl o pierwszej spowiedzi. Sposób jej odbycia zależy od konkretnego przypadku. – Czasami używam specjalnych tablic do komunikacji. Dzieci pokazują poszczególne obrazki, jeżeli nie potrafią mówić. Możliwa jest przecież spowiedź niewerbalna. Na tych obrazkach pokazują, jakie popełniły grzechy. Jeżeli z dzieckiem można się dogadać, to zadaję mu pytania.

Czasem po prostu proszę, aby powtarzało za mną: „Panie Jezu przepraszam Cię za wszystkie grzechy”. Próbuję powiedzieć mu o jego życiu, o tym, co może być w nim niedobre. I za te rzeczy wspólnie przepraszamy – opowiada ks. Rafał. Mówi, że szukał w swojej pracy różnych metod. Jedna z nich polegała na tym, że w domu dziecko wraz z rodzicami przygotowywało kosz w kształcie serca. I kiedy zrobiło coś niedobrego, to rodzic brał kartkę papieru, zgniatał ją i wyrzucał do kosza. To miało pokazać dziecku, że serce jest zaśmiecane przez te grzechy. – Sakrament pokuty polegał na tym, że dzieci, przychodziły z tym sercem, a ja te śmieci wyjmowałem, oczyszczałem… Oczywiście rozgrzeszałem i na ile to możliwe starałem się tłumaczyć, na czym ten sakrament polega – wspomina. Ks. Andrzej podkreśla, że prawo kanoniczne zezwala na spowiedź za pośrednictwem tłumacza, który jest związany tajemnicą spowiedzi. Takimi tłumaczami są w tym przypadku rodzice i nauczyciele. Oni wiedzą najlepiej, jak dziecko się zachowywało. Podczas spowiedzi to oni mówią. A ksiądz grzechy odpuszcza i daje stosowną naukę.

Morze radości

Braki intelektualne dzieci niepełnosprawne umysłowo nadrabiają sferą emocjonalną. – Zosia patrzy na krzyż i płacze. Żadne z moich zdrowych dzieci nie potrafi się przejąć tak głęboko tym, że Pan Jezus na krzyżu cierpi – mówi Magdalena Misztak-Hola. – Na pierwszy rzut oka widać wielką wdzięczność z ich strony i zaufanie. Niekiedy na zdobycie tego zaufania potrzeba czasu. Zwłaszcza w pracy z dziećmi autystycznymi. Ale kiedy mówi się im zwłaszcza o miłości, widać wielką chęć słuchania. W tych dzieciach od razu można zauważyć więcej ciepła – mówi Anna Bogusławska, katechetka przygotowująca do I Komunii dzieci z SP nr 37. – Cieszą mnie owoce tej pracy. Często widzę, jak dzieci na korytarzu, kiedy mnie dostrzegą, składają ręce albo zaczynają się modlić. Albo jak wychodzą z lekcji i śpiewają pieśni religijne. Nie wstydzą się tego. Nieważne jest dla nich otoczenie – podkreśla.

I katecheci, i rodzice podkreślają, że w przygotowaniu dzieci niepełnosprawnych do sakramentów świętych kluczową rolę odgrywa rodzina. – Jeżeli rodzina jest wierząca, jeżeli wspólnie się modli, to głównymi katechetami są rodzice. Czyli dzieje się to, co w ogóle powinno się dziać w Kościele, że pierwszymi wychowawcami w wierze są rodzice – stwierdza ks. Rafał. A mama Zosi dodaje – Sprawy duchowe są dla dziecka abstrakcyjne tylko wtedy, gdy rodzina tymi sprawami nie żyje.